फागुन १, २०८०
गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...
नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल यतिबेला युरोपका विभिन्न मुलुकमा नेपाली जनसम्पर्क समितिद्वारा आयोजना गरिएका कार्यक्रममा सहभागी भइरहेका छन् । पौडेलको सचिवालयका अनुसार २५ सेप्टेम्बरसम्म आयोजित कार्यक्रममा सहभागी भएर २६ सेप्टेम्बरमा उनी नेपाल फर्कने कार्यक्रम रहेको छ । यसबीचमा वरिष्ठ नेता पौडेल लग्जम्बर्ग, बेल्जियम, फ्रान्स, पोर्चुगल र स्विट्जरल्यान्डमा आयोजित कार्यक्रममा सहभागी भइसकेका छन् भने जर्मनी र नेदरल्यान्ड्सको कार्यक्रममा सहभागी हुँदैछन् । यसका अतिरिक्त वरिष्ठ नेता पौडेल युरोपका पर्यटकीय स्थलहरूको घुमफिरमा समेत सहभागी हुनेछन् ।
युरोप भ्रमणमा रहेका नेता पौडेल जतिपनि कार्यक्रममा सहभागी भए, ती कार्यक्रममा सम्बोधन गर्ने क्रममा उनले नेतृत्वका कारण कांग्रेसले यो नियति भोग्नुपरेको बताए । त्यतिमात्र होइन, पार्टी विधान र प्रक्रियाअनुसार चल्न नसकेको गुनासो समेत पौडेलले गरेका छन् । पौडेलले आफूले कहिल्यै पनि पार्टीको शिर झुकाउने काम नगरेको दाबी समेत गरेका छन् । युरोप पुगेर पार्टीका विषयमा पौडेलले जुन किसिमको चिन्ता जाहेर गरेका छन्, त्यो एक हिसाबले सही नै छ । तर युरोप पुगेर पार्टी नेतृत्वले केही गर्न सकेन भनेर चोर औंला ठड्याउँदै गर्दा बूढी औंलाले वरिष्ठ नेता पौडेललाई पनि देखाइरहेको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा पार्टी संगठन कमजोर हुनुमा पार्टी नेतृत्व मात्र दोषी छ भनेर औंला ठड्याउनुको कुनै औचित्य देखिँदैन ।
नेपाली कांग्रेस पार्टीको विगतलाई फर्केर हेर्ने हो भने पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवा, वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल लगायतका नेताहरू दोस्रो कालखण्डका नेताहरू हुन् । कालक्रममा पार्टी हाँक्ने दायित्व देउवा र पौडेलको काँधमा आइपुगेको छ । सोहीअनुरूप अघिल्लो महाधिवेशनमा देउवा र पौडेल सभापतिका लागि भिडेका थिए । तर देउवाले बाजी मार्न पुगे । सभापतिमा देउवाले बाजी मारेपनि सोचेअनुरूप पार्टी हाँक्न नसकिरहेको आरोप देउवामाथि लाग्दै आइरहेको अवस्था छ । यहीबीचमा पार्टीभित्र आगामी महाधिवेशनको दौड समेत शुरू हुन थालेको छ । यो दौडमा वर्तमान सभापति देउवासहित वरिष्ठ नेता पौडेल, कोइराला परिवारका सदस्यहरू डा. शशांक कोइराला, डा. शेखर कोइराला र सुजाता कोइराला, पार्टीका पूर्व महामन्त्रीद्वय कृष्ण सिटौला र प्रकाशमान सिंहले समेत सभापतिमा दाबेदारी गरेको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा वरिष्ठ नेता पौडेलको सभापति बन्ने सपना कसरी पूरा होला ? त्यो निकै सोचनीय विषय बन्न पुगेको छ ।
वरिष्ठ नेता पौडेल आगामी महाधिवेशनमा पनि सभापतिको उम्मेदवार बन्ने निश्चित छ । शायद त्यही उम्मेदवारीलाई हरहिसाबले बलियो बनाउनका लागि वरिष्ठ नेता पौडेल युरोप यात्रामा निस्किएको हुनुपर्छ । तर पौडेलले सोच्नुपर्ने विषय के छ भने युरोपका सुकिलामुकिला कार्यकर्ताको सहयोगले मात्र उनी कांग्रेसको सभापति बन्न निकै कठिन छ । साँच्चिनै सभापति बन्ने हो भने देशका सतहत्तरै जिल्ला घुमेर कांग्रेसका लागि भनेर प्राण हत्केलामा राख्ने कार्यकर्तालाई भेट्नुपर्दछ । उनीहरूले भोगेका पीडा र व्यथाहरूलाई मलम लगाउन सक्नुपर्दछ । तबमात्र पौडेलप्रति कार्यकर्ताको सहानुभूति रहनेछ । र आगामी महाधिवेशनमा सभापति बन्नका लागि पौडेलका लागि मार्ग खुल्नेछ । जबसम्म त्यतातिर पौडेलको ध्यान पुग्दैन, तबसम्म सभापति पद पौडेलका लागि ‘आकाशको फल, आँखा तरी मर’ सरह हुने निश्चित छ ।
यतिखेर वरीयताका हिसाबमा वरिष्ठ नेता पौडेल पार्टीभित्र दोस्रो स्थानमा रहेका छन् । पार्टीभित्र हरेक निर्णय हुँदा वरिष्ठ नेता पौडेलको महत्त्वपूर्ण भूमिका रहँदै आएको छ । निर्वाचनमा टिकट वितरणमा होस् या पार्टीभित्र केन्द्रीय सदस्यको बाँडफाँड अनि भ्रातृसंस्थाहरूको कार्यसमिति गठन हुँदा होस्, उनको नाममा भागबण्डा हुने गरेको छ । त्यस्तै २०४६ सालको परिवर्तनपछि लामो समय पौडेल सत्तामा रहेर मन्त्री, उपप्रधानमन्त्रीदेखि सभामुखसम्मको अवसर पाइसकेको अवस्था छ । प्रधानमन्त्री र पार्टी सभापति भने उनकै क्षमताले हुन नसकेको विषय हो । तैपनि आफूले केही नपाएको गुनासो पौडेल गर्ने गर्दछन् । यसरी गुनासो गर्नु कहाँसम्मको न्यायसंगत विषय हो, त्यो त पार्टीभित्र मूल्याङ्कन हुने विषय हो ।
पौडेल कांग्रेसभित्र आजका मितिसम्म कुनै दाग नलागेका नेता हुन् । तैपनि कार्यकर्ताको भावनाअनुरूप चल्न नसक्दा पछिल्लो समयमा उनको व्यक्तिगत जीवन र कांग्रेस पार्टीले ठूलो क्षति बेहोर्नुपरेको छ । त्यसको ज्वलन्त उदाहरणका रूपमा अघिल्लो वर्ष भएको संसदीय निर्वाचनलाई लिन सकिन्छ । निर्वाचनमा गृहजिल्लामा पौडेल आफू त पराजित भए भए, जिल्लाका ६ वटै सीट कांग्रेसले गुमाउन पुग्यो । वरिष्ठ पौडेल समानुपातिकमा बसेर देश दौडाहामा निस्किएको भए के कांग्रेसको हविगत यो हुने थियो त ? कदापि हुने थिएन । तर पनि पौडेल अन्तरघातका कारण चुनाव हारेको भन्दै दोष थोपर्नमा नै व्यस्त छन् । यो वरिष्ठ नेता पौडेलको राजनीतिक जीवनको सबैभन्दा ठूलो भूल हो ।
युरोप भ्रमणपछि पनि वरिष्ठ नेता पौडेलको सोचमा कुनै परिवर्तन हुन्छ कि हुन्न ? त्यो त समयले नै बताउनेछ ।
गरिबको घरआँगन कसैलाई मन पर्दैन । गरिबको लुगाफाटो कसैलाई मन पर्दैन । गरिबले ठूला कुरा गरेको कसैलाई मन पर्दैन । गरिब नाचेको, गरिब हाँसेको कसैलाई मन पर्दैन । यतिखेर गरिबले लडेको जनयुद्ध दिवस पनि कसैलाई मन ...
मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्, दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....। हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...
आज ‘सबैका लागि मर्यादित जीवन’ को आदर्श वाक्यसाथ अन्तर्राष्ट्रिय गरिबी निवारण दिवस मनाइँदै छ । भोक, रोग, अभाव र आवश्यकता पूरा भएपछि मात्र मानवीय मर्यादा पाउन सकिन्छ । नेपालमा गरिबी र असमानताका विभि...
नेपालको सार्वजनिक प्रशासन, विशेषतः निजामती सेवामा व्यावसायिक सदाचारिता विकास भएन भन्ने प्रश्न समय समयमा उठ्दै आएको छ । कर्मचारीमा स्वाभाविक रूपमा हुनुपर्ने कार्यसम्पादनलाई व्यवस्थित बनाउने सीप, संस्कार र अनुभवजन्य...
धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको फोटो नगरपालिकाबाट हटाएको विषय अहिले निकै चर्चामा छ । २०५४ मा त्यही प्रकृतिको क्रियाकलाप गरेका थिए, लीला थापा मगरले । जिल्ला विकास समिति...
केही वर्षअघि विद्वान प्राध्यापक डा. अभि सुवेदीले कान्तिपुरमा लेख्नुभएको एउटा प्रसंगबाट आजको चर्चा शुरू गर्नु उपयुक्त हुनेछ । त्यस प्रसंगमा नेपाली कांग्रेसका वर्तमान सभापति शेरबहादुर देउवाले पूर्व प्रधानमन्त्रीको हैस...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...