कात्तिक २८, २०८०
वास्तुशास्त्र अनुसार घरमा कुन ठाउँमा के कुरा राख्ने नियमको पालना गर्दा सुखसमृद्धि प्राप्त हुन्छ । वास्तु पालन नगर्दा भने स्वास्थ्य र धनहानिका अलावा अन्य धेरै समस्याबाट ग्रस्त भइन्छ । खराब भएको र टुटेफुटेको सामान घ...
होली पर्वको विधिवत शुरूआत हुन केही हप्ता बाँकी रहँदा कैलाली र कञ्चनपुर जिल्लामा मात्रै बसोबास रहेको आदिवासी रानाथारु समुदायमा ‘होरी’ अर्थात् होली शुरू भएको छ ।
महिनौं दिनसम्म होरी मनाइने प्रचलन रहेको रानाथारु समुदायमा माघ २६ गते पूर्णिमाको रातिदेखि शुरू भएको छ । २ चरणमा होरी मनाउने प्रचलन रहेको रानाथारु समुदायले पहिलो चरण अन्तर्गत माघ पूर्णिमादेखि फागुन पूर्णिमासम्मको अवधिमा जिउँदो होरी र त्यसपछिको ८ दिन मृत होरी मनाउने प्रचलन रहिआएको बताइन्छ । यसरी १ महिना ८ दिनसम्म होरी मनाइन्छ ।
धनगढी उपमहानगरपालिका–८ धनगढी गाउँका स्थानीय समेत रहेकी प्रदेशसभा सदस्य एवं रानाथारु बृद्धिजीवी मालामती रानाले होरी मनाउने विधिबारे प्रकाश पार्दै भनिन्, ‘माघ पूर्णिमाको राति गाउँको दक्षिणी सीमानामा पूजापाठ गरेर त्यहाँ ७ वटा कन्डा (गुइठा) छोड्छौं, त्यसपछि होरीको शुरूआत हुन्छ, फागुन पूर्णिमा नआउन्जेलसम्मको १ महिनाको अवधिमा प्रत्येक रात घरघरमा गई होरी सम्बन्धी गीत गाउने र सामूहिक रुपमा नाच्ने प्रचलन रहिआएको छ ।’
यसरी विधिवत शुरूआत भएको १ महिनापछि पनि विधिवत रुपमा होरीको समापन गरिन्छ । उनका अनुसार गाउँको दक्षिणी सीमानामा १ महिना पहिले नै छोडिएको गुइठा फागुन पूर्णिमाको राति पराल र तोरीको पिजाइसहित जलाइन्छ । दैत्य हिरन्य कस्यपकी बहिनी होलिकाको प्रतीक मानी गुइठालगायत वस्तुलाई विधिपूर्वक पूजापाठ गरी जलाउने गरिन्छ ।
असत्यमाथि सत्यको जीतको अवसरमा मनाइने यस पर्व मनाउने तौरतरिका भने समुदायपिच्छे विविधता पाइन्छ । यहाँसम्म कि १ महिना ८ दिनसम्म होरी मनाउने रानाथारु समुदायले फागु पूर्णिमापछिको १ दिनमा मात्रै रंग अविरको प्रयोग गरिने बताउँछिन् धनगढी–७ देवहरियाकी ७३ वर्षीया करुवादेवी राना ।
रानाथारु समुदायमा होरीको विधिवत समापन गर्ने पनि अनौठो तरिका पाइन्छ । होरीको अन्तिम दिनको बिहानै सबै गाउँलेहरू माटोको गोलीलाई सिन्कामा उनेर गाउँको दक्षिणी सीमानामा भेला हुन्छन् । बनाएर लगिएको ती माटाका गोलीलाई रानाथारु समुदायमा ‘खक्रेरा’ भन्ने गरिन्छ ।
गाउँको भर्रा (पूजारी) ले विधिवत् रुपमा पूजापाठ गरिसकेपछि ती खक्रेरालाई फुटाएर होरीको विधिवत बिर्सजन गरिने उनको भनाई छ ।
वास्तुशास्त्र अनुसार घरमा कुन ठाउँमा के कुरा राख्ने नियमको पालना गर्दा सुखसमृद्धि प्राप्त हुन्छ । वास्तु पालन नगर्दा भने स्वास्थ्य र धनहानिका अलावा अन्य धेरै समस्याबाट ग्रस्त भइन्छ । खराब भएको र टुटेफुटेको सामान घ...
जन्मदेखि लिएर मृत्युसम्म निर्धारित परम्परा पालन गर्नु हिन्दूहरूको विशेषता हो । पर्वहरूमा मात्र नभएर दिनदिनैको कर्मकाण्डमा पनि धर्म, परम्परा र भगवानको पूजापाठलाई हिन्दूहरू महत्व दिन्छन् । दिनदिनै पूजापाठ गर्ने हिन्...
महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीह...
महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीहरूको म...
काठमाडौं -केही मानिस धार्मिक मान्यताका कारण लसुन र प्याज खाँदैनन् । विशेषगरी ब्राह्मणहरू लसुन प्याज खाँदैनन् । यसरी नखानुका वैज्ञानिक र धार्मिक कारण छन् । आयुर्वेदका अनुसार खाद्य पदार्थलाई तीनवटा श्रेणीमा बाँड...
काठमाडौं, — हिन्दू धर्मले सहगोत्रीका बीच विवाह गर्न नहुने विधान गरेको छ । गोत्र भनेको वंश र कुल हो । प्रत्येक नयाँ पुस्तालाई गोत्रले जोड्ने काम गर्छ । जस्तो, कसैको भारद्वाज गोत्र छ भने त्यो व्यक्ति भरद्वा...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...