माघ २७, २०८०
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
बैशाख २, २०७७
पृथ्वी राजमार्गस्थित धादिङको थाक्रे गाउँपालिकामा पर्ने ४ किलो भन्ने स्थानमा लगभग ३० जना किसान बारीको तरकारी बोकेर राजमार्गमा झरेका छन् ।
१३ वर्षका बालिकादेखि वृद्धसम्मले पसिना चुहाउँदै तरकारी राजमार्गमा ल्याइपुर्याएका छन् ।
कोरोना संक्रमण फैलिन नदिन सरकारले सामाजिक दूरी कायम गर्न आग्रह गरेपनि किसानलाई यसको पर्वाह छैन ।
‘बारीमा तरकारी कुहिएर हेरिसक्नु छैन, व्यापारीले तरकारी किन्दिएनन्, हरियोमा बेच्नु पर्ने काँक्रो बोटमै पाक्न थालिसक्यो,’ थाक्रेकी किसान अप्सरा सुवेदीले बारीमा पहेंलो भइसकेका काँक्रो देखाउँदै भनिन्, ‘हरियोमा भए यो काक्रो २०/२५ रुपैयाँ किलो जान्थ्यो, अहिले १५ रुपैयाँमा लैदेऊ भनेर व्यापारीलाई हात जोड्नु परेको छ ।’
गतवर्ष ७ क्विन्टल काँक्रो बेचेकी सुवेदीले यो वर्ष एक क्वीन्टल पनि बेच्न पाएकी छैनन् । ‘महंगो बीउ र ८० रुपैयाँ किलोको मल हालेर उत्पादन गरेको तरकारी १० रुपैयामाँ नबिकेर बारीमै सड्न थाल्यो, बारीमा हेर्दा रुन मनलाग्छ,’ उनले लोकान्तरमार्फत गुनासो गरिन् ।
बारीमा काउली, बन्दा, सिमी, काक्रो र फर्सी कुहिन लागेको उनले बताइन् । ‘तरकारी बेचेरै हामीले बालबच्चा पढाउने हो, तरकारी नबिक्दा हाम्रो दुःख कसले हेर्दिने हो ?’ उनले प्रश्न गरिन् ।
यहाँका किसानको मुख्य आयस्रोत तरकारी हो ।
अप्सरा सुवेदीको जस्तै पीडा छ, श्याम कृष्ण बिडारीको पनि । ‘यो फर्सी सानोमा टिप्न पाए २५ रुपैयाँ किलोसम्म जान्छ, छिप्पिएर यति ठूलो भयो अब १० रुपैयामाँ पनि लान मान्दैनन्,’ बिडारीले कलिलो र छिप्पिएको फर्सी हातमा देखाउँदै भने । किसानको बारीमा तरकारी भरिभराउ छ ।
लकडाउनको फाइदा उठाएर व्यापारीहरूले आफूहरूको तरकारी खरिद नगरेको उनले गुनासो गरे । ‘लकडाउनमा तरकारी बिक्दैन भनेर व्यापारीले मूल्य घटाएका छन्, किसानको रगत पसिना बेचेर बिचौलिया मोटाए, हामीलाई कसले राहत दिने ?’ बिडारीले गुनासो पोखे । किसानहरू सरकारले तरकारीको न्यूनतम समर्थन मूल्य नतोकिदिँदा समस्यामा पर्ने गरेको बताउँछन् ।
‘व्यापारीले जतिमा भन्यो त्यतिमा छाड्नु पर्ने बाध्यता छ,’ बिँडारीले भने । भारतबाट निर्वाद तरकारी आएपनि सरकारले नेपालका किसानलाई प्रोत्सहन गर्ने कार्यक्रम नल्याएकोमा उनीहरूको आक्रोश छ ।
‘महंगो बिउ, मल हालेर तरकारी उत्पादन गर्यो, बेच्ने बेलामा यस्तो हालत छ, खोइ हामीलाई अनुदान ?’ माया अधिकारीले प्रश्न गरिन्, ‘यही बाटोबाट भारतीय तरकारी बोकेका गाडी हिँडेको देख्दा हाम्रो मन कुडिन्छ ।’
लकडाउनका कारण अन्य सवारी चल्न नदिएपनि प्रशासनले तरकारी बोकेका सवारी साधनलाई निर्बाद गुड्न दिएको छ । धादिङबाट तरकारीको व्यापार गर्ने राजकुमार श्रेष्ठले काठमाडौं उपत्यकामा माग कमी भएका कारण तरकारी खरिद गर्न नसकिएको बताए ।
‘होटल, रेष्टुरेन्ट खुलेको भए तरकारीको माग धेरै हुन्थ्यो, अहिले त तरकारी पसल पनि सिमित खुलेका छन्, हामीले पनि माग भएमा त सप्लाइ गर्ने हो,’ उनले लोकान्तरसँग भने ।
यसबेला काठमाडौं आसपासमा धेरै तरकारी उत्पादन भएका कारण मूल्य घटेको उनले जिकिर गरे । धादिङ मलेखुमा तरकारी बिक्री गर्ने व्यापारीले पनि तरकारी बिक्न छाडेको गुनासो गरे ।
बेनिघाट रोराङ गाउँपालिका वडा नम्बर ३ का वडाअध्यक्ष भुवन त्रिपाठीले आफूहरूको गाउँपालिकामा अहिलेसम्म किसानको तरकारी बिक्री भइरको बताए ।
‘हाम्रो गाउँपालिकामा तरकारी नबिकेर समस्यामा परेको गुनासो आएको छैन, व्यापारीलाई कृषकको तरकारी किनिदिन आग्रह गरेका छौं,’ त्रिपाठीले लोकान्तरसँग भने ।
पढ्नुहोस् यो पनिः
लकडाउनको 'नेपाली मोडल': बजारभरि भारतीय तरकारी, राजधानी आसपासकै कृषक तरकारी बेच्न नपाएर मारमा
थप तस्वीरहरू :
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
मनीषा जीसीको वास्तविक नाम विष्णु घर्ती क्षेत्री हो । गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका– ३ हाडहाडेकी विष्णुलाई धेरैले मनीषा भनेर चिन्छन् । उनै मनीषा लोक सेवा आयोगले लिएका पाँचवटा परीक्षामा एकसाथ नाम निकालेर अह...
श्रीमान्–श्रीमती नैं शाखा अधिकृत, त्यो पनि एकसाथ । यस्तो सुखद संयोग सरकारी सेवामा प्रवेश गर्न चाहनेमध्ये कमैलाई मात्र जुर्ने गर्छ । तर, गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका वडा नम्बर–६ का सुरेन्द्र पाण्डे र रमित...
नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...
पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...
बुधवार काभ्रेको धुलिखेलस्थित काठमाडौं विश्वविद्यालयका १ हजार ८३८ जना विद्यार्थीमाझ सनम ढकाल दृश्यमा आए । एमबीबीएसमा सर्वोत्कृष्ट भएर गोल्ड मेडल ल्याउँदै सनम दीक्षित भएसँगै सबैमाझ परिचित भएका हुन् । काठम...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...