मंसिर १९, २०८०
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
काठमाडौं– कञ्चनपुरकी १३ वर्षीया बालिका निर्मला पन्तको बलात्कारपछि हत्या भएको प्रकरण पेचिलो बन्दै गएको छ ।
हत्यारा सार्वजनिक गर्न दबाब बढिरहँदा नै प्रहरीमाथि अविश्वासको खाडल गहिरिँदै गएको छ ।
जिल्ला प्रहरी कार्यालय कञ्चनपुरका तत्कालीन प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) डिल्लीराज विष्ट (हाल बर्खास्त)ले दिलिपसिंह विष्टलाई मुख्य अभियुक्त बनाएर सार्वजनिक गरेपछि शुरू भएको अविश्वास बढ्दै गइरहेको छ । पछिल्लो पटक प्रदीप रावल र विशाल चौधरीलाई मुख्य अभियुक्तझैं बनाएर प्रहरी नेतृत्वबाट प्रचार गराउने काम भइरहेको छ ।
प्रहरी स्रोतलाई उदृत गर्दै मुलधारका सञ्चारमाध्यमले प्रदीप र विशालका बयान सार्वजनिक गरेका छन् । जुन समाचारहरूमा अपराध सकारेको भनिएको छ । तर निर्मलाको बलात्कार र हत्या भएको दिन साउन १० गते दुवै जना ‘प्रहरी नियन्त्रण र निगरानी’मा रहेको भनिएको अवस्थामा डीएनए रिपोर्ट नआउँदै सार्वजनिक गरिएका बयानले ‘घटनासँग सम्बन्ध नै नभएका’ व्यक्तिमाथि प्रहरीबाट षड्यन्त्र भइरहेका आशंका गरिएको छ ।
‘सरकार भेटियो, न्याय भेटिएन’ नारासहित देशभर पोस्टर टाँस्ने आन्दोलन चलिरहँदा प्रहरीले प्रदीप रावललाई ‘फसाउने’ हत्कण्डा गरेको कतिपयको बुझाइ छ । प्रदीप र विशाल दोषी हुन् कि निर्दाेष ? प्रहरीले उनीहरुविरुद्ध स्पष्ट प्रमाण जुटाइनसक्दा केही भन्न सकिने अवस्था छैन । तर, दोषी देखिने अन्य पर्याप्त आधार नभेटिनु र बयानमा अपराध सकारेको प्रचार गरिनुले प्रहरी नेतृत्वको नियतमाथि सर्वसाधारणले प्रश्न गर्ने ठाउँ मिलेको छ ।
दिलिपसिंह विष्टको सन्दर्भमा पनि प्रहरी अधिकारीले भिडियो टेप नै बनाएर सार्वजनिक गरेका थिए । निर्मला पन्तको बरामद शवको ‘भजाइनल स्वाव’मा मिलेको ‘शुक्रकिट’को डीएनएसँग दिलिपको डीएनए नमिलेपछि विष्ट रिहा भएका थिए । हिरासतमा कुटपिट र यातना दिएर अपराध स्वीकार्न लगाएको भनेर दिलिपसिंह विष्टले प्रष्ट पारेका छन् । केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सिआईबी) का डीएसपी अंगुर जिसी नेतृत्वको टोलीले दिलिपको घरबाट सर्टको खल्ती च्यातेर घटनास्थलमा फालेको तथ्यसमेत सार्वजनिक भएको थियो । यसरी घटनासँग कुनै सम्बन्ध नहरहेका व्यक्तिलाई अपराधी बनाउन शुरूदेखि नै कोसिस गरिरहेको र घटनास्थलबाट संकलन गरेर सुरक्षित राख्नुपर्ने प्रमाण नष्ट गरेको आरोप प्रहरीले खेप्दै आएको छ ।
दिलिपसिंह विष्टको सन्दर्भमा गल्ती गर्ने प्रहरीमाथि केही हदसम्म कारबाही भएको छ । तर, प्रदीप र विशालको सन्दर्भमा पनि प्रहरीले फेरि दिलिपकै नियति भोग्न किन खोजिरहेको छ ? डीएनए रिपोर्ट नआउँदै प्रदीप र विशालले अपराध सकारेको भनेर किन सार्वजनिक गरियो ?
सरकार र प्रहरीले अपराधी भेट्टाएको देखाउन सर्वसाधारणबारे कुनै आधार बिना नै तथानाम प्रचार गरिनु जायज होला ? अवश्य पनि होइन । प्रदीपसँग प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) सर्वेन्द्र खनालले नै बयान लिएको र आफैं सक्रिय भएर अनुसन्धानमा खटिएका समाचार पनि सार्वजनिक भएका छन् । आईजीपी आफैं जोडिएको अवस्थामा यस्तो त्रुटी कसरी भइरहेको छ ?
निर्मला प्रकरणमा शुरूदेखि नै ‘शक्तिशाली’ व्यक्तिको संलग्नता रहेको आशंका गरिँदै आएको छ । प्रहरीका पछिल्ला क्रियाकलापले त्यो आशंकामा बल पुर्याउने काम गरिरहेको छ । मानौं शक्तिशाली व्यक्तिको संलग्नता ‘अफवाह’ हो । तर सर्वसाधारणलाई फसाउन प्रहरीले जोडबल किन गरिरहेको छ ? सर्वसाधारणमा स्वभाविक प्रश्न जन्मिन्छ ।
दिलिपसिंह विष्ट प्रकरणमा डिल्लीराज विष्टले गल्ती गरे, तर प्रदीप प्रकरणमा आईजीपी आफैं जोडिएका छन् । प्रदीपको सन्दर्भमा पनि डीएनए मिलेन र प्रहरी फेरि ‘कुहिरोको काग’ भयो भने प्रहरी नेतृत्वमाथि सर्वसाधारणको विश्वास बाँकी रहला ? देशभर चासोको विषय भएको संवेदनशील अनुसन्धानमा आईजीपी आफैं संलग्न हुँदा पनि गल्ती हुनुलाई सर्वसाधारणले सामान्य रुपमा लिन सक्दैनन् ।
निर्मला प्रकरणमा प्रहरीका काम ‘सार्वजनिक परीक्षण’ हुँदा पटक–पटक ‘गलत’ सावित भइरहेका छन् । शंकास्पद् व्यक्ति पक्राउ परेको भनेर प्रचार गरिए पनि प्रहरी अनुसन्धान अन्नतः ‘माछो माछो भ्यागुतो’को स्थितिमा पुग्ने गरेको छ । त्यसैले प्रहरीले गर्ने अनुसन्धानमा ‘सार्वजनिक परीक्षण’को आवश्यकता बढ्दै गइरहेको छ ।
प्रहरीप्रति भरोसाभन्दा आशंका बढी रहेको छ । यस्तो अवस्थाले प्रहरी संगठनको आस्थामै धक्का पुग्ने देखिएको छ, जुन कानूनी शासनका लागि भयानक संकेत हो । हाल सर्वसाधारणले एकातिर निर्मलाका हत्यारा पक्राउ परून् भनेर खबरदारी गर्नुपर्ने र अर्काेतिर निर्दाेष नफसून् भनेर सजग हुनुपर्ने अवस्था छ ।
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
एकाधबाहेक अधिकांश मन्त्रीले प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न नसकेपछि प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ स्वयंले मन्त्रीहरूलाई प्रस्ट चेतावनी दिएका छन् । नेपालीलाई नक्कली भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिका ला...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
चरम आर्थिक संकटबाट गुज्रिएको श्रीलंकाले सन् २०२२ को अन्त्यतिर औषधि किन्ने क्षमता पनि गुमाएको थियो । ५० अर्ब डलरभन्दा बढीको विदेशी ऋण 'डिफल्ट' भएको थियो भने लाखौंले रोजगारी गुमाएका थिए । दशौं लाख मान्छे...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...