×

NMB BANK
NIC ASIA

साच्चै जिन्दगी सम्झिँदा उनलाई अहिले पनि सपना जस्तै लाग्छ ।  जन्मिएको ६ महिनामै पारिवारिक विवशताले आमासँग मामाको साथमा भारतको हिमालच प्रदेशको सिम्ला पुगेका थिए हरिश वली । त्यहीँ तातेताते गर्दै हुर्किए । पढाई शुरू गरे । पढाईमा पनि अब्बल बन्दै गए

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

पढाईसँगै उनी विद्यालयको सांगीतिक प्रार्थना (पिटी) कक्षा तीनदेखि नै'लिडर’ भएर नेतृत्वमा रहिरहे । स्नातक उत्तीर्ण गरेपछि भारतबाट पिटी सम्बन्धी तालिमको लागि उनी चीन जान छनोट भए । उनको खुशीको सीमा नै रहेन । चीन जान राहदानी, नागरिकता वा राशन कार्ड मागियो । तर उनीसँग थिएन । चिनेजानेका र नजिकका सबैलाई 'कार्ड’ बनाइदिन बिन्ती गरे । कसैले उपलब्ध गराएनन्/सुनेनन् । उनी चीन जानबाट बञ्चित भए ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

अनि बल्ल बुझे आफ्नो पहिचान र राष्ट्रको महत्व । त्यसको भोलिपल्टै उनी जन्मिएको २४ वर्ष पुगेपछि आफ्नो देश नेपाल र जन्म गाउँ गंगादेव गाउँपालिका–६ रोल्पा आए । गाउँ आएपछि २४ वर्षमा जन्मदर्ता गराए । नागरिकता पनि बनाए । आफ्ना शैक्षिक योग्यता समकक्षता (इक्युभ्यालेन्ट) गराए ।

Vianet communication
Laxmi Bank

नेपाली भाषा सिक्दै पनि गए । अनि उनले बल्ल बुझे आफ्नो माटोको महत्त्व ।

*****

उनी कक्षा तीनदेखि नै कक्षा १२ सम्म एसेम्ली लिडर थिए । भारत फर्केर नजाने प्रण गरेर वलीले विस्तारै नेपाली बोल्न सिक्दै गए ।

एक दिन उनी आफ्नै गाउँको जीवनज्योति माविको कक्षा ८ मा गएर गणित विषय पढाए । उनको पढाउने शैलीले विद्यार्थी र त्यहाँको शिक्षकहरू आकर्षित भए । उनको पढाउने कला र विद्यार्थीहरूलाई पिटी सिकाउने शैली सिकाउन रोल्पाकै बुद्धिविकास माविले राहत शिक्षकको रूपमा ४ हजार ५ सय रुपैयाँ तलब दिने गरी राहत कोटामा उनलाई गणित शिक्षक र खेल शिक्षकको रूपमा नियुक्त गर्‍यो । उनले विद्यार्थीलाई पढाईसँगै खेलमा र पिटीमा अब्बल बनाउँदै लगे ।

२०६८ सालको राष्ट्रपति रनिङ शिल्ड प्रतियोगितामा विद्यालयलाई उनले च्याम्पियन बनाए । विद्यार्थीलाई पढाईसँगै खेल र सांगीतिक पिटीप्रति लगाव बढ्दै गयो । उनको लोकप्रियता देखेर रोल्पा सदरमुकामस्थित बालकल्याण माविमा २०६८ सालमा त्यहाँ प्रधानध्यापक मदुसुदन पोखरेलले आउन अनुरोध गरे । उनको अनुरोधलाई वलीले सहर्ष स्वीकार गरेर १० हजार ५ सय रूपैयाँ तलबमा खेल शिक्षकमा ल्याइयो । उक्त विद्यालय नेकपाका सांसद् कृष्णबहादुर महरा, पूर्वसभामुख ओनसरी घर्ती, उपराष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले अध्यापन गराएको विद्यालय हो । सात वर्ष वलीले त्यही स्कूलमा पढाए ।

विद्यार्थीलाई खेल पनि सिकाए । अनि निरन्तर विद्यालयलाई राष्ट्रपति रनिङ शिल्डमा प्रथम पनि बनाए । त्यतिमा मात्र उनको क्षमता सीमित रहेन । उनले जिल्लाभरका सबै शिक्षकहरूलाई खेलमा परिपक्क बनाउँदै सिकाए ।

जिल्लाको खेलकूदको विकासमा ठूलो योगदान पुर्‍याए । वलीले विद्यालयमा विद्यालयमा पिटी सिकाएको भिडियो रोल्पाका मेयरले युटयुबमा राखेपछि नेपालकै सबैभन्दा धेरै विद्यार्थी अध्ययन गर्ने र उत्कृष्ट विद्यालय बुटवलस्थित कालिका मानवज्ञान माविका प्रधानध्यापक घनश्याम पाठकले देखे । पाठकलाई त्यो पिटी मन पर्‍यो । अनि रोल्पा पुगेर वलीलाई पाठकले अनुरोध गरे- हाम्रो विद्यालयमा आएर दुई चार दिन सिकाइदिनुपर्‍यो । अनि गएको फागुनमा विद्यालयमा आएर तीन घण्टा पिटी सिकाए । ५ हजार ५ सय विद्यार्थी दंग परे । शिक्षक विद्यार्थी प्रभावित भए । अनि पाठककै पहलमा मावि तृतीय श्रेणी दरबन्दी सिर्जना गरेर गएको वैशाख २ गतेदेखि रुपन्देहीको कालिका मानवज्ञानमा वली झरे ।

उनी भन्छन्, 'मेरो सीप र क्षमता देशभर फैलाउने गरी म रूपन्देही झरेको हुँ । रोल्पामा पनि मलाई पैसाको कमी थिएन । विद्यालय तहमा पनि यो पिटीलाई देशभर बनाउने लक्ष्य छ ।’

कालिका मानवज्ञान विद्यालयकै विद्यार्थीले लेखेको 'हाम्रो कालिका राम्रो कालिका’ गीतमा केही विद्यार्थीले मादल, खैजडी, बाँसुरी, क्यासियोको संगीत भर्छन् । देशभक्तिपूर्ण गीत र संगीतको मीठो धुनमा विद्यालयका कक्षा २ देखि १० सम्मका करीब तीन हजार विद्यार्थी फूर्तिका साथ ५ मिनेट बढी पिटी खेल्छन् । विद्यार्थीको पिटी सैनिक र प्रहरीको ठूलो पल्टनको झल्को दिने गरी अनुशासित, लयबद्ध र मिलेको हुन्छ । पिटी सकिएपछि राष्ट्रियगान बज्छ ।

विद्यार्थी र शिक्षकले पनि अनिवार्य गाउँछन् । त्यसपछि कुनै विद्यार्थीले देश–विदेशका प्रमुख घटनासम्बन्धी समाचार वाचन गर्छन् । प्रधानाध्यापकले त्यसदिन कुनै कार्यक्रम भए जानकारी गराउँछन् । १२ मिनेटभित्र यी सबै क्रियाकलाप सकिन्छ र विद्यार्थीहरू फेरि पंक्तिवद्ध भएर कक्षा कोठामा पुग्छन् । कुनै एउटा कक्षाका विद्यार्थीले विद्यालय परिसर सरसफाइ गर्छन् र उनीहरू कक्षामा पनि पुग्छन् । अनि संगीतको धुन बन्द हुन्छ । यो दृश्य बुटवलको कालिका–मानवज्ञान मावि बुटवलमा बिहानको प्रार्थना समयमा हरेक दिन देख्न सकिन्छ । प्रार्थना समयमा पुग्ने जो कोही संगीतसहित पिटी खेलाएको देखेर रोमाञ्चित हुन्छन् ।

विद्यार्थी संख्या र शैक्षिक नतिजामा मुलुककै सर्वोत्कृष्ट कालिका–मानवज्ञान माविले प्रार्थना समयमा विद्यार्थीलाई सांगीतिक पिटी खेलाउने नौलो अभ्यास शुरू गरेको हो । पाठ्यक्रममै पिटी समावेश भए पनि अधिकांश विद्यालयले नियमित खेलाउँदैनन् । संगीतसहितको पिटी त सामुदायिक विद्यालय कसैले पनि नखेलाएका विद्यालयका प्रधानाध्यापक पाठक बताउँछन् ।

कक्षाकोठामा जानुअघि संगीतका माध्यमबाट विद्यार्थीको 'मूड फ्रेस’ गराउन सांगीतिक पिटी शुरू गरिएको उनले बताए । 'संगीतले जो कसैको मूड फ्रेस बनाउँछ, पिटीले विद्यार्थीको शारीरिक व्यायाम र तन्दुरुस्तीसँगै पढाइप्रति रुचि बढाएको छ,’ पाठकले भने, 'विद्यार्थीमा ऊर्जा, सकारात्मक सोच र अनुशासन पनि सिकाइएको छ ।’ धेरै विद्यार्थी संख्या भएर पनि विद्यार्थीहरू अनुशासनमा रहेका र सिकाइमा सकारात्मक प्रभाव पारेको पाठकले बताए । घरबाट फरक-फरक मुड र वातावरणबाट आउने विद्यार्थीहरू संगीतसहितको पिटीले सबैलाई खुशी र ऊर्जाशील बनाउने सांगीतिक पिटीका अभियान्ता खेलकुद शिक्षक वलीले बताए । मानसिक रूपमा सांगीतिक पिटीका लागि विद्यार्थीलाई सिकाएर छुट्टै ब्याण्ड तयार गरिएको उनले बताए । शिक्षकको अनुपस्थितिमा विद्यार्थीले नै पिटी खेलाउन सक्ने उनले बताए । कालिका मानव ज्ञानले शुरू गरेको सांगीतिक पिटीको सकारात्मक प्रभाव थाहा पाएर हालसम्म विभिन्न प्रदेशका करीब सय वटा स्थानीय तह अवलोकन गर्न आइसकेको शिक्षक वलीले बताए ।

अहिले बुटवलका कान्ति र नवीन औद्योगिक माविले पनि सांगीतिक पिटी अनुशरण गर्न थालेका र प्रदेशका थुप्रै विद्यालयबाट प्रशिक्षण दिन माग आएको प्रधानाध्यापक पाठकले बताए । विद्यालयले उत्कृष्ट शैक्षिक गुणस्तर कायम राख्न शिक्षकलाई अनिवार्य मुस्कानसहितको अध्यापन, विद्यार्थीले प्रश्न सोध्दा रिसाउन, झर्किन नपाइने, शिक्षकको हाजिरी र मूल्यांकन हरेक कक्षामा विद्यार्थीले गर्ने, शिक्षकले कक्षाकोठामा शैक्षिक सामग्री अनिवार्य लानुपर्ने जस्ता विद्यार्थी केन्द्रीत शिक्षण विधि अपनाएको छ । उनी भन्छन्- सरकारी जागिर खाने सोच छैन । यही मेरो अभियानलाई देशभर फैलाउछु । मेरो यो अभियानबाट विद्यार्थीहरू आकर्षित भएका छन् ।

उनले ८० भन्दा बढी विद्यालयमा पिटी सिकाइसकेका छन् । उनी भन्छन्, 'म देशभरका सबै विद्यालयमा सांगीतिक पिटी सिकाउने लक्ष्य छ । त्यो अभियानमा म लाग्छु ।’

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
मंसिर ९, २०८०

बलिउडमा कलाकारको पारिश्रमिकलाई लिएर निकै चर्चा हुन्छ । विशेषगरी चलचित्रका स्टारहरूको पारिश्रमिकबारे सञ्चारमाध्यममा प्रशस्त समाचार बन्छन् ।  नेपालमा पनि बेलाबेलामा चलचित्रका स्टार कलाकारहरूको पारिश्रम...

मंसिर १६, २०८०

कोरियोग्राफर रामजी लामिछाने एकसमय दिनैपिच्छे म्युजिक भिडियोको सुटिङमा व्यस्त हुन्थे । चल्तापुर्जा कोरियोग्राफर उनी महिनामा २२ वटासम्म म्युजिक भिडियोमा काम गर्थे ।  पछिल्ला महिना भने म्युजिक भिडियोमा उनको...

कात्तिक १९, २०८०

साङ्गीतिक क्षेत्रमा छोटो समयमै नाम र दाम दुवै कमाएकी गायिकामा पर्छिन् रचना रिमाल । करिअर सुरु गरेको ३ वर्षको अवधिमै उनले १२ सय हाराहारी गीतमा स्वर दिइसकेकी छन् ।  थुप्रै देशमा पुगेर आफ्नो स्वर गुञ्जाइस...

पुस १६, २०८०

युवा लोकगायक अर्जुन सापकोटाले दाङको हापुरे महोत्सवमा दर्शक झुमाएका छन् । आइतवार मुख्य आकर्षणका रुपमा उपस्थित उनले आफ्ना चर्चित गीतहरू प्रस्तुत गरे ।  ‘हावा चिसो चिसो’, ‘पानी परेको...

कात्तिक २७, २०८०

गायक श्रीधर अधिकारीको नयाँ लोकदोहोरी गीत सार्वजनिक भएको छ ।  तिहारको अवसर पारेर सार्वजनिक ‘बाडुल्की ला होला...’बोलको गीतमा उनलाई शान्तिश्री परियारले गायनमा साथ दिएकी छन् । ​ बा...

पुस २७, २०८०

ओमनको साङ्गीतिक कार्यक्रम सकेर फर्किएकी गायिका रचना रिमाल देशभित्रका मेला–महोत्सवमा व्यस्त हुन थालेकी छिन् ।  विदेशको कार्यक्रम सकेर फर्किएसँगै केही गीत रेकर्ड गराएकी उनी फेरि महोत्सवमा पुग्न थालेकी...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x