×

NMB BANK
NIC ASIA

भारत र रुसबीच पहिलेको जस्तो घना सम्बन्ध छैन, किन ?

असार ५, २०७५

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

काठमाडौं, ५ असार – भारत र रुसबीच लामो समयदेखि मैत्री सम्बन्ध छ । स्वतन्त्रतापछि रुसले भारतलाई आर्थिक र सामरिक सहायता पनि गरेको छ । 

भारतको फर्टिलाइजर उद्योगदेखि लिएर सेनाको ट्यांक र मिग वा सुखोई विमानसम्म सबैमा रुसको छाप छ । अहिले पनि भारतीइ हतियार उद्योग रुसमा मुख्यतया निर्भर छ । 

दुई मुलुकबीच घना सम्बन्ध रहँदा भारतीयहरू रुसमा गएर बसे । 

सन् १९९० मा भारतका स्यामी कोटवानी रुस पुग्दा त्यहाँ कठिन परिस्थिति थियो । मानिसहरू अन्तै जान खोजिरहेका थिए । सोभियत संघको पतन भएर नयाँ रुसको जन्म भइरहेको थियो । तर अर्थव्यवस्था ध्वस्त थियो । 

कोटवानीको कम्पनी युरोपभरि फैलिसकेको छ । 

स्यामी भन्छन्, ‘सोभियत संघमा हाम्रा व्यापारीहरूले थुप्रो पैसा कमाए अनि हिँडे । तर अब रुस पहिलेजस्तो पैसा कमाउन सकिने मुलुक रहेन । यहाँ व्यापार गर्न एकदम गाह्रो छ । तर तपाईं दीर्घकालीन रणनीति बनाएर आउनुभयो
भने यो जति राम्रो देश अर्को छैन ।’

कोटवानी जस्ता मानिसले रुसमा कडा मेहनत गरेर आफ्नो स्थान बनाएका छन् । आज उनको कम्पनीमा थुप्रै रुसीहरूले जागिर पाएका छन् । 

काशी विश्वनाथन रुसमा अध्ययनका लागि आएका थिए । अहिले उनीसँग पाँच ठूला रेस्टुराँ छन् र ती मस्कोदेखि सेन्ट पिटर्सबर्गसम्म फैलिएका छन् । 

काशीका अनुसार, ‘रुसमा भारतीयहरू त्यसो त थोरै मात्र छन् तर एकजुट भएर बसेका छन् । मेरो रेस्टुराँमा पनि धेरै रुसीहरू काम गर्छन् । हामीहरूको एउटा कोटा हुन्छ जसअन्तर्गत हामी हरेक वर्ष भारतबाट काम गर्न
आउनेहरूलाई भिसा दिलाएर यहाँ ल्याउँछौं ।’

तर रुसमा जम्मा १४ हजार भारतीय मात्र छन् । त्यसमा ५ हजार विद्यार्थीको संख्या कटाउने हो भने यो संख्या खासै ठूलो हैन । 

रुसमा बस्ने तमाम भारतीयहरूमा धेरैको विवाह रुसी नागरिकसँग भएको छ । यसले गर्दा उनीहरूले सजिलै गरी नागरिकता पाए । नत्र त रुसको नागरिकता पाउन एकदम गाह्रो छ । 

रुसमा बस्ने एक व्यापारीले भने, ‘रुसमा लगभग पाँच सय भारतीय व्यापारी अलग अलग शहरमा बस्छन् । तीमध्ये २०० त मस्कोमा मात्र छन् । विश्वास गर्नुस्, तीमध्ये आधीका रुसी पत्नी छन् ।’

धेरैजसो भारतीय रुसमा चियाकफी, औषधि, अनाज, मसला, छालाको सामान र कपडाको व्यापार गर्छन् ।

पछिल्ला केही वर्षमा हीरा र सुनचाँदीको व्यापारमा पनि भारतीयहरू देखिएका छन् तर युरोपका अन्य देशका तुलनामा यो संख्या कम छ । 

अहिलेको वास्तविकता के हो भने दुवै देशले मित्रता र आपसी सहयोगको कुरा गरेपवनि नयाँ नयाँ साथी छानेका छन् । 

विगत दुई दशकमा भारतीय अर्थव्यवस्था बढेको छ अनि देशले पश्चिमी मुलुकहरूमा रुचि बढाएको छ । रुसले पनि युरोपतर्फ हात बढाएको छ । त्यसैले गर्दा पनि होला, भारत र रुसबीत कमै व्यापार हुन्छ । 

उदाहरणका लागि, पछिल्ला पाँच वर्षमा भारत र रुसको कुल व्यापार सात अर्ब डलर मात्र थियो । 

अमेरिकासँगको व्यापारको तुलना गर्दा यो केही होइन । सन् २०१७ मा भारत र अमेरिकाबीच लगभग ६७ अर्ब डलरको व्यापार भएको थियो । 

मस्को र अन्य ठूला शहरहरूमा भारतीय कम्पनीहरूको व्यापारको खासै छाप देखिँदैन । बरू चिनियाँ कम्पनीहरूले त्यहाँ बलियो उपस्थिति जनाएका छन् । 

भारत र रुसबीचको सम्बन्ध शीतयुद्धकालको जस्तै हुन्छ भन्ने विषयमा भन्न गाह्रो छ । 

बीबीसी हिन्दीमा प्रकाशित नितिन श्रीवास्तवको रिपोर्ट
 

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

Advertisment
Nabil box
Kumari
Vianet communication
Laxmi Bank
hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
माघ २०, २०७४

काठमाडौं, २० माघ– भारत पञ्जाबको मुक्तसर जिल्लामा एक व्यक्तिले फेसबुक लाइभको क्रममा आत्महत्याको प्रयास गरेका छन् । मुक्तसर जिल्लाको भुट्टीवाला गाउँका गुरुतेज सिंहले फेसबुक लाइभको क्रममा आफैंलाई गोली हानेर आ...

चैत १९, २०७५

काठमाडौं – रुसी उड्डयन उद्योगकी प्रभावशाली महिलाको नातालिया फिलेवा दक्षिणपश्चिम जर्मनीस्थित एजेलवाश शहरमा भएको विमान दुर्घटनामा परी निधन भएको छ ।  ६ सीट भएको विमानमा पाइलटसँगै नातालिया र उनका...

मंसिर १८, २०७५

काठमाडौं — चीनमा राखिएका साइनबोर्डहरूमा अंग्रेजीको गलत अनुवादमा सुधार ल्याउनका लागि बेइजिङमा ठूलो अभियान चलाइएको छ ।  अनुवादमा गल्ती पनि निकै हाँसउठ्ने खालका हुने गरेका छन् । जस्तै, ट्वाइलेटक...

कात्तिक १४, २०७५

जर्मनी- जर्मनीका एक जना पूर्व नर्स नेल्स होएगेलले आफ्नो जिम्मेवारीमा रहेका १०० बिरामी मारेको मङ्गलबार स्वीकार गरेका छन् ।  जर्मनीको विश्वयुद्धपछिको इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो मानिएको क्रमवद्धरूपमा भएको हत्याका आर...

फागुन २६, २०७५

भारत- भारतीय लोकसभा निर्वाचनको मिति घोषणा भएको छ ।  बीबीसी हिन्दीका अनुसार भारतीय लोकसभाको निर्वाचनको सात चरणमा हुने भएको छ । लोकसभा निर्वाचन ११ अप्रिलबाट शुरू भएर १९ मे सम्पन्न हुने भारतीय सञ्च...

चैत १४, २०७४

कही दिन यताको शंका आशंकाबीच उत्तर कोरियाका शासक किम जोन उन चीनको भ्रमणमा गएको पुष्टि भएको छ ।  चीन र उत्तर कोरिया दुवैले यो कुरालाई पुष्टि गरिसकेका छन् ।  सनु २०११ पछि नेतृत्वमा आएका किमको...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x