माघ २०, २०८०
नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...
सुर्खेत, ४ फागुन-प्रदेश नम्बर ६ ले मुख्यमन्त्री पाएको छ । वाम गठबन्धनको निर्णय अनुसार प्रदेश ६ मा माओवादी केन्द्रका नेता महेन्द्रबहादुर शाही मुख्यमन्त्री बनेका छन्, यद्यपी सपथ ग्रहण भने शुक्रबार हुने प्रदेश प्रमुखको कार्यालयले जनाएको छ । कार्यालयका अनुसार महेन्द्र बहादुर शाहीले ३२ जना सांसदहरुको हस्ताक्षरसहित मुख्यमन्त्रीमा दाबी पेश गरेपछि प्रदेश प्रमुख दुर्गाकेशर खनालले शाहीलाई बिहीवार मुख्यमन्त्री नियुक्त गरेका हुन् ।
भनिन्छ, ‘हुने विरुवाको चिल्लो पात’ सानैदेखि नयाँ काम गर्न चाहने, परिवर्तनका पक्षमा, समानताका पक्षमा, अन्याय र अत्याचारका विरुद्धमा आवाज उठाउने नेपालको विकट बस्ति नानीकोटमा जन्मेका कुनै व्यक्ति प्रदेशको मुख्यमन्त्री होलान भनेर कमैले सोचे होलान ।
सानैमा स्थानीय विद्यालयहरुमा अध्ययन गर्ने, गाँई गोरु चराउन, घाँस काट्न खोलामा जाने तिनै महेन्द्र शाही प्रदेश ६ लाई समृद्ध बनाउने सपना सहित मुख्यमन्त्री बन्दैछन् । उनि पुर्व वप्रधानपञ्चका छोरा समेत हुन् ।
को हुन शाही ?
मुख्यमन्त्री शाहीको जन्म विसं २०३३ साल माघ १५ गते कालिकोट जिल्लाको अत्यन्तै बिकट पचालझरना गाउँपालिका (साविकको नानिकोट गाविस वडा नं ८– मा जन्मेका हुन् । बाबु लालबहादुर शाही र आमा रनकौडा शाहीका सन्तानका रुपमा जन्मेका शाहीका श्रीमती चन्द्राकुमारी शाही दुई छोरी र एक छोरारहेका छन् । उनी २ बर्ष कै हुँदा उनका बुवाको देहान्त भएको थियो ।
माओवादीका युवा नेता महेन्द्रबहादुर शाही कालीकोट (ख) बाट प्रदेशसभामा निर्वाचित भएका हुन् । यसअघि पूर्व ऊर्जामन्त्री समेत भइसकेका शाही माओवादी केन्द्रभित्र इमान्दार छवि भएका नेताको रुपमा चिनिन्छन ।
माओवादीका पूर्व लडाकू कमान्डर रहेका शाहीको कालिकोटमा युद्धकालमा माओवादी संगठन बिस्तारमा ठुलो योगदान रहेको छ । पार्टीमा ‘प्रज्वल’ उपनामले चिनिने शाहीले ६ नम्बर र ७ नम्बर डिभिजनको कमाण्डर बनेका थिए । उनले माओवादी लडाईंका ठूला–ठूला मोर्चामा निर्णायक भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।
०५२ सालको सशस्त्र जनयुद्धको सुरुदेखि नै उनी भूमिगत भएका शाहीले एसएलसीसम्म अध्ययन गरेका छन् । हाल नेकपा माओवादी केन्द्र केन्द्रीय समिति सदस्य समेत हुन् । दुर्गम कालिकोट, त्यसमा पनि सँधै सुख्खा रहने नानिकोटमा जन्मेका उनी पूर्व प्रमुख पञ्चका छोरा हुन् । आफूलाई पढाउने शिक्षकहरुको सल्लाह अनुसार उनले वि.स. २०४८ सालमा नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको सदस्यता लिएका थिए ।
पार्टी सदस्यता लिएपछि उनी अर्धभूमिगत रुपमा गोप्य सैन्य तालिममा सहभागी हुँदै युद्धको तयारीमा जुट्न थाले ।
२०५२ सालबाटै जनयुद्धमा होमिएका उनी पार्टीको संगठन र छापामारमा समानान्तर भूमिका निर्वाह गर्न थाले । कर्णाली अञ्चलमा पहिलो पटक छापामारको स्थापना भएदेखि नै उनले पार्टी र सेनामा समानान्तर भूमिका खेल्न थाले । पछि उनी कालिकोट जिल्लाको सैन्य इन्चार्ज भएर जिल्लामा जनमुक्ति सेनाको नेतृत्व गरे । उनी युद्धमोर्चामा आफैं सहभागी हुन्थे ।
नेतृत्व गर्न देखि लड्नसम्म दोहोरो भूमिकाको निर्वाह गर्ने गरेका शाहीले संसदमा पनि अख्तियार प्रमुख लोकमान सिंह कार्की माथि महाअभियोग लगाएर निकै चर्चा बटुलेका थिए ।
राजनीतिक यात्रा
सामाजिक असमानता, अन्तर्बिरोध, समाजका टाठा–बाठाको हाली–मुहाली, जातीय बिभेद र शोषण, गरीव–निमुखामाथि गरिएको अत्याचारको विरुद्धमा उनी राजनीतिमा लागेका हुन । २०४८ सालमा नेकपा मसाल एकता केन्द्रवाट आधिकारिक रुपमा राजनीतिक यात्रा शुरु गरेका शाहीलाई प्रहरीले २०४९ सालमा वारेन्ट जारी गरेको थियो । माओवादी सशस्त्र द्वन्द्व सुरु हुनासाथ उनी २०५२ मा भूमिगत भएर जनयुद्धमा सामेल भए ।
२०५३ सालमा मध्यमान्चलको गुरिल्ला गठनमा सदस्यदेखि लडाकु जीवनमा प्रवेश गरेका शाहीले राजनीतिक र फौजी दुबै मोर्चामा नेतृत्व सम्हाल्दै सशस्त्र युद्धमा आफ्नो उपस्थिति देखाए ।
पश्चिम नेपालका बुटवलदेखि दार्चुलासम्म हुने जुनसुकै लडाईमा पनि नेतृत्वदायी भूमिका निर्वाह गरेका शाहीले शान्ति प्रकृया हुँदै सेना समायोजनसम्म सैनिक क्षेत्रमा महत्वपुर्ण भूमिका निर्वाह गरेका थिए ।
उनले सुरुमा वार्ड कमाण्डर, स्क्वाड कमाण्डर, प्लाटुन कमाण्डर, कम्पनी कमाण्डर, बटालियन कमाण्डर, बिग्रेड कमाण्डर हुँदै डिभिजन कमाण्डर सम्मको नेतृत्व गर्न सफल भएका शाहीले नेपाली सेनामा समायोजनका बेलामा सम्मानजनक पद नपाएपछि पार्टीको मूलधारको राजनीतिमा आएका थिए ।
के छन त अबको योजना ?
गरिब प्रदेशको मुख्यमन्त्री बनेसँगै उनले प्रदेशलाई समृद्ध बनाउने प्रण गरेका छन् । तत्कालका लागि आयस्रोत नभएपनि आगामी ५ वर्षभित्र नेपालकै नमूना प्रदेशको रुपमा बनाउने उनीसँग योजना छ ।
शाहीले सबैभन्दा पहिले पर्यटन क्षेत्रमा लगानी गर्ने बताए । ‘पर्यटन व्यवसायका लागि धेरै लगानी गर्नुपर्दैन । नीजि क्षेत्रसँग सहकार्य गर्दै पर्यटकीय क्षेत्रको प्रचार प्रसार तथा व्यवसथापनको कार्य अघि बढाउँछौं ।’ उनले लोकान्तरसँग भने, ‘राराताल, दैलेखका धार्मीक तथा ऐतिहासिक तीर्थस्थलहरु हाम्रालागि अवसर हुन ।’
दोस्रो चरणमा विभिन्न दातृ निकायको सहयोगमा राजमार्गहरु फाराकिलो बनाउने योजना छ । शाहीले सडकमार्ग राम्रो बनाउन सके स्थानीय कृषिजन्य पदार्थले बजार पाउने र त्यसले कृषकलाई आत्मनिर्भर बनाउन सकिने उनको योजना छ ।
‘उच्च हिमाली क्षेत्रमा पाईने कोदो, फापर, सिस्नुजस्ता अर्गानिक खाद्यपदार्थको निकासीले प्रदेश समृद्ध बन्न सक्छ । मैले त्यो सम्भावना पनि देखेको छु ।’ उनले भने, ‘बन र जमिन धेरै भएको हाम्रो प्रदेशमा पशुपालन पनि फस्टाउन सक्छ ।’
उनले प्रदेश नम्बर ६ सम्भावना भएको प्रदेशको रुपमा रहेको बताए । ‘यहाँ सुनखानी, पित्तल खानी, तामाखानी छन् ।’ उनले थपे, ‘दैलेखको ग्याँस सुर्खेतको चौकुनेमा रहेको सिमेन्टको कच्चा पदार्थ मात्रै उत्खनन् र प्रयोगमा ल्याउन सक्यौं भने समृद्धि धेरै टाढाको विषय रहेन ।’
यसका साथै जलविद्यूतको पनि अत्याधिक सम्भावना भएको उनको भनाई थियो । ‘हामीले जलविद्युत उत्पादन गरेर राम्रो आर्थिक हैसियत प्राप्त गर्न सक्छौं ।’ उनी थप्छन्, ‘उत्तरतिरका तिनै नाका खोल्न सकेको खण्डमा प्रदेशको आमुल परिवर्तन हुनेमा कुनै शंका छैन ।’
नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
समय : आइतवार बिहान ७ बजे स्थान : नलगाड नगरपालिका, १ चिउरी, जाजरकोट (भूकम्पले सबैभन्दा धेरै क्षति पुर्याएको ठाउँ) ‘मेरी आमालाई किन यस्तो भयो ? मलाई पनि बाँच्न मन छैन,...
बुधवार काभ्रेको धुलिखेलस्थित काठमाडौं विश्वविद्यालयका १ हजार ८३८ जना विद्यार्थीमाझ सनम ढकाल दृश्यमा आए । एमबीबीएसमा सर्वोत्कृष्ट भएर गोल्ड मेडल ल्याउँदै सनम दीक्षित भएसँगै सबैमाझ परिचित भएका हुन् । काठम...
प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...
मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...