कात्तिक १९, २०८०
धेरै मानिसको मुटुरोगका कारण मृत्यु हुन्छ । आजकल त युवा अवस्थामै मुटुरोग वा हृदयघात भएर मर्ने व्यक्तिको संख्या बढ्दो छ । तर हृदयघात हुँदैछ भनी सचेत गराउने संकेतहरू शरीरले पहिल्यै दिन्छ । हुन त सबैलाई यस्त...
महोत्तरीको भंगहा नगरपालिका–६ मजराकी २४ वर्षीया समिदा खातुन चैत्र ७ गते धनुषा स्वास्थ्य कार्यालय पुगिन् । ९ महिनाको बच्चालाई काखमा बोकेर उनी त्यहाँ क्षयरोगको जाँचका लागि पुगेकी थिइन् ।
उनलाई चिकित्सकले ४ महिनाअघि नै क्षयरोग भएको भनेर पुष्टि गरेपछि उपचारकै क्रममा औषधि समेत सेवन गरिरहेकी छन् ।
क्षयरोग छ/छैन, ठीक भयो/भएन, औषधिको मात्रा बढाउनुपर्ने हो कि घटाउनुपर्ने भनेर यकिन गर्न उनलाई चिकित्सकले फेरि पनि खकारको जाँच गराएर ल्याउन भनेका छन् तर बालकलाई काखमा बोकेर गएकी खातुनले खकारको परीक्षण नै गराउन पाइनन् ।
स्वास्थ्य कार्यालय पुगेपनि क्षयरोग जाँच्ने यन्त्र नै बिग्रेका कारण उनलाई बिना परीक्षण नै फिर्ता पठाइदियो ।
महोत्तरीको भङ्गहा नगरपालिकाकै हतिसर्वाका इब्रान नदाफ पनि आफ्नो ५ महिने नातिलाई लिएर क्षयरोग परीक्षणका लागि अस्पताल पुगेका थिए । ५ महिने बालकलाई क्षयरोगको लक्षण देखिएको भन्दै खकार परीक्षण गराएर ल्याउन भन्दै स्वास्थ्य कार्यालयमा पठाएका छन् तर उनी पनि नातिको खकार परीक्षण नै नगराएर घर फिर्ता भए ।
‘जाँच्ने मशिन नै खराब छ, अन्यत्र जानुस् भनेर जाँच्ने मानिसले फिर्ता पठाइदिए,’ नदाफले लोकान्तरसँग भने, ‘अब म कहाँ जाउँ, काठमाडौं जाने स्रोतसाधन नै छैन । कोरोनाको त्रासले काठमाडौंका मान्छे गाउँ फर्किरहेका छन्, कसरी जाँच गर्ने ?’
यी २ वटा बिरामी प्रतिनिधिमूलक पात्र हुन् । दैनिकजसो २० देखि २५ वटासम्म क्षयरोगका लागि जँचाउन आउने बिरामी त्यहाँबाट परीक्षण नै नगराएर फिर्ता हुन बाध्य छन् । २०७६ पुस २० गतेदेखि नै क्षयरोग जाँच्ने मशिन बिग्रेका कारण परीक्षण रोकिएको स्वास्थ्य कार्यालय धनुषाका ल्याब टेक्निसियन संजय मण्डलले बताए ।
‘क्षयरोग जाँच्ने मशिन पोलिमिरेज चेन रिएक्सन ‘पिसीआर’ बिग्रेको छ,’ मण्डलले भने, ‘मशिन नै बिग्रेका कारण कुनै पनि बिरामीको खकार परीक्षण हुन सकेको छैन ।’
क्षयरोग जाँच्ने मशिन धनुषाका ४ ठाउँमा छ । प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र सबैला, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र यदुकुहा, ढल्केवर हेल्थ पोस्ट र स्वास्थ्य कार्यालय धनुषामा मशिन छ तर चारै ठाउँको मशिन बिग्रेको अवस्थामा रहेको अर्का ल्याब टेक्निसियन सुमितकुमार पाण्डेले बताए ।
नेपाल क्षयरोग नियन्त्रण केन्द्र काठमाडौंमा जिन एक्सपर्ट हेर्ने कृष्ण अधिकारी, सरला खड्का समेतलाई मशिन बिग्रेको भनेर जानकारी समेत गराएको ल्याब टेक्निसियन मण्डलले बताए तर सरकारलाई हस्तान्तरण नै नगरिएका मशिन मम्र्मतसम्भारका लागि खर्च गर्न नमिल्ने भन्दै जवाफ दिएका कारण समस्या भएको उनले बताए ।
चालू आर्थिक वर्षको मंसिर महिनासम्म मशिन सञ्चालन भएको अवस्थामा स्वास्थ्य कार्यालय धनुषामा ६०८ जनाको परीक्षण गरिएको थियो । गत आर्थिक वर्षमा २ हजार २४८ जनाको क्षयरोगको परीक्षण गरिएको थियो ।
धेरै मानिसको मुटुरोगका कारण मृत्यु हुन्छ । आजकल त युवा अवस्थामै मुटुरोग वा हृदयघात भएर मर्ने व्यक्तिको संख्या बढ्दो छ । तर हृदयघात हुँदैछ भनी सचेत गराउने संकेतहरू शरीरले पहिल्यै दिन्छ । हुन त सबैलाई यस्त...
कानेगुजीलाई बेवास्ता नगर्नुस् । यसले एमआरआई र एक्सरे नगरिकनै तपाईंको स्वास्थ्य समस्याका बारेमा बताइदिन्छ । १ तपाईंको कानेगुजीले गर्दा कान असाध्यै चिलाउँछ र तपाईं कान कन्याइरहनुहुन्छ भने तपाईंमा संक्रमण ...
मुखबाट –याल निस्कनु राम्रो कुरा हो किनकि –यालले नै मुखलाई गिलो राख्छ । तर कतिपय मानिसको सामान्यभन्दा बढी नै –याल आउँछ । उठेको बेलामा भन्दा सुतेका बेलामा मुखभित्र धेर –याल ...
काठमाडौं— भुइँमा बस्न छोडेको कति वर्ष भयो ? बस्न र खाना खान पनि तपाईं कुर्सीकै प्रयोग गर्नुहुन्छ, हैन त ? अब भुइँमा सुत्नुभएको छ भनी प्रश्न सोध्दा तपाईं हाँस्नुहुन्छ होला । पहिला हाम्रा पूर्खाहरू भुइँमा ...
काठमाडौंको चन्द्रागिरिस्थित सेतो पहरामा शनिवार दिउँसो कार दुर्घटना हुँदा ५ जनाको मृत्यु भएको छ । काठमाडौंबाट चित्लाङका लागि छुटेको प्रदेश - ३ - ०१ - ०२३ च ६९८५ नम्बरको कार दुर्घट...
स्वस्थ फ्याट, भिटामिन र मिनरलले भरिएको ओखर खाँदा मस्तिष्कको स्वास्थ्य राम्रो हुन्छ र स्मरणशक्ति पनि बढ्छ । त्यसबाहेक शरीरको समग्र स्वास्थ्यका लागि पनि यो लाभदायक छ । ओखरमा प्रोटीन, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम, आइरन, फस्फो...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...