जनकपुरधाम – २ नम्बर प्रदेशमा मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले ‘मुख्यमन्त्री स्वच्छता अभियान’ लागू गरेका छन् । प्रदेशलाई सफा, स्वच्छ बनाउने तथा सरसफाइमा विशेष ध्यान पुर्याई प्रदेशलाई सुन्दर बनाउने अभियानको मुख्य उद्देश्य हो ।

तर, प्रदेशसभा परिसरमा पानपराग, रजनीगन्धा, गुट्खा खाने र जताततै थुक्ने गरिएको दृश्य देखिएपछि सांसदले सदनमा त्यस विषयमा प्रश्न उठाएका छन् । प्रदेशसभा बैठकमा पानपराग, रजनीगन्धा, गुट्खा तथा सुर्तिजन्य पदार्थको प्रयोगमा प्रतिबन्ध लागेको भएपनि जताततै प्रयोग भइरहँदा सांसदले आपत्ति जनाएका छन् ।

तत्कालीन नेकपा एमालेकी सांसद मञ्जुकुमारी यादवले सदनमा सभामुख सरोजकुमार यादवको ध्यानाकर्षण गर्दै भनिन्, ‘हामीले प्रदेशसभा नियमावलीमा आफैले उल्लेख गरेका छौं कि गुट्खा, पानपराग, रजनीगन्धा, सुर्तिजन्य पदार्थ खाएर आउन पाइने छैन ।’ तर, सभामुख सरोजकुमार यादवकै शौचालयमा पानपराग, गुट्खा लगायतको थुक फ्यालिएको देखिने गरेको उनले बताइन् ।

‘प्रदेशसभा परिसरमा बगैंचामा जताततै पान, पानपराग, गुट्खाको पुरिया, थुक फालिएको हुन्छ, त्यस्ता काम गर्ने माननीय सांसद ज्यूलाई कारबाही गर्नुपर्यो नि ! उनले सभामुख यादवको ध्यानाकर्षण गराइन् । २ नम्बर प्रदेशमा पान, पानपराग, गुट्खा, रजनीगन्धा जस्ता वस्तु प्रयोग गर्नेको संख्या धेरै छ । 

प्रायःजसो सरकारी कार्यालयमा पान, गुट्खाको प्रयोग गर्न र थुक्न मनाही छ । त्यसरी थुके जरिवाना समेत हुने भनेर सूचना टाँस गरेको पाइन्छ । तर, थुक्ने नछाडेपछि सरकारी कार्यालयमा भगवानको तस्वीर टाँस्ने समेत गरिन्छ । कार्यालयका भवनमा चढ्ने भर्याङमा विभिन्न देवीदेवताको फोटोसहित तस्वीर टाँस्ने गरिएको छ ।

सांसद यादवले शुक्रवार प्रदेशसभा बैठकमा नियमावलीमा उल्लेख भएको आचरण पालना नभएको भन्दै सभामुख यादवको ध्यानाकर्षण गराएकी थिइन् । ‘जब अन्य माननीय सांसद ज्यू आफ्नो कुरा राख्नुहुन्छ, म धैर्यतापूर्वक सुन्ने गर्छु । तर, अन्य माननीय ज्यूहरू कानेखुसी गरिरहनुहुन्छ,’ उनले भनिन्, ‘यसरी सदनमा माननीय ज्यूले आफ्ना कुरा राखिरहँदा अन्य माननीय ज्यूले कानेखुशी गर्न त पाइन्न नि !’

सांसदले पालना गर्नुपर्ने आचरण

प्रदेशसभा कार्यसञ्चालन नियमावली २०७५ को परिच्छेद २४ मा प्रदेशसभा सदस्यले पालना गर्नुपर्ने आचारसंहिता र अनुगमन सम्बन्धी व्यवस्था गरिएको छ । नियम नम्बर १९३ मा व्यवस्था भएको पालना गर्नुपर्ने आचारसंहिता अनुसार प्रदेशसभा पदाधिकारी तथा सदस्यले संविधान बमोजिमको उत्तरदायित्व पूरा गर्न तथा निजको काम कारबाहीमा सार्वजनिक विश्वास कायम गर्न आचारसंहिता पालना गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।

सभाको लक्ष्य पूर्ति गर्ने उद्देश्यका लागि नियमावलीको पूर्णपालना गर्ने, समाजमा विद्यमान सार्वजनिक नैतिकता र आचरण अनुकूलको व्यवहार सदैव गर्ने, सभाको बैठक वा आफू सदस्य भएको समितिमा उपस्थित भई यसका काम कारवाहीमा नियमित रूपमा भाग लिने तथा आफ्नो मताधिकारको प्रयोग गर्ने उल्लेख छ ।

आफ्नो कर्तव्य निःस्वार्थ रूपमा इमान्दारीपूर्वक तथा वस्तुनिष्ठ भई उत्तरदायीपूर्ण रूपमा पालना गर्ने, बैठकसँग सम्बन्धित हरेक काम कारबाहीमा सदस्यहरूले सार्वजनिक उद्देश्यलाई महत्त्व दिने तथा निजी स्वार्थ र सार्वजनिक स्वार्थबीच द्वन्द्व हुने स्थिति भएमा स्पष्ट रूपमा सार्वजनिक स्वार्थका लागि उभिने उल्लेख छ ।

विभिन्न कुराहरू नियमावलीमा उल्लेख भएका आचारसंहिता पदाधिकारी र सदस्यहरूको सार्वजनिक जीवनको सबै पक्षमा लागू हुने भनिएको छ । यदि कसैले नियम १९३ अनुसारको आचारसंहिताको कुनै प्रावधान उल्लंघन गरेको विश्वास गर्ने कारण भएमा सचिव समक्ष लिखित उजुरी समेत गर्न सक्ने व्यवस्था बनाइएको छ ।

आचरण अनुगमनका लागि सभामुखको सभापतित्वमा विभिन्न सदस्य रहने गरी आचरण अनुगमन समिति समेत गठन गरिने उल्लेख छ ।