काठमाडौं – वित्तीय क्षेत्रकोे दबदबा रहेको नेपाली शेयर बजारमा नेपाली शिवम् सिमेन्ट लिमिटेडले इतिहासमै पहिलोपटक प्रिमियम मूल्यमा प्राथमिक शेयर (आईपीओ) जारी गर्ने तयारी गरेको छ ।

वास्तविक क्षेत्रका कम्पनीहरूमध्ये वित्तीय अवस्था राम्रो अवस्थामा रहेको यस कम्पनीले जारी गर्ने शेयरले लगानीकर्ताले फाइदा लिनेछन् ।

नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से)मा सूचीकिृत २०८ कम्पनीमध्ये करीब २० प्रतिशत वास्तविक क्षेत्रका छन् । नेपाल धितोपत्र बोर्डले जारी गरेको दर्ता तथा निष्कासन नियमावली- २०७३ मा १० प्रतिशत सार्वजनिक निष्काशन ग्यारेन्टी गरे प्रिमियम मूल्यमा शेयर जारी गर्न पाउने व्यवस्था गरेपछि वास्तविक क्षेत्रका कम्पनीहरू नेप्सेमा सूचीकृत हुने क्रम बढेको छ ।

शिवम् सिमेन्टले प्रिमियमसहित कुल २ अर्ब २ करोड ४० लाख रुपैयाँ बराबरको आईपीओ जारी गर्न लागेको हो । जसमध्ये सर्वसाधारणलाई १ अब ७६ करोड तथा परियोजना प्रभावित स्थानीयलाई २६ करोड ४० लाख रुपैयाँको आईपीओ बिक्री गरिने छ ।

कम्पनीका अनुसार कुल निष्कासनको २ प्रतिशत शेयर (८ लाख ८० हजार कित्ता) मकवानपुर जिल्लावासीका लागि जारी हुन लागेको हो । परियोजना प्रभावित क्षेत्र भएकाले मकवानपुरबासीका लागि प्रतिकित्ता शेयर मूल्य ३ सय रुपैयाँ रहनेछ ।

यस्तै १० प्रतिशत शेयर (४४ लाख कित्ता) शेयर सर्वसाधारणका लागि ४ सय रुपैयाँमा जारी गर्ने कम्पनीले जनाएको छ ।

कम्पनीको अवस्था

क्रेडिट रेटिङ गर्ने संस्था इक्रा नेपालले शिवम् सिमेन्टको शेयरलाइ क्रेडिट रेटिङ ग्रेड ‘थ्री प्लस’ प्रदान गरेको छ । इक्राले बर्गिकरण गर्ने ग्रेड १ देखि ५ सम्म रहन्छ ।

जसमध्ये ‘वान प्लस’ सबैभन्दा उत्कृष्ट मानिन्छ भने, क्रमशः वान, टु प्लस, टु, थ्री प्लस भएर फाइभ सबैभन्दा कमजोर मानिन्छ । कम्पनीले सार्वजनिक गरेको पछिल्ला ४ वर्षको वित्तीय विवरणअनुसार वित्तीय अवस्था सुधारको दिशामा रहेको देखिएको छ ।

चुक्ता पूँजीमा बढोत्तरी

कम्पनीको वित्तीय विवरणअनुसार आर्थिक वर्ष २०७१/०७२ मा १ अब २५ करोडको चुक्ता पुँजी रहेकोमा २०७३/०७४ मा चुक्ता पुँजी दोब्बरले बढ्दै २ अर्ब ५० करोड पुगेको देखिन्छ ।

कम्पनीले चालू आवको तेस्रो त्रैमाससम्म चुक्ता पुँजी ३ अब ८७ करोड रुपैयाँ पुर्‍याएको छ ।

कम्पनीको खुद मुनाफा पनि बढ्दो दरमा रहेको देखिन्छ । कम्पनीले आव २०७१/०७२ मा ४१ करोड नाफा गरेकोमा पछिल्ला २ वर्षमा बढेर ७७ करोड तथा ८१ करोड मुनाफा गर्न सफल भएको देखिन्छ । चालू आर्थिक वर्ष २०७४/७५ को चैतसम्ममा कम्पनीले ९३ करोड ६६ लाख रुपैयाँ नाफा गरेका देखिन्छ ।

बढ्दो बिक्री

कम्पनीको बिक्री पनि प्रत्येक वर्ष बढ्दो क्रममा देखिन्छ । आर्थिक वर्ष २०७१/०७२ मा ३ अब ८७ करोड ३२ लाख रहेकोमा त्यसपछिको आर्थिक वर्ष २०७२/०७३ मा ५ अर्ब ८७ करोड ८९ लाख बरारबर बिक्री भएको देखिन्छ ।

गत आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ मा ७ अब ३५ करोड ३७ लाख बराबर बिक्री वितरण भएको थियो । चालू आवको तेस्रो त्रैमासिकसम्ममा कुल बिक्री ७ अर्ब १० करोड ९४ लाख रहेको छ ।

प्रतिशेयर मूल्य

चुक्ता पुँजीको वृद्धिको अनुपातमा कम्पनीले नाफा अनुपातमा आम्दानीको वृद्धिले प्रतिशेयर आम्दानी सन्तुलित देखिएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७१/०७२ मा ३३ दशमलव २३ रुपैयाँ प्रतिशेयर आम्दानी रहेको थियो । त्यस्तै आव २०७२/०७३ मा कम्पनीले प्रति शेयर आम्दानी १७ प्रतिशतले बढाएर ३८ दशमलव ८९ रुपैयाँ पुर्‍याएको देखिन्छ । तर, आर्थिक वर्षमा २०७३/०७४ मा १७ प्रतिशतले घटेर ३२ दशमलव ४५ रुपैयाँमा झरेको छ ।

चालू आव २०७४/०७५ को चैतसम्ममा प्रतिशेयर आम्दानी २४ दशमलव १९ रुपैयाँ रहेको छ । यसलाई १२ महिनामा विश्लेषण गर्दा चालू आथिक वर्षको प्रतिशेयर आम्दानी ३२ दशमलव २५ रहने देखिएको छ ।

यसरी कम्पनीको वित्तीय अवस्था विश्लेषण गर्दा कम्पनीको चुक्ता पुँजी बढेको अनुपातमा नाफा वृद्धि नहुँदा प्रतिशेयर आम्दानी कहिले बढने, कहिले घटने त कहिले स्थिर रहेको देखिए पनि सन्तुलित छ ।

यसै अवधिमा कम्पनीले आफ्नो थप चुक्ता पुँजी र जगेडामध्येबाटै सहायक कम्पनी शिवम् होल्डिङ प्राइभेट लिमिटेडमार्फत् चिनियाँ संयुक्त उद्यम (ज्वाइन्ट भेन्चर) होंडसीमा ठूला रकम ३ अर्ब ३६ करोड लगानी गरेको र सोको प्रतिफल यसै वर्ष प्राप्त नहुने हुँंदा उतारचढाव देखिएको छ ।

जगेडा कोष

कम्पनीको जगेडा कोष पनि बढ्दो क्रममा देखिन्छ । कम्पनीले आव २०७१/०७२ २४ करोड ४५ लाख जगेडा कोष थियो । त्यसपछि आर्थिक वर्ष २०७२/०७३ मा ८९ करोड ६ लाख रुपैया जगेडा राख्न सफल भएको थियो ।

त्यस्तै गत आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ मा १ अब ४९ करोड १४ लाख रुपैयाँ जगेडा राखेको कम्पनीको वित्तीय विवरणमा देखिन्छ ।

चालू आर्थिक वर्ष ०७४/०७५ को चैत महिनासम्ममा २ अब १६ करोड रुपैयाँको जगेडा सञ्चित छ ।

कम्पनीबारे

२०६० सालमा स्थापना भएको शिवम् सिमेन्ट गुणस्तरीय सिमेन्ट तथा क्लिंकर उत्पादन र बिक्रीमा अब्बल कम्पनी मानिन्छ ।

व्यवसायिक घरानाका २० जना उद्योगीहरू प्रवर्द्धक (प्रोमोटोर) रहेको कम्पनीको कारखाना मकवानपुर जिल्लाको हेटौंडा उपमहानगरपालिका हटियामा छ । कम्पनीसँग हाल दैनिक १९ सय टन क्लिंकर र ३ हजार टन सिमेन्ट ग्राइन्डिङ (उत्पादन) गर्न सक्न क्षमता रहेको छ ।

चार अर्ब लगानीमा सात वर्ष अघि स्थापना भएको शिवम्ले ‘शिवम् सिमेन्ट’ ब्राण्डमा ओर्डिनरी पोर्टल्यान्ड सिमेन्ट (ओपीसी) ४३ ग्रेड सिमेन्ट उत्पादन तथा बिक्री गर्दै आएको छ ।

१३ जेठ २०६२ मा प्राइभेट कम्पनीको रुपमा स्थापना भएको शिवम् सिमेन्ट ८ साउन २०७२ मा पब्लिक लिमिटेडमा रुपान्तरित भएको हो ।

शिवम् होल्डिङ प्राइभेट लिमिटेड र चीनको होङसी होल्डिङ समूहले नवलपरासीको सर्दीमा स्थापना गन लागेको होङसी शिवम् सिमेन्ट प्रालिमा शिवम् सिमेन्टको सहायक कम्पनी शिवम् होल्डिङ प्राइभेट लिमिटेडमार्फत नेपाली समूहको ३० प्रतिशत र होङसी होल्डिङ चिनियाँ समूहका ७० प्रतिशत लगानी रहेको छ । 

पूँजी, मानव संसाधन, उत्पादन प्रक्रियाहरू, भौतिक संरचनालगायतमा लगानी गरेको कम्पनी सिमेन्ट निर्माण गर्ने नेपालको सबैभन्दा ठूलोमध्येको एक मानिन्छ ।

कम्पनीको सञ्चालक समितिको अध्यक्षमा सुरेन्द्रकुमार गोयल रहेका छन् भने अन्य सञ्चालकहरूमा अमित मोर, सन्दीप कुमार शारदा, रघु नन्दन मारु र रोहित गुप्ता रहेका छन् ।