कात्तिक २१, २०८०
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
सुर्खेत- नेपाल सरकारले ईपीएसमार्फत हरेक वर्ष हजारौंलाई रोजगारीका लागि कोरिया लाने गरेको छ । राम्रो कमाइ हुने भएकाले कोरियाप्रति जोश र जाँगर भरिएका युवाको राम्रै ‘क्रेज’ छ । सामान्यत: कानूनी रूपमा कोरिया छिर्नेले कम्तीमा डेढ लाख कमाउने आम बुझाइ छ ।
तर सुर्खेत बराहताल गाउँपालिकाका ५ हल्दुका कृष्ण कँडेललाई कोरियाबाट फर्केपछि नेपालमै केही गरौं भन्ने लाग्यो । र शुरू गरे आधुनिक कुखुरापालन व्यवसाय ।
गाउँमै तीन हजार कुखुरा पालेका कृष्णले दैनिक २३ सय अण्डा जुम्ला तथा मुगुमा पठाइरहेका छन् । प्रति अण्डा १० रुपैंयाको दरले बिक्री गरिरहेका कृष्णले लेयर्स जातका कुखुरा पालेर मनग्य आम्दानी गरिरहेका छन् । मेहनत गर्न सके कोरियामा भन्दा नेपालमा कम कमाइ नहुने उनको तर्क छ ।
‘मेरो पर्ममा तीन हजार अण्डा कोरल्ने कुखुरा छन्,’ चार ओटा टहरा बनाइ कुखुरा पालिरहेका कृष्णले भने, ‘अब अरू तीन हजार कुखुरा थप्ने गरी अघि बढिरहेको छु ।’
उनले कोरियामा पर्याप्त कमाइ हुने भएपनि सन्तुष्टि भने नमिल्ने बताए । ‘कोरियामा पैसा त धेरै कमाइ हुन्छ । कमाइ पनि भयो,’ विगत स्मरण गर्दै उनी भन्छन्, ‘तर पारिवारिक माया पाउन गाह्रो छ । त्यसैले यतै व्यवसाय शुरू गरेको हुँ ।’
उनी कोरियामा रहँदा कृषि पेशामा भने काम गरेनन् । उनलाई लाग्यो- नेपालमै अण्डा उत्पादनको पर्याप्त बजार छ । ‘म कोरियामा रहँदा सपिङ सेन्टरमा काम गरेको थिएँ,’ उनी भन्छन्, ‘त्यहाँ अण्डाको पर्याप्त बजार भएको बुझेपछि आफ्नै देशमा अण्डा उत्पादन गरेर व्यवसायिक बनौं कि भन्ने लागेर फर्मको शुरूआत गरेको हुँ ।’
उनी कुखुरापालनमा एक्लै भने छैनन् । उनलाई पत्नी अमृता सापकोटाले सक्दो सघाउँछिन् । ‘मलाई मेरो परिवारले व्यवसाय गर्न प्रेरणा दियो,’ उनले भने, ‘अहिले तीन जनालाई पूरै समय काम गर्ने गरेर रोजगारी दिएको छु ।’ आगामी दिनमा कुखुरा थप्दै जाने र रोजगारीको सिर्जना गर्दै जाने उनको योजना छ ।
‘अबको केही समयपछि नै चार हजार कुखुरा थप्ने योजनामा छु,’ उनी भन्छ्न्, ‘त्यसका लागि खोर बनाउने काम गरिरहेको छु ।’ चार हजार कुखुरा थपेर दैनिक ६ हजार भन्दा बढी अण्डा उत्पादन गर्ने र बिक्री गर्ने योजना रहेको उनले खुलाए ।
‘अण्डाको बजारका लागि खासै समस्या नै छैन,’ उनले भने, ‘अहिले मैले उत्पादन गरेका अण्डा मुगु तथा जुम्ला जिल्लामा गइरहेका छन् ।’ कुखुराले अण्डा दिन थालेपछि उनमा थप उत्साह थपिएको छ ।
‘कृषि पेशाबाट यति सन्तुष्टि मिल्छ भन्ने लागेकै थिएन,’ उनी भन्छन्, ‘विदेश भन्नुभन्दा पनि गाउँमै व्यवसाय गरेको जस्तो आनन्द कहिँ आउँदो रहेनछ ।’ विदेशमा जति मेहनत गाउँमा गरे मनग्य आम्दानी कमाउन सकिने उनको धारणा छ । ‘सबै खर्च कटाएर, आफूले खाएर दैनिक पाँच हजार चोखो आम्दानी भइरहेको छ,’ उनले भने, ‘विदेशमा अरूको भनाइ सुन्नु भन्दा मन लागेको बेला काम गर्ने, आराम गर्ने, परिवारसँगै बस्न निकै आनन्द हुन्छ ।’
उनले कोरियाको भूमिमा चार वर्ष सात महिना पसिना बगाए । त्यसपछि उनलाई कोरिया मोहले छोड्यो अनि ६० लाख लगानी गरे ।
भर्खरै उनले माछा पोखरीसमेत बनाएका छन् । त्यसका लागि ९ किलोमिटर टाढा रहेको घोडेखोलाबाट पाइपमार्फत पानी पनि ल्याए । ‘प्रदेश सरकारको भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी मन्त्रालयले ६ लाख अनुदान दिएको थियो,’ उनी भन्छन्, ‘सरकारको ६ लाख र मेरो आठ लाखमा मैले एक रोपनी जग्गामा माछा पालन व्यवसाय शुरू गरेको हुँ ।’ अहिले उनले निर्माण गरेको पोखरीमा ग्रास, सिल्भर, रहु, नैनी, कमनकार्प जातका ४ हजार भन्दा बढी भुरा हुर्किरहेका छन् ।
उनले व्यवसायमा नाफा मात्र हुने गरेको बताए । ‘व्यवसायमा इमान्दारीपूर्वक लागिरहेको खण्डमा नाफा नै हुन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘शुरूमा लगानी गर्नु नै ठूलो कुरा हो । त्यसपछि त्यसको प्रतिफल सधैं आइरहन्छ ।’
सरकारले कृषि पेशामा लाग्ने युवालाई सहुलियत ऋण दिने व्यवस्था गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ । ‘काम गर्ने युवाहरूले ऋण पाउन सकिरहेका छैनन्,’ उनी भन्छन्, ‘स्थानीय तथा प्रदेश सररकारले कृषकलाई सहुलियतसहितको ऋण दिने व्यवस्था ल्याए युवाहरु कृषि पेशामा थप आवद्ध हुन्छन् ।’ अनिमात्र युवाहरूको विदेश जाने क्रम रोकिने उनको बुझाइ छ ।
‘हामी आत्मनिर्भर बन्न खोज्छौं,’ उनले भने, ‘तर त्यसका लागि राज्यले नै लगानी गर्नुपर्छ । हरेक व्यक्तिसँग धेरै रकम लगानी गर्ने अवस्था हुँदैन ।’ सरकारले बजारीकरण गर्ने काम पनि गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ । ‘अहिले भारत तथा अन्य जिल्लाबाट कम गुणस्तर भएका अण्डाहरू भित्रिरहेको छ,’ उनी भन्छन्, ‘ती अण्डासँग हामीले प्रतिस्पर्धा गर्न गाह्रो छ ।’ यस्ता कुरामा राज्यको ध्यान जानुपर्नेमा उनको जोड छ ।
भैहवाबाट झण्डै २० किलोमिटर पश्चिममा छ रुपन्देहीको सियारी–५ मा बैदौली गाउँ । सोही गाउँकी ३३ वर्षीया सावित्रा खरेल खनाल आमा बन्ने खुसीको मुखैमा थिइन् । विवाह गरेको दुई वर्ष मात्रै पुग्नै लाग्दा सावित्रा आम...
काठमाडौं उपत्यकामा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको छ । सोमवार अपरान्ह ४ बजेर ३३ मिनेटको समयमा भूकम्पको झड्का महसुस गरिएको हो । जाजरकोटको रामीडाँडा केन्द्रविन्दु भएर अपराह्न ४ बजेर ३१ मिनेटमा ५ दशमलव ८ रे...
नेपाली सेनाका कर्णेल कामेश्वर यादवको घरमा चोरी भएको छ । ललितपुर महानरपालिका–१८ भैँसेपाटीमा रहेको उनको घरबाट १९ लाख ४२ हजार ६ सय रुपैयाँसहित विभिन्न सामानहरू चोरी भएको जिल्ला प्रहरी परिसरका एसएस...
बाराको कलैया उपमहानरपालिका–६ मदर्सा टोलमा रहेको बाल एकता इंग्लिस बोर्डिङ स्कूलका प्रिन्सिपल गुड्डु भनिने रुपेश स्वर्णकारको हत्याका मुख्य योजनाका सोही विद्यालयकी पूर्वशिक्षिका तथा लेखापाल राधा गुप्ता रहेको ख...
आफूलाई ‘लिटिल बुद्ध’ भनेर दाबी गर्ने रामबहादुर बम्जन पक्राउ परेपछि उनीबारे नयाँ–नयाँ तथ्य सार्वजनिक भइरहेका छन् । प्रहरीले उनलाई मंगलबार साँझ ७ बजे काठमाडौंको बूढानीलकण्ठस्थित निवास...
तत्कालीन प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) अशोक सिंहले २०७९ फागुन १० गते जिम्मेवारीबाट राजीनामा दिए । प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी)को लाइनमा रहेका सिंहको जन्ममितिमा कैफियत देखिएपछि राजीनामा दिनुपरेको थियो ।&...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...