काठमाडौं,४ माघ- 'दिउँसो २/३ बजेसम्म पनि भक्तपुर वा ललितपुरलाई राजधानी तोकिँदै छ भनेर हामीलाई सूचना आइरहेको थियो, केहीले उपप्रधानमन्त्रीज्यू (कमल थापा) ले एक्लै भए पनि हेटौंडा लैजान्छु भन्नुभएको छ विचार गर्नुस् है भनेका हुन्, तर हामीले राजधानी हेटौंडा तोकिएला भन्ने कल्पनै गरेनौँ,' प्रदेश राजधानी तोक्ने सरकारको निर्णयबारे प्रतिक्रिया माग्दा भक्तपुर- २ बाट निर्वाचित सांसद एवम् एमाले नेता महेश बस्नेतले भने।

कल्पनै नगरिएको निर्णय भएकाले तत्काल संगठितरुपमा विरोध जनाउन नसकिएको उनको संकेत थियो । बिहीबार बिहान जिल्लास्थित सबै सरोकारवालासँग छलफल गरेर विरोधका कार्यक्रम तय गरिएको बस्नेतले जानकारी दिए ।

बस्नेतजस्तै माओवादी नेता एवम् ललितपुर क्षेत्र नम्बर ३ (क) बाट निर्वाचित प्रदेशसभा सदस्य राजकाजी महर्जनले पनि आफूहरु कसरी विरोध जनाउने भन्नेमा छलफलमै रहेको बताए । बिहीबार मध्याह्न सम्पर्क गर्दा उनी यसैबारे छलफलमा थिए ।

अझ कांग्रेस काभ्रेका सभापति मधु आचार्यले त बैठक बस्नै बाँकी रहेको बताए । यद्यपि यो अस्थायी राजधानी भएकाले तत्काल आन्दोलनजस्ता अप्रिय निर्णय नलिने उनको भनाइ छ ।  

प्रदेश नम्बर ३ को राजधानीका रुपमा भक्तपुर, काभ्रे र ललितपुरको चर्चा थियो । तर, सरकारले अप्रत्यासितरुपमा हेटौँडालाई राजधानी तोक्यो । उपत्यका वा आसपासमै राजधानी तोकिन्छ भन्नेमा ढुक्क रहेकाले कसैले पनि विरोधको योजना बनाउनै भ्याएनन् । जवकि, १ नम्बर प्रदेशमा घनकुटा र विराटनगर, ५ नम्बरमा बुटवल र दाङ तथा ७ नम्बरमा धनकुटा र दिपायल खुशीयाली मनाउने वा विरोध प्रदर्शन जे गर्नुपरेमा पनि तयारी अवस्थामै थिए ।

यही मुख्य कारण हो, जसले अप्रत्यासित निर्णयका बावजुद् पनि प्रदेश नम्बर ३ मा तत्काल चर्को विरोध प्रदर्शन भएन । जुन कुरामा बस्नेत पनि सहमत छन् । 'आज (बिहीबार) हामीले जिल्लास्थिति राजनीतिक दल, नागरिक समाज, उद्योगी/व्यवसायीसँग छलफल गर्‍यौँ, आजैबाट विरोध प्रदर्शन गर्दैछौँ ।'

सहजै दुई तिहाइ पुर्‍याउन सकिने विश्वास

अप्रत्यासित निर्णयको झण्डै २४ घण्टासम्म प्रदेश ३ शान्त रहनुको अर्को कारण दुई तिहाइ बहुमत पुर्‍याएर सहजै स्थायी राजधानी आफूले चाहेको ठाउँमा ल्याउन सकिन्छ भन्ने आत्मविश्वास पनि हो ।

त्यस्तो आत्मविश्वास बस्नेत, आचार्य र महर्जन तीनैजनाको प्रतिक्रियामा झल्किन्छ । 'सबैलाई पायक पर्ने हिसाबले पनि उपत्यका वा आसपासमै हुनुपर्छ भन्ने हो, सर्वमान्य मापदण्ड र विधिविपरीत हेटौंडा लगिएको छ,' महर्जनले भने, 'यद्यपि यो अस्थायी हो,  फिर्ता ल्याउन सकिन्न भन्ने नै होइन, हामी सहजै दुई तिहाइले राजधानी तोक्न सक्छौँ ।'

आचार्यले त आफू शतप्रतिशत ढुक्क रहेको बताए । 'काभ्रेलाई स्थायी राजधानी बनाउन सकिन्छ भन्नेमा म त शतप्रतिशत विश्वस्त छु,' आचार्यले भने, 'काठमाडौं मुलुकको राजधानी हो । संघीयताको मर्मअनुसार जाने हो भने पनि यहाँबाट केही बाहिर जानुपर्छ, अहिले राजधानी तोकिएको हेटौँडालाई समेत काभ्रे पायक पर्छ, सबैका लागि काभ्रे उपर्युक्त छ ।'

आचार्य र महर्जनको भनाइमा विश्वास गर्न सकिने एउटा आधार के पनि हो भने,  अधिकांश प्रदेश सांसद उपत्यका र त्यसआसपासकै छन् । यो क्षेत्र पायकका हिसाबले पनि सबैलाई उपर्युक्त हुनसक्छ ।

अझ बस्नेत त एककदम अघि बढेर अस्थायी राजधानीसमेत फिर्ता ल्याउने जिकिर गर्छन् ।

'सरकारले अस्थायी राजधानी तोकेपछि हामीले अन्य जिल्लाका साथीहरुसँग पनि कुरा गर्यौँ, सबैजना भक्तपुरप्रति सकारात्मक हुनुहुन्छ,' बस्नेतले लोकान्तरसँग भने, 'स्थायी राजधानी यहाँ ल्याउन सक्नेमा त कुनै शंका नै छैन, तत्काल अस्थायी राजधानीसमेत भक्तपुरमै ल्याउँछौँ।'

तीनैजना नेता तत्काल अन्य प्रदेशमा जस्तो चर्को आन्दोलन गर्ने मनस्थितिमा छैनन् ।