कात्तिक २२, २०८०
पाल्पामा १९ वर्षीया किशोरीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका ६ का २६ वर्षीय जिज्ञाश दाहाल रहेका छन् । उनलाई मंगलवार साँझ पक्राउ गरिएको प्रहरीले जनाएको...
धेरै मानिसले नियमित सपना देख्ने गर्छन् । सपना पनि फरक–फरक प्रकृतिका हुन्छन् । कहिले रोमान्टिक सपना देखिन्छ त कहिले डरलाग्दो । तर, यस्ता सपनाबारे समाजमा अनेक भ्रम छन् । सपनालाई नै आधार बनाएर भविष्यवाणीसमेत गरिन्छ । सपनाबाट सुखद वा दुःखद दिन भनेरसम्म किटान गरिन्छ । उसो भए किन देखिन्छ त फरक–फरक सपना ? मनोविद् गोपाल ढकालले नयाँ पत्रिकालाई यसरी बताएका छन् :
किन देखिन्छ सपना ?
सपना हाम्रो दैनिक गतिविधि र जीवनशैलीसँग जोडिएको हुन्छ । दिमागले शरीरका अंगहरूलाई सञ्चालन गर्छ । यस्तो समय विभिन्न भावना उत्पन्न हुने गर्छन् । यही क्रममा दिमागले नै भोक, रिस, माया, दयापस्ता भावलाई पनि कन्ट्रोलमा राख्ने काम गर्छ । अर्थात्, दिमागले नै शरीरका सबै सिस्टमलाई कन्ट्रोलमा राख्ने काम गर्छ । सपना यहीँबाट सुरु हुन्छ ।
निद्रा किन आवश्यक ?
शरीर र दिमागलाई आराम दिनका लागि निदाउन आवश्यक हुन्छ । निद्राका दुई चरण हुन्छन् । एउटा चरणमा सपना देखिन्छ भने अर्कोमा देखिँदैन । हामीले सपना देखिरहेका वेला मस्तिष्क निकै सक्रिय हुन्छ ।
त्यसवेला बितेका र भविष्यमा हुन सक्ने कुराहरू दिमागमा खेल्ने गर्छन् । अनकन्सस मस्तिष्कको चरणमा जीवनमा पूरा हुन नसकेका कुरा पनि सपनामा आउँछन् । यसरी सपना देख्ने वेला शरीर स्थिर हुन्छ । निद्रामा परेको ९० देखि एक सय मिनेटपछि मात्र मान्छेले सपना देख्न थाल्छ ।
निद्राको पहिलो चरण छोटो हुन्छ । उक्त चरण १० मिनेटमै सकिन्छ । त्यसपछि मानिस सपना नदेख्ने चरणमा पुग्छ । जुनवेला मस्तिष्क निकै शिथिल अवस्थामा हुन्छ ।
त्यसपछि अर्को अर्थात् दोस्रो चरणमा सपना देखिन थाल्छ । जुन १५ देखि ४५ मिनेटसम्मको हुन्छ । यो अवधिभन्दा लामो समय सपना देखिन्छ भने शरीरमा कुनै समस्या छ भन्ने कुरा बुझ्नुपर्छ ।
यसको कारण रोग, तनाव, लागुपदार्थको दुव्र्यसन आदि हुन सक्छन् । लामो समय सपना देख्ने मानिस गहिरो निद्रामा पर्न सक्दैन । सपनाका पनि विभिन्न चरण हुने भएकाले पहिलो चरणको सपनालाई भने मानिसले बिर्सने गर्छन् ।
कति सुत्ने ?
उमेर र कामको बोझअनुसार मानिसलाई निद्राको आवश्यकता हुन्छ । निद्राको निर्धारित मान्यता छैन भन्दा पनि हुन्छ । कसैलाई अलि लामो समय सुत्नुपर्छ र कोहीलाई थोरै समय मात्र सुत्दा पनि पर्याप्त निद्रा पुग्छ । सामान्यतया ६ देखि ८ घन्टासम्म सुत्न आवश्यक हुन्छ ।
तर, बच्चा अवस्थामा भने अलि लामो समय नै सुत्नुपर्ने हुन्छ । जब बच्चा जन्मन्छ, त्यसपछि उसको ५० प्रतिशत निद्रा सपनाकै चरण हुन्छ । त्यस्तै, उमेर पुगेको मानिसले २५ प्रतिशत सपना देख्दा ७५ प्रतिशत गहिरो निद्रामा हुनुलाई स्वास्थ्यका दृष्टिले राम्रो मानिन्छ ।
निद्रा नलागे के गर्ने ?
कतिपयलाई निद्रा नलाग्ने समस्या हुन्छ । यसका थुप्रै कारण छन् । मानसिक समस्या, तनाव, लागुपदार्थ प्रयोग, कुलत, डिप्रेसनलगायत जीवनमा घटेका विविध घटनाका कारण मान्छे कम निदाउने वा निदाउन नसक्ने हुन्छ । यस्तै अवस्थामा मानिसले डरलाग्दा सपनासमेत देख्छ ।
कहिलेकाहीँ कुनै स्वास्थ्य समस्या नहुँदानहुँदै पनि निद्रा नपर्न सक्छ । यस्तो अवस्थामा त्यति डराउनु पर्दैन । यस्तो आवस्थामा अत्तिएर औषधि खाइहाल्नु पर्दैन ।
तर, यसका कारणबारे भने खोजी गर्न जरुरी हुन्छ । त्यसपछि मात्र आवश्यक औषधि सेवन गर्दा राम्रो हुन्छ । उपचारपछि मानिसलाई राम्रोसँग निद्रा पर्छ । व्यवस्थित निद्रा र डरलाग्दो सपनाबाट बच्न सुत्ने निश्चित समयतालिका हुन पनि आवश्यक छ ।
पाल्पामा १९ वर्षीया किशोरीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका ६ का २६ वर्षीय जिज्ञाश दाहाल रहेका छन् । उनलाई मंगलवार साँझ पक्राउ गरिएको प्रहरीले जनाएको...
बाराको कलैया उपमहानरपालिका–६ मदर्सा टोलमा रहेको बाल एकता इंग्लिस बोर्डिङ स्कूलका प्रिन्सिपल गुड्डु भनिने रुपेश स्वर्णकारको हत्याका मुख्य योजनाका सोही विद्यालयकी पूर्वशिक्षिका तथा लेखापाल राधा गुप्ता रहेको ख...
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
काठमाडौं उपत्यकामा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको छ । सोमवार अपरान्ह ४ बजेर ३३ मिनेटको समयमा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको हो । जाजरकोटको रामीडाँडा केन्द्रविन्दु भएर अपराह्न ४ बजेर ३१ मिनेटमा ५ दशमलव ८ रे...
काठमाडौँ उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालयले ‘कल गर्ल’ चाहिएमा उपलब्ध गराइदिने भनी ठगी गर्ने दुई जनालाई पक्राउ गरी आज सार्वजनिक गरेको छ । सामाजिक सञ्जालबाट ‘कल गर्ल’ उपल...
उदयपुरमा २१ वर्षीया युवतीलाई बलात्कार गरेको आरोपमा एक जना पक्राउ परेका छन् । पक्राउ पर्नेमा लिम्चुङबुङ गाउँपालिका १ बाँस्बोटेका २५ वर्षीय टवीन्द्र राई रहेका छन् । उनलाई आइतवार दिउँसो पक्राउ गरिएको प्रहर...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...