फागुन ४, २०८०
ललिता निवास प्रकरणमा विशेष अदालतले बिहीबार फैसला गरेको छ । फैसला अनुसार ललिता निवासको हडपिएको जग्गा सरकारको नाममा आउने भएको छ। अदालतले त्यसमा दोषीहरुलाई कैद र जरिवानको फैसला पनि गरेको छ । ...
कात्तिक ३, २०७६
काठमाडौं –अध्यागमनसम्बन्धी संवेदनशील तथ्यांकहरू पाँच वर्षदेखि एक निजी कम्पनीको कब्जामा छ ।
सन् २०१४ देखि अध्यागमनका सबै यात्रुको विवरण फोकसवान नामक आइटी कम्पनीले नियन्त्रणमा राखेको हो । सो डाटा दुरुपयोगसमेत भएको अध्यागमन अधिकारीहरूको आशंका छ ।
सो कम्पनीले सन् २०१४ मा अध्यागमनको सफ्टवेयर बनाउने जिम्मेवारी पाएको थियो । तत्कालीन महानिर्देशक शरदचन्द्र पौडेलको कार्यकालमा सो सफ्टवेयर निर्माणका लागि कोटेसनका आधारमा सम्झौता गरिएको थियो । त्यसपछि कम्पनीले अध्यागमनका सम्पूर्ण डाटामा आफ्नो कब्जा जमाएको हो । त्यसयता फोकसवानले बनाएको इमी नामक सफ्टवेयरमा सबै यात्रुको डाटा रहँदै आएको छ । जब कि त्यो डाटामा अध्यागमन अधिकारीहरूको पहुँच नै छैन ।
२०१४ देखि सोही कम्पनीसँगै विभागले वार्षिक रूपमा मर्मतको सम्झौता पनि गर्दै आएको छ । वार्षिक करिब दुई लाखको हाराहारीमा उनीहरूले यस्तो काम गर्दै आएका छन् । ‘बिजुली र धाराको मर्मत गर्नेले नै वर्षमा त्योभन्दा धेरै लिने गरेका छन्,’ विभागका एक अधिकारी भन्छन्, ‘किन उनीहरूले यति सस्तोमा सम्झौता गरे भन्नेमा आश्चर्य लागेको छ ।’ लामो प्रयासपछि हालै भने सरकारले सो कम्पनीबाट अध्यागमनको डाटा आफ्नो नियन्त्रणमा लिने प्रक्रिया अघि बढाएको छ ।
संवेदनशील डाटा दुरुपयोगको आशंका
फोकसवान कम्पनीले डाटा दुरुपयोग गरेको हुन सक्ने विभागको आशंका छ । विभागका महानिर्देशक ईश्वरराज पौडेल भन्छन्, ‘हामीसँग सो पहुँच नै नहुँदा त्यो डाटा दुरुपयोग भयो कि भन्ने पनि हाम्रो आशंका छ ।’ सो सफ्टवेयरमा सबै यात्रुको फोटोसहितको तथ्यांक छ । जुन कतिपय विदेशी निकायमा पुगेको हुन सक्ने आशंका पहिलेदेखि नै अध्यागमनका अधिकारीको थियो । विभागका ती अधिकारी भन्छन्, ‘पूर्ण रूपमा निजी कम्पनीको कब्जामा भएपछि जे पनि हुन सक्ने भयो ।’ यस्ता डाटा हात पार्न काठमाडौंस्थित कतिपय दूतावासका प्रतिनिधिले अध्यागमन अधिकारीहरूलाई समेत प्रभावमा पर्ने प्रयास गर्थे ।
सन् २०१४ अघि अध्यागमनमा डिजिटल प्रणाली थिएन । अध्यागमनलाई व्यवस्थित बनाउन भन्दै तत्कालीन महानिर्देशक पौडेलले नयाँ सफ्टवेयर बनाउन लगाएका थिए । ‘तर, डाटाको सुरक्षाबारे कसैले चासो नै दिएनन्,’ विभागका एक अधिकारी भन्छन्, ‘बिस्तारै सो कम्पनीले अध्यागमनको डाटामा एकाधिकार बनाउँदै लग्यो ।’ यो वर्षको चार महिनाका लागि समेत विभागले सोही कम्पनीसँग सम्झौता गरिसकेको छ । तर, अबको दुई महिनापछि विभागको आफ्नै सफ्टवेयर तयार हुने महानिर्देशक पौडेल बताउँछन् । ‘विगतमा अध्यागमन कुनै तथ्यांक लिन सोही कम्पनीसँग भर पर्नुपर्ने थियो,’ विभागका महानिर्देशक पौडेलले भने, ‘अब दुई महिनाभित्रै नेपाल पोर्ट नामक हाम्रै सफ्टवेयर जडान हुँदै छ, त्यसपछि डाटाको गोपनीयताको सुरक्षामा कुनै समस्या हुँदैन ।’ नयाँ पत्रिकामा खबर छ ।
ललिता निवास प्रकरणमा विशेष अदालतले बिहीबार फैसला गरेको छ । फैसला अनुसार ललिता निवासको हडपिएको जग्गा सरकारको नाममा आउने भएको छ। अदालतले त्यसमा दोषीहरुलाई कैद र जरिवानको फैसला पनि गरेको छ । ...
कास्की प्रहरीले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) सभापति रवि लामिछानेसहित थप १८ जनाविरुद्ध अनुसन्धान सुरु गरेको छ । पोखराको सूर्यदर्शन बचत तथा ऋण सहकारी ठगी प्रकरणमा ...
चालुु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा नेपाली श्रमिकका लागि मलेसियाको रोजगारी घटेको छ । गत आव २०७९/८० मा पहिलो श्रम गन्तव्य देश बनेको मलेसिया चालुु आवमा क्रमशः घटेर तेस्रो र चौथो ...
सहरी विकास मन्त्रालयले निर्माणाधीन धरहराको बेसमेन्टमा सवारीसाधन पार्किङ मानवीय स्वास्थ्यका दृष्टिले जोखिमपूर्ण हुन सक्ने भन्दै सचेत गराएको छ । मन्त्रालयले त्यहाँ आवश्यक प्राविधिक तयारी ...
अस्पतालले मृत घोषणा गरी १५ घण्टासम्म शवगृहमा राखेर अन्तिम दाहसंस्कारका लागि घाट लैजान लागेका एक व्यक्ति जिवितै रहेको पाइएको छ। विराटनगरस्थित मेट्रो न्युरो अस्पतालले मृत्यु प्रमाणपत्रसमेत बनाएर १५ घण्टासम्म शवगृहमा...
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका प्रहरी प्रमुख प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डिआइजी) अर्जुन चन्दले राजीनामा दिएको चर्चा झन्डै एक साता चल्यो तर प्रहरी प्रधान कार्यालयले चन्दको राजीनामा नभई सोमबार १० दिनको बिदा स्वीकृत ग...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...