अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले सिरियाबाट अमेरिकी सैनिकहरू फिर्ता बोलाएर सही काम गरेका छन् । अमेरिकी सैनिकहरू उक्त देशमा बस्नुपर्ने कुनै रणनीतिक कारण छैन । तिनीहरू त्यहाँ लामो समय बसिरहे भने थप दलदलमा फस्नेछन् । उनीहरूले कुनै किसिमको शान्ति लाद्न खोजे भने सबै पक्षको आक्रमणको तारो बन्नुपर्ने हुन्थ्यो । टर्की र कुर्दहरूको लडाईंमा बाह्य विश्वको कुनै काम छैन । 

अमेरिका सिरियाबाट हट्नुपर्छ अनि साथसाथै ऊ इराक, अफगानिस्तान, साउदी अरब र खाडीबाट पनि हट्नुपर्छ ।

पछिल्लो कदम चाल्नुमा ट्रम्पका उद्देश्य वा सोच प्रक्रिया प्रस्ट छैनन् । उनले अनुदारवादी र उदारवादी दुवैथरी हस्तक्षेपकर्ताहरूलाई क्रुद्ध बनाएको कुरा सन्तोषदायक पनि छ, खतरनाक पनि छ । अर्काको देशमा हानि हुने गरी हस्तक्षेप गर्ने काम पश्चिमको विश्वदृष्टिकोण नै बनिसकेको छ । तर अर्काको समस्यामा हस्तक्षेप गर्ने कुनै राम्रो समय नभए जस्तै हस्तक्षेप रोक्ने पनि कुनै राम्रो समय हुँदैन । अमेरिकी सेनाले उत्तरी सिरियामा तत्कालै शान्ति र सौहार्द्र ल्याउने उपाय हुन्थ्यो भने बेग्लै कुरा । तर त्यस्तो कुनै उपाय छैन । 

मध्यपूर्वको आधुनिक इतिहासमा तालिबान वा सद्दाम वा असदको सत्ताले रचेको त्रासदी अमेरिकाले सेप्टेम्बर ११ पछि मच्चाएको विध्वंसको बराबरीमा आउँदैन । उक्त विध्वंस अन्त्यहीन छ अनि वर्णनातीत पनि । 

कुनै पनि बाह्य हस्तक्षेपमा कथानकहरू विकसित हुन्छन् र साझेदारीहरू निर्माण गरिन्छन् । सबभन्दा मूर्खतापूर्ण काम भनेको सन् २०१५ देखि सिरियाली गृहयुद्धमा बशर अल–असदविरुद्ध लडिरहेका विद्रोहीहरूलाई प्रोत्साहन र सहयोग पुर्‍याउनु नै थियो । उत्तरी इराक अव्यवस्थाको भुमरीमा रुमल्लिँदा कुर्दहरूले टर्कीमाथि दबाब बढाउनका लागि उत्साह प्राप्त गरेका थिए । यसले गर्दा सिरिया त्रिपक्षीय द्वन्द्वको केन्द्र बन्न पुग्यो । यस अवधिभरि अमेरिकाले कुर्दहरूलाई समर्थन गर्‍यो । 

अमेरिकाका पछिल्ला राष्ट्रपतिहरू बाराक ओबामा र ट्रम्पले चुनावका बेलामा सिरियाली क्षेत्रबाट अमेरिकी सैनिकलाई फिर्ता बोलाउने वाचा गरेका थिए । तर अमेरिकाको हतियार उद्योगको शक्तिका अगाडि उनीहरूको डेग चलेन । ट्रम्पले सैनिक फिर्ता बोलाउने विषयलाई निकै जोड दिएको भए पनि पूर्वानुमान गर्न नसकिने उनको व्यवहार र आक्रामक भाषाशैलीले उनका उद्देश्यलाई नै धमिलो बनाएका छन् । उनले इरानसँग कठोर र नरम दुवै किसिमका दृष्टिकोण अपनाएका छन्, अफगानिस्तानबाट अमेरिकालाई झिक्न खोजे तर सकेनन् र अहिले कुर्दहरूलाई यता न उताको बनाएका छन् । 

बाहिरी विश्व इस्लामिक स्टेटविरुद्ध एकताबद्ध हुँदा रणनीतिक स्पष्टता केही हदसम्म सम्भव थियो । अहिले आईएस लगभग ध्वस्त पारिएको छ र पुराना द्वन्द्वहरू फेरि देखापर्न थालेका छन् । यस्तो भएपछि ट्रम्पलाई वाक्कदिक्क लाग्न थालिसकेको थियो । उनले कुर्दलाई परित्याग गरेर टर्कीलाई सिरिया आक्रमण गर्ने अनुमति दिनु भनेको कूटनीतिक धोकेबाजीको चरम उदाहरण हो तर व्यवाहारिक राजनीति (रियलपोलिटिक) को आलोकबाट हेर्दा ट्रम्पको कदममा खोट लगाउने ठाउँ छैन । 

सबै खाले हस्तक्षेपको नियति नै यही हो । उन्नाईसौं शताब्दीमा युरोपका साम्राज्यहरूले विश्वव्यापी निगरानी गर्ने गर्थे र अमेरिकी परराष्ट्रनीतिले त्यसलाई अन्धानुकरण गर्न खोज्दा त्यो विनाशको दूत बन्न पुगेको छ । 

प्राचीन तथा आधुनिक शहरहरू ध्वस्त पारिएका छन् र धार्मिक आस्थाहरू ध्रुवीकृत तथा शस्त्रीकृत गरिएका छन् । धेरै मानिस मरेका छन् अनि खर्बौं डलर खेर फालिएका छन् । 

सन् १९८९ मा सोभियतहरूको पराजयका कारण पश्चिमी सेनाहरूले तेस्रो विश्वयुद्ध गर्न नपाएकाले उनीहरू एउटा कुनै शत्रुविरुद्ध जाइलाग्न तम्तयार थिए । त्यो शत्रु कम्युनिजम नभई इस्लाम हुन पुग्यो । ट्रम्पले यो दुष्चक्रलाई अन्त्य गर्न सके भने उनलाई त्यसको श्रेय दिनुपर्छ ।

द गार्डियनमा प्रकाशित साइमन जेन्किन्सको आलेख