दिन त गन्न सकिनँ, तर कम्तिमा पनि एक महिना पुगेको हुनुपर्छ संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री स्व. रविन्द्र अधिकारीको सिहंदरबारस्थित कार्यक्षमा पुगेको । आज रविन्द्र अधिकारीको नामअगाडि स्व. शब्द लेख्नुपर्दा यो मन एकदमै भारी भैरहेको छ । मसँगै लोकान्तर अनलाइनका फोटो पत्रकार गगन अर्याल पनि थिए त्यो दिन ।

हामीले मन्त्री अधिकारीसँग करीब २५ मिनेट बिताएका थियौं । मन्त्री अधिकारी र मैले वान टू वान कुरा गरेका थियौं । वाइडबडीको भाइरल दबाबका कारण मन्त्रीको मुहार विगतमा जस्तो चम्किलो थिएन । मतलब मन्त्रीको मुस्कान त्यो दिन हराएको थियो । आफूलाई सबैले 'अन्टसन्ट' पेलेर गए भन्ने उनको गुनासो थियो । 'नखाएको विष पनि लाग्छ र यार !' उनले भनेका थिए- 'दिलजी, मैले एकसुका तलमाथि गरेको छैन । रेस्पोन्सिबिलिटी लिने काम हो मन्त्रीको, त्यो म लिन्छु ।'

त्यो दिन मन्त्री अधिकारीसँग के-के कुराकानी भयो त्यो मैले लेखिसकेको छु । तर आज त्यो दिनको स्मरण किन गरेको हो भने स्व  अधिकारीसँगको मेरो भेट त्यो नै पहिलो र अन्तिम हुन पुग्यो । यो कुराले खासै के अर्थ राख्छ र ? हो राख्दैन । तर यो देशको नागरिक हुनुको नाताले विकासप्रेमी मन्त्री लगायत देशलाई चाहिने व्याक्तित्वहरूको अकास्मत् निधनले पुर्‍याएको चोटलाई शब्दमा उतार्न त पाइन्छ नै । आज जमदार साहेबको सम्झनाले मन बडो खिन्न भएको छ ।

मन्त्री  रविन्द्र अधिकारीसँग महत्त्वपूर्ण विषयमा कुराकानी हुनुअगाडि कम्तिमा ३० मिनेट बाहिर कुर्नुपरेको थियो । भित्र मन्त्रालयकै कर्मचारीसँग छलफलमा थिए, अधिकारी । बाहिर ढोकानजिकै उनका अंगरक्षक उभिएका थिए ।

तिनले हामीलाई बस्नका लागि सोफा देखाइदिए । चिया नास्ता के कसो हो भनेर सोधपुछ पनि गरे । केहीबेरमा एकजना दिदीले मिठो चिया लिएर आउनुभयो । हामीले चिया पियौं । गगन सोफामामै बसे । म भने मन्त्रीका अंगरक्षकसँग कुरा गर्नका लागि सोफाबाट उठेँ ।

मलाई फौजी लुगा एकदमै मन पर्छ । फौजी लुगा लगाएर टक्क उभिएको फौजीको मुहारचित्र पनि मन पर्छ । खै किन-किन यस्तो हुन्छ । बेलायतबाट बाजेले ल्याएको फौजी पाइन्ट काटी छोटो बनाएर मैले १३ वर्षको उमेरमै लगाएको थिएँ । त्यो बेला बाजेको कुटाइ पनि खाएँ ।

कुराकानीका क्रममा थाहा भयो मन्त्रीको ढोका बाहिर उभिएका ती फौजीको नाम अर्जुन घिमिरे रहेछ, जोसँग कुराकानी गर्नका लागि म इच्छुक थिएँ । हँसमुख र एकदमै मिलनसार देखिने घिमिरेले आफू जमदार हुँ भनेका थिए । आज यो विडम्बना उनको नामको अगाडि पनि स्व. नै लेख्नुपर्‍यो । ती प्रिय फौजी मन्त्री अधिकारीका पर्सनल सेक्युरिटी अफिसर (पीएसओ) थिए ।

घटनाक्रम त सबैलाई अवगत नै छ । देश नै शोकमा डुबेको छ । सबैलाई पीडाबोध भएको छ । जे भएको छ, एकदमै कहालीलाग्दो भएको छ । ताप्लेजुङ जिल्लाको फुङलिङ नगरपालिका- १० सिस्नेभीरमा एयर डाइनेस्टीको हेलिकप्टर दुर्घटना हुँदा संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री रविन्द्र अधिकारीसहित ७ जनाको मृत्यु भएको थियो । तेह्रथुमको चुहानडाँडा एयरपोर्ट निरीक्षणपछि मन्त्री अधिकारी सहितको टोली पाथीभरा दर्शनमा लागि गएको थियो । त्यहाँबाट काठमाडौं फर्कने क्रममा उनीहरू दुर्घटनामा परेका थिए ।

हेलिकप्टर दुर्घटना भएको खबर सुन्नासाथ मलाई नरमाईलो लाग्यो, तर पनि आशा बाँकी नै थियो मानवीय क्षति नभएको होला भन्ने । अन्तिमसम्म सबैको अपेक्षा र प्रार्थना पनि यस्तै किसिमको थियो । तर हेलिकप्टरमा सवार सबैको निधन भएको समचार आयो । हुन त दुर्घटना भन्ने चिज बाजा बजाएर आउँदैन । कतिपय अवस्थमा सावधानीका कुराहरू हुन्छन्, त्यस बारेमा अन्तिममा छोटो चर्चा गरौंला । दुर्घटनाको खबर पुष्टि भैसकेपछि मलाई सबैभन्दा धेरै झझल्को जमदार अर्जुन घिमिरेको नै आयो । 

छोटो समयमै हामीले एकअर्काको घरायासी कुरासम्म शेयर गर्न भ्याइसकेका थियौं । कहिलेकाहीँ अचानक भेटिएका मानिसहरू पनि अचानक निकै धेरै क्लोज हुने गर्छन्, हाम्रो हकमा पनि त्यस्तै भयो । उनले आफ्नो सुखदु:खका धेरै कुरा सुनाउन भ्याए । कामका बारेमा, दामका बारेमा, बालबच्चाका बारेमा, युवा अवस्थाका बारेमा सबै कुराहरू शेयर भयो । हुन त सबैको निजी जीवनका आ-आफ्नै आयामहरू हुन्छन्, त्यो कोट्याउन आवश्यक छैन । तर त्यो दिन उनले आफू जागिर खाएर थकित भैसकेको र अब कहिले पेनसनमा निस्कने होला भन्ने कुरा मनमा लागेको बताएका थिए ।

उनले देशको माहोल राम्रो नभएको, सबै स्वार्थी भएको, आफ्नो मन्त्रीलाई फसाउने र बदनाम गर्ने काम भएको, सेनाको जवानलाई सेवा सुविधा अलिक कम भएको जस्ता गुनासो सुनाएका थिए । 'यस्तो सोझो र सबैलाई माया गर्ने मान्छे त मैले अहिलेसम्म देखेको थिइनँ,' मन्त्री अधिकारीको प्रसंशा गर्दै उनले भनेका थिए- 'जो होचो उसको मुखमा घोचो हुने रहेछ, के गर्ने त यो देश यस्तै रहेछ ।'

उनले सानैदेखि सरकारी जागिर खानुपर्छ भनेर मनमा लिएर सेनामा जागिर खाएको बताएका थिए । सेनामा काम गर्दा सुखदु:ख सबै भोगेको, मान्छे चिनेको र विभिन्न ठाँउको घुमफिर गर्न पाएको बताएका थिए । उनी शान्ति मिसनमा पनि गएका रहेछन् । विदेशका बारेमा पनि थुप्रै अनुभव सुनाए । 'हरेक सिपाहीको मिसनमा जाने सपना हुन्छ त्यो सपना मैले पूरा गरें,' उनले मुस्कुराउँदै भनेका थिए, 'म गाउँको सामान्य परिवारको मान्छे यही खाल्डोमा सानो झुप्रो बनाएको छु, सन्तोषले बालबच्चा पढाएको छु । अब रिटायर्ड भएर घरमै परिवारसँग बस्ने हो।' तर दु:खको कुरा उनले रिटायर्ड जीवन बिताउन पाएनन् । कर्तव्यपालनाको सिलसिलामा उनले आफ्नो ज्यान समर्पण गरे ।

मन्त्री र जमदार घिमिरेसँगै पर्यटन व्यवसायी आङछिरिङ शेर्पा, नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका उपमहानिर्देशक वीरेन्द्र श्रेष्ठ, प्रधानमन्त्री कार्यालयका उपसचिव युवराज दाहाल र पाइलट प्रभाकर केसीको इहलीला समाप्त भयो । यस्तो दु:खद् घटनाले उनीहरूको परिवारलाई कस्तो पीडा भयो, त्यो अनुमान गर्न सकिन्छ । यो देशका निम्ति पनि अपुरणीय क्षति भयो ।

सैनिक मुख्यालय जंगी अड्डाको अभिलेखअनुसार अर्जुन घिमिरे २०५८ सालमा नेपाली सेनाको सेवामा प्रवेश गरेका थिए । उनी १० भदौदेखि मन्त्री अधिकारीको सुरक्षा कमाण्डर भएर खटिएका थिए । घटना सुनेलगत्तै उनीसँग भर्ना भएका हर्क राईले नम्बरी गुमाउनु पर्दाको पीडामा आँसु बगाए । टुँडिखेलमा अन्तिम श्रद्धाञ्जलि दिनका लागि हातमा फूल समातेर उभिएका राई भन्दै थिए- बडो गजबको मान्छे थियो, एउटै थालमा भात खायौं, आज छाडेर गयो ।'

एक वर्षअघि मात्रै उनको बुवाको निधन भएको रहेछ । ०३९ सालमा जन्मिएका घिमिरेको स्थायी घर रामेछापको साविक गुम्देल गाविस–७, हाल उमाकुण्ठ गाउँपालिका–१ मा हो । सेनाको शान्ति मिसनमा गएर उनले कीर्तिपुरमा घर पनि बनाएका थिए । हाल कीर्तिपुरस्थित घरमा उनकी श्रीमती शैलु घिमिरे र १० वर्षीय छोरा असिम घिमिरे छन् । छोरा स्थानीय विद्यालयमा अध्ययनरत छन् । आमा चाहिँ गाउँमै हुनुहुन्थ्यो । 

श्रीमानको मृत्युपछि छोराको सहारामा बाँचिरहेकी रामेछापको उमाकुण्ड गाउँपालिका गुम्देलकी ६५ वर्षीया मीठू घिमिरेमाथि अहिले अर्को बज्रपात आइलाग्यो । उनलाई छोरा दुर्घटनामा घाइते भएको भनेर भेट्नका लागि आफन्तले काठमाडौं ल्याएका थिए । मृतक घिमिरेको शव चिन्न नसक्नेगरी जलेको थियो । टुँडिखेलमा भावविह्वल आमाले छोराको अनुहार अन्तिम पटक हेर्न पनि पाइनन् । केवल भक्कानिइरहिन् । एउटा आमाले आफ्नो छोरालाई श्रद्धाञ्जलि दिनपर्नु कम्ता पीडादायक विषय पनि होइन । 

स्व. जमदार अर्जुन घिमिरेले देशको सेवाका निम्ति गरेको समर्पणको उच्च सम्मान गर्नुपर्दछ । उनको घरमा पुगेर उनका बालवच्चा र परिवारका सदस्यहरूलाई पनि प्रधानमन्त्रीले भेटुन् भन्ने हो । शुक्रवार मात्रै सेनापतिले भेटेर निकै राम्रो काम गरेका छन्, यद्यपि यो उनको कर्तव्य थियो । कसैको मृत्यु कमसल र सकैको मृत्यु भव्य नहोस् । राष्ट्रका लागि काम गर्दागर्दै जीवन अर्पण गर्नेहरू जो कोही हुन्, ती महान छन् । 

उनको परिवारलाई राज्यले हेरोस्, दु:ख बुझोस् । हाम्रो देशमा नेता मर्दा मात्रै निकै हल्लाखल्ला हुने गर्छ, तर सिपाही मर्दा खासै त्यसको असर देखिन्न । छिमेकी देश भारतबाट सिकौं सिपाहीको सम्मान, मान र शान कसरी राख्ने भन्ने कुरा । कानूनअनुसार पाउने सेवा सुविधा मात्र हैन दुर्घटनामा परेका फौजीका परिवारलाई राज्यले विशेष प्याकेज घोषणा गरेर राहत दिनुपर्छ, अनि मात्रै उनीहरूको सच्चा सम्मान हुनेछ । यस घडीमा स्व. अर्जुन घिमिरे जमदार साहेबलाई 'जय नेपालको' एक स्यालुट नदिई मन मान्दैन ।

हावाको झोकाजस्तो अप्रिय निर्णय !

एकदमै दु:खको कुरा हो, पाथीभराबाट उडेको एक मिनेटमै हेलिकप्टर दुर्घटनामा परेको नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले जनाएको छ । त्रिभुवन विमानस्थलका प्रवक्ता प्रतापबाबु तिवारीले हेलिकप्टर ताप्लेजुङको पाथीभरा मन्दिर दर्शनपछि उडेको एक मिनेटमै दुर्घटनामा परेको भिडियो ट्र्याक रेकर्डबाट देखिएको जानकारी दिएका छन् ।

मौसमको फेरबदल मात्र हैन, हिमपात नै भइरहेको र हावा चलिरहेको अवस्थामा त्यो उचाईमा पुग्नका लागि किन अप्रिय निर्णय भयो ? केबल पछुताउनुबाहेक अब कुनै विकल्प त छैन, तर नेपालको आकाश सुरक्षित छैन भन्ने जानकारहरू नै हेलिकप्टरमा सवार भएको हुँदा यो हदसम्मको हेलचेक्र्याइँ किन गरियो यो आफैंमा ठूलो प्रश्न त हो नै गम्भीर विषय पनि हो । यस्तो घटनाबाट के पाठ सिक्ने र ? पाठ सिक्न के बाँकी थियो र ? दिउँसो पौने १ बजे हेलिकप्टर पाइलटले एयर ट्राफिक कन्ट्रोलरसँगको सम्पर्कमा उड्न सक्ने अवस्था नरहेको जानकारी गराएका थिए भन्ने सुनिन्छ । हेभी हिउँ परेको उनको गुनासो रहेछ । तर किन फेरि हेलिकप्टर उडाइयो ? कतै मालिक र मन्त्रीको दबाबमा त उडाइएन ? कतै हावाहुरीले त समस्या पारेन ? कैयौं प्रश्नहरू जन्मिएका छन् । 

गृह मन्त्रालयले खराब मौसमका कारण दुर्घटना भएको बताएको छ । तर यो चित्त बुझ्दो जवाफ हुन सक्दैन । छानबिन समिति त गठन गर्नका लागि मात्र गठन हुने हो । सिंहदरवारस्थित गृह मन्त्रालयमा आकस्मिक पत्रकार सम्मेलन गर्दै गृहप्रवक्ता रामकृष्ण सुवेदीले खराब मौसमका कारण दुर्घटना भएको बताएका थिए । तर यस्तो किसिमको हतारको प्रतिक्रिया नै अन्तिम सत्य हुन सक्दैन । सत्य मान्न पनि सकिन्न ।