धनगढी – बर्सेनि डुबान समस्या झेल्दै आएका कैलालीको दक्षिण पूर्वी क्षेत्रका स्थानीय मनोवैज्ञानिक त्रासमा रहेका छन् ।

मुलुकका पूर्वी जिल्लामा बाढीले निकै धनजन क्षतिसहित बितण्डा मचाइरहँदा यता पनि कतिखेर के हुने हो भन्दै स्थानीयवासी मनोवैज्ञानिक त्रास व्यक्त गर्दै आएका हुन् ।

कैलालीमा मुख्यतः कर्णाली, मोहना, कन्द्रा, पथरैया, काँडा, खुटीया, घुरहा, कटैनी नदीमा आउने बाढीले बर्सेनि स्थानीयवासी डुबानको समस्या झेल्दै आएका छन् । चालू वर्षमा डुबानको समस्या अझै नआएपनि नदी हेरेरै बस्नुपर्ने अवस्था रहेको बताउँछन् भजनी नगरपालिका–२ मोहनपुरका स्थानीय गंगा चौधरी । गत वर्ष लगातार १ हप्ता डुबानमा परेको स्मरण गर्दै उनले बर्खाभर त्रास रहिरहने बताए।

भजनी नगरपालिकाको वडा नम्बर २, ३, ५, र ८ प्रभावित हुँदै आएको छ । जसमध्ये वडा नम्बर ८ को सोनाहाफाँटा, जनकपुुर, गोरचौरा, खैरा, काँढा ढिक अति नै जोखिमपूर्ण क्षेत्र हो । जहाँको बस्तीमा मोहना, कन्द्रा, पथरैया र काँढा गरी ४ नदीले एकैसाथ डुबान गर्दै आएको छ ।

भजनी नगरपालिका–८ सोनाहाफाँटाका स्थानीय जय ढुंगानाले नदीमा अझै बाढी नआएपनि मुलुकको पूर्वी जिल्लामा बाढीले पुर्‍याएको क्षतिले त्रास फैलिएको बताए । ‘पानी पर्ने बित्तिकै त्रसित हुन्छौं । नदीको पानीको बहाव हेरेरै बस्नुपर्ने विडम्बना छ । वर्षातभर यस्तै हो । उताको बाढीले गर्दा अगुल्टोले हानेको कुकुर बिजुली देखेर तर्सिन्छ भनेझै भएको छ,’ उनले भने ।

थोरै वर्षात्मा पनि जलमग्न हुुने दक्षिणी क्षेत्रमा डुबानको उच्च सम्भावना रहेपनि पूर्व तयारीको कार्य भने कुनै पनि निकायबाट नभएको स्थानीयको गुनासो छ । प्रभावित क्षेत्रमा स्वास्थ्य सम्बन्धी सचेतीकरण, बच्ने तरिका, यन्त्र उपकरण प्रयोग तथा वितरणमा हालसम्म कुनै पनि निकायले ध्यान नदिएको स्थानीय गंगा चौधरीले दुखेसो सुनाए ।

‘दुःखको कुरा, यहाँका सरकारी निकायहरू जब धनजनको क्षति हुन्छ, तब मात्रै उद्धारमा खटिने र चाउचाउ, बिस्कुट बाँड्ने प्रवृत्ति छ । बाढी नआउँदासम्म कानमा तेल हालेर बस्ने प्रवृत्ति छ,’ चौधरीले अगाडि थपे ।

पूर्व तयारीमा सरकारी निकायको उदासिनताबाट निराश भएका स्थानीय आफ्नै सक्रियतामा पुराना डुंगा मर्मत सम्भारमा जुटेका छन् । सोनाहाफाँटाका स्थानीय जय ढुंगानाले पुराना २ वटा काठको डुंगा मर्मत गरेको जानकारी दिए । 

तर भजनी नगरपालिकाका नगर प्रमुख शेरबहादुर चौधरीले आवश्यक सबै पूर्व तयारी भइसकेको दाबी गरे । जिल्ला प्रशासन कार्यालय कैलालीले समेत उच्च सतर्कता अपनाउन अपिल गरेको छ । साथै उद्धारको लागि तयारीमा अवस्थामा रहन सुरक्षाका तीनै अगंलाई निर्देशन दिइसकेको प्रमुख जिल्ला अधिकारी यज्ञराज बोहराले बताए । बाढीको पूर्व सूचना प्रणाली पनि तयारी अवस्था राखिएको उनको भनाई छ ।

सुदूरपश्चिम प्रदेश सरकारले सबै निकायलाई तयारी अवस्थामा रहन निर्देशन दिएको छ । सरकारको प्रदेश विपद् व्यवस्थापन परिषद्को हालैको बैठकले सो निर्देशन दिएको हो ।

गत वर्ष जिल्लाको टीकापुर नगरपालिका, लम्की चुहा नगरपालिका, भजनी नगरपालिका, जानकी गाउँपालिकाको पूरै क्षेत्र डुबानमा परेको थियो । भजनी नगरपालिकामा मात्रै १ हजार बढी घरपरिवार विस्थापित भएका थिए । विस्थापितहरू हुलाकी राजमार्गमा आश्रय लिन बाध्य भएका थिए ।