माघ २०, २०७४
काठमाडौं, २० माघ– भारत पञ्जाबको मुक्तसर जिल्लामा एक व्यक्तिले फेसबुक लाइभको क्रममा आत्महत्याको प्रयास गरेका छन् । मुक्तसर जिल्लाको भुट्टीवाला गाउँका गुरुतेज सिंहले फेसबुक लाइभको क्रममा आफैंलाई गोली हानेर आ...
काठमाडौं, ५ असार – भारत र रुसबीच लामो समयदेखि मैत्री सम्बन्ध छ । स्वतन्त्रतापछि रुसले भारतलाई आर्थिक र सामरिक सहायता पनि गरेको छ ।
भारतको फर्टिलाइजर उद्योगदेखि लिएर सेनाको ट्यांक र मिग वा सुखोई विमानसम्म सबैमा रुसको छाप छ । अहिले पनि भारतीइ हतियार उद्योग रुसमा मुख्यतया निर्भर छ ।
दुई मुलुकबीच घना सम्बन्ध रहँदा भारतीयहरू रुसमा गएर बसे ।
सन् १९९० मा भारतका स्यामी कोटवानी रुस पुग्दा त्यहाँ कठिन परिस्थिति थियो । मानिसहरू अन्तै जान खोजिरहेका थिए । सोभियत संघको पतन भएर नयाँ रुसको जन्म भइरहेको थियो । तर अर्थव्यवस्था ध्वस्त थियो ।
कोटवानीको कम्पनी युरोपभरि फैलिसकेको छ ।
स्यामी भन्छन्, ‘सोभियत संघमा हाम्रा व्यापारीहरूले थुप्रो पैसा कमाए अनि हिँडे । तर अब रुस पहिलेजस्तो पैसा कमाउन सकिने मुलुक रहेन । यहाँ व्यापार गर्न एकदम गाह्रो छ । तर तपाईं दीर्घकालीन रणनीति बनाएर आउनुभयो
भने यो जति राम्रो देश अर्को छैन ।’
कोटवानी जस्ता मानिसले रुसमा कडा मेहनत गरेर आफ्नो स्थान बनाएका छन् । आज उनको कम्पनीमा थुप्रै रुसीहरूले जागिर पाएका छन् ।
काशी विश्वनाथन रुसमा अध्ययनका लागि आएका थिए । अहिले उनीसँग पाँच ठूला रेस्टुराँ छन् र ती मस्कोदेखि सेन्ट पिटर्सबर्गसम्म फैलिएका छन् ।
काशीका अनुसार, ‘रुसमा भारतीयहरू त्यसो त थोरै मात्र छन् तर एकजुट भएर बसेका छन् । मेरो रेस्टुराँमा पनि धेरै रुसीहरू काम गर्छन् । हामीहरूको एउटा कोटा हुन्छ जसअन्तर्गत हामी हरेक वर्ष भारतबाट काम गर्न
आउनेहरूलाई भिसा दिलाएर यहाँ ल्याउँछौं ।’
तर रुसमा जम्मा १४ हजार भारतीय मात्र छन् । त्यसमा ५ हजार विद्यार्थीको संख्या कटाउने हो भने यो संख्या खासै ठूलो हैन ।
रुसमा बस्ने तमाम भारतीयहरूमा धेरैको विवाह रुसी नागरिकसँग भएको छ । यसले गर्दा उनीहरूले सजिलै गरी नागरिकता पाए । नत्र त रुसको नागरिकता पाउन एकदम गाह्रो छ ।
रुसमा बस्ने एक व्यापारीले भने, ‘रुसमा लगभग पाँच सय भारतीय व्यापारी अलग अलग शहरमा बस्छन् । तीमध्ये २०० त मस्कोमा मात्र छन् । विश्वास गर्नुस्, तीमध्ये आधीका रुसी पत्नी छन् ।’
धेरैजसो भारतीय रुसमा चियाकफी, औषधि, अनाज, मसला, छालाको सामान र कपडाको व्यापार गर्छन् ।
पछिल्ला केही वर्षमा हीरा र सुनचाँदीको व्यापारमा पनि भारतीयहरू देखिएका छन् तर युरोपका अन्य देशका तुलनामा यो संख्या कम छ ।
अहिलेको वास्तविकता के हो भने दुवै देशले मित्रता र आपसी सहयोगको कुरा गरेपवनि नयाँ नयाँ साथी छानेका छन् ।
विगत दुई दशकमा भारतीय अर्थव्यवस्था बढेको छ अनि देशले पश्चिमी मुलुकहरूमा रुचि बढाएको छ । रुसले पनि युरोपतर्फ हात बढाएको छ । त्यसैले गर्दा पनि होला, भारत र रुसबीत कमै व्यापार हुन्छ ।
उदाहरणका लागि, पछिल्ला पाँच वर्षमा भारत र रुसको कुल व्यापार सात अर्ब डलर मात्र थियो ।
अमेरिकासँगको व्यापारको तुलना गर्दा यो केही होइन । सन् २०१७ मा भारत र अमेरिकाबीच लगभग ६७ अर्ब डलरको व्यापार भएको थियो ।
मस्को र अन्य ठूला शहरहरूमा भारतीय कम्पनीहरूको व्यापारको खासै छाप देखिँदैन । बरू चिनियाँ कम्पनीहरूले त्यहाँ बलियो उपस्थिति जनाएका छन् ।
भारत र रुसबीचको सम्बन्ध शीतयुद्धकालको जस्तै हुन्छ भन्ने विषयमा भन्न गाह्रो छ ।
बीबीसी हिन्दीमा प्रकाशित नितिन श्रीवास्तवको रिपोर्ट
काठमाडौं, २० माघ– भारत पञ्जाबको मुक्तसर जिल्लामा एक व्यक्तिले फेसबुक लाइभको क्रममा आत्महत्याको प्रयास गरेका छन् । मुक्तसर जिल्लाको भुट्टीवाला गाउँका गुरुतेज सिंहले फेसबुक लाइभको क्रममा आफैंलाई गोली हानेर आ...
काठमाडौं – रुसी उड्डयन उद्योगकी प्रभावशाली महिलाको नातालिया फिलेवा दक्षिणपश्चिम जर्मनीस्थित एजेलवाश शहरमा भएको विमान दुर्घटनामा परी निधन भएको छ । ६ सीट भएको विमानमा पाइलटसँगै नातालिया र उनका...
काठमाडौं — चीनमा राखिएका साइनबोर्डहरूमा अंग्रेजीको गलत अनुवादमा सुधार ल्याउनका लागि बेइजिङमा ठूलो अभियान चलाइएको छ । अनुवादमा गल्ती पनि निकै हाँसउठ्ने खालका हुने गरेका छन् । जस्तै, ट्वाइलेटक...
जर्मनी- जर्मनीका एक जना पूर्व नर्स नेल्स होएगेलले आफ्नो जिम्मेवारीमा रहेका १०० बिरामी मारेको मङ्गलबार स्वीकार गरेका छन् । जर्मनीको विश्वयुद्धपछिको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो मानिएको क्रमवद्धरूपमा भएको हत्याका आर...
भारत- भारतीय लोकसभा निर्वाचनको मिति घोषणा भएको छ । बीबीसी हिन्दीका अनुसार भारतीय लोकसभाको निर्वाचनको सात चरणमा हुने भएको छ । लोकसभा निर्वाचन ११ अप्रिलबाट शुरू भएर १९ मे सम्पन्न हुने भारतीय सञ्च...
कही दिन यताको शंका आशंकाबीच उत्तर कोरियाका शासक किम जोन उन चीनको भ्रमणमा गएको पुष्टि भएको छ । चीन र उत्तर कोरिया दुवैले यो कुरालाई पुष्टि गरिसकेका छन् । सनु २०११ पछि नेतृत्वमा आएका किमको...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...