धनगढी – धान रोपाइँ सकिनै लाग्दा विविधताले भरिएको ७ नम्बर प्रदेशका गाउँवस्तीमा फरक–फरक संस्कृतिको रौनक छाउन थालेको छ ।

एकातिर रानाथारु वस्तीमा धान रोपाइँ पछिको हरडहुवा पर्वको रौनक थपिएको छ भने अर्कोतिर पहाडी समुदायमा साउन महिनाको आगमनसँगै हरियो अर्थात् साउने संक्रान्तिको । तराईका आदिवासी डंगौरा थारु, रानाथारु, कठरिया

थारु वस्तीमा यतिबेला हरडहुवा, निमौनी र हरधोवाको निकै रौनक थपिएको हो । जुन पर्वको रौनकले रोपाइँको कार्य समापन भएको जनाउ गर्दछ ।

हरडहुवा पर्व धान रोपाइँ सकिएको खुशीयालीमा कञ्चनपुर, कैलाली, बर्दिया लगायत जिल्लास्थित डगौंरा, रानाथारु, कठरिया थारूले सामूहिक रुपमा खानपान, नाचगान गरी पर्व मनाउन थालेका हुन् ।

थारु नागरिक समाज कैलालीका संयोजक दिलबहादुर चौधरीले हरडहुवा पर्वको अवसरमा चेलिबेटी तथा ईष्ट मित्रलाई घरमा आमन्त्रण गरी आपसमा खुशीयाली साटासाट गरिन प्रचलन रहेको बताए । उनका अनुसार हरडहुवा तथा हरधोवाको शाब्दिक अर्थ हर अर्थात् हलो धुनु हो । 

पर्वमा बंगुर, खसी सामूहिक रुपमा काटेर खानपान गरी रमाउने प्रचलन रहिआएको छ । तर, वस्तीपिच्छे हरडहुवा फरक–फरक तिथिमा मनाउने गरिएको छ । पर्व मनाउने तिथिमा एकरुपता ल्याउन पनि जरुरी रहेको संयोजक चौधरीले बताए ।

कैलारी गाउँपालिका–८ दुधियाका बर्का गुरुवा (थारु जातिका पुरोहित) प्रदेशी थारुले हरडहुवाको आफ्नै विशेषता रहेको बताए । उनले रोपाइँको क्रममा जानी–नजानी किंरा फट्यांग्रा, सर्प, भ्यागुता लगायत जीवहरू मर्ने हुने हुँदा पापबाट मुक्तिको लागि पनि हर जुवाको पूजा गर्ने र खानपान गरी हरडहुवा मनाउने चलन रहिआएको जानकारी गराए ।

पहाडी जिल्लामा हरियो संक्रान्ति मनाउने प्रचलन रहेको छ । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका प्राज्ञ वासुदेव पाण्डेका अनुसार हरियो संक्रान्तिको अवसरमा अन्नबाली सप्रियोस् भनी मेल प्रजातिको रुखको हाँगा धान रोपिएको खेतमा गाड्ने प्रचलन रहेको जानकारी दिए ।

असारको समाप्ति तथा साउनको आगमनले हिन्दू धर्मावलम्बीमा अलग्गै उत्साह थपिएको छ । खेतीपाती बृद्धिको लागि भगवान शिवको पूजाआजा गर्ने, दीनदुखीलाई अन्न दान गर्ने परम्परा समेत रहँदै आएको बताइन्छ । साउन महिनाभरि माछामासु नखाने, साउनभरि दैनिक रुपमा मन्दिर तथा देवालयमा जल चढाउने समेत बताइन्छ ।

पछिल्लो समय महिलाले साउने संक्रान्तिको अवसरमा हरियो चुरा लगाउने, हातमा मेहन्दी लगाउने समेत गरिन्छ ।