कात्तिक २४, २०८०
सनातन धर्ममा गोत्रको धेरै महत्व हुन्छ । ‘गोत्र’को शाब्दिक अर्थ त धेरै व्यापक हुन्छ । यद्यपि विद्वानहरुले समय–समयमा यसरबारे यथोचित व्यख्या गरेका छन् । ‘गो’ अर्थात् इन्द्रिय, र &...
राजनीतिज्ञ र कूटनीतिज्ञ आचार्य चाणक्‍ले बालक चन्द्रगुप्‍त मौर्यलाई समूचे भारतवर्षका सम्राट बनाएका थिए। उनका नीति शासनका लागि मात्र नभइ मनुष्यकाे जीवनकाे लागि पनि महत्वपूर्ण रहे।
चाणक्यले आफ्ना नीति शास्त्रमा जीवनसाथी राेज्ने विषयलाई लिएर केही कुरा बताएका छन्। थाहा पाउनुस् चाणक्य नीतिका बारेमा।
१. कुलीन युवती रुपमा कुरूप नै किन नहुन तर विद्वान र बुद्धिमान व्यक्तिका लागि उनी श्रेष्ठ हुन्छिन्। चाणक्य भन्छन्- व्यक्तिले जहिले पनि विवाह आफ्ना समान वा गुण भएका युवतीसँग गर्नुपर्छ।
२. चाणक्य भन्छन्- जीवनसाथी चयन गर्दा केवल रूप नहेर्नुस्। उनका कुल, गुण र चरित्रका आधारमा जीवनसाथी राेज्नुपर्छ। याे कुरा युवतीका हकमा पनि समान रुपमा लागू हुन्छ।
३. चाणक्य जीवनसाथीसँग धैर्यका गुण रहनुपर्ने मत व्यक्त गर्छन्। पति-पत्नीबीच धैर्य भएमा जीवन अझ सुखी हुन्छ। यस्ताे गुण भएमा कठिन परिस्थितिमा पनि दुबै एकअर्कालाई साथ दिएर समस्या समाधान हुन्छ।
४. धर्म र कर्ममा विश्वास राख्ने मनुष्य मर्यादित हुन्छन्। विवाह पूर्व यस कुराकाे पनि जानकारी हुनुपर्दछ कि भविष्यका जीवनसाथीमा धर्म-कर्मप्रति कति आस्था छ। चाणक्यका अनुसार परिवारलाई सही दिशा दिनका लागि मनुष्यमा धर्म र कर्मप्रति आस्था रहनुपर्छ।
५. चाणक्य यस श्लोककाे अन्त्यमा भन्छन्- क्रोध मनुष्यलाई अन्त्य गरिदिन्छ। जीवनसाथीमा क्रोधकाे गुण भएमा जीवनमा सुखी रहने धेरै मुश्किल हुन्छ। मनुष्यलाई विवाह अघि जीवनसाथीमा कत्तिका रिस छ भनेर थाहा पाउन जरुरी हुन्छ। रिस परिवारका लागि खतरनाक साबित गर्न सक्छ। व्यक्ति र परिवारकाे सुख पनि खाेस्न सक्छ।
सनातन धर्ममा गोत्रको धेरै महत्व हुन्छ । ‘गोत्र’को शाब्दिक अर्थ त धेरै व्यापक हुन्छ । यद्यपि विद्वानहरुले समय–समयमा यसरबारे यथोचित व्यख्या गरेका छन् । ‘गो’ अर्थात् इन्द्रिय, र &...
काठमाडौं, — हिन्दू धर्मले सहगोत्रीका बीच विवाह गर्न नहुने विधान गरेको छ । गोत्र भनेको वंश र कुल हो । प्रत्येक नयाँ पुस्तालाई गोत्रले जोड्ने काम गर्छ । जस्तो, कसैको भारद्वाज गोत्र छ भने त्यो व्यक्ति भरद्वा...
महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीहरूको म...
घरमा माउसुली देखिनु एक सामान्य घटना हो । सामान्यरुपमा हेर्दा यो एक जीव हो तर जीव जन्तु मनुष्यको प्रकृतिको एक महत्वपूर्ण हिस्सा मान्ने हिन्दू शास्त्रमा माउसुली बारे जोडिएको गतिविधिबारे विस्तृत जानकारी छ ।...
१. नमस्कारको चलन हिन्दु संस्कृतिमा मानिस हात जोडेर एक अर्कालाई अभिवादन गर्छन् जसलाई नमस्कार भनिन्छ । यो परम्पराका पछाडिको सामान्य कारण भनेको दुवै हात जोडेर गरिने अभिवादनले सम्मान झल्काउँछ । तर वैज्ञानिक र...
काठमाडौं -केही मानिस धार्मिक मान्यताका कारण लसुन र प्याज खाँदैनन् । विशेषगरी ब्राह्मणहरू लसुन प्याज खाँदैनन् । यसरी नखानुका वैज्ञानिक र धार्मिक कारण छन् । आयुर्वेदका अनुसार खाद्य पदार्थलाई तीनवटा श्रेणीमा बाँड...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...