काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको नमोबुद्ध नरपालिका ५ लास्कोटमा १४ जना सडकमै ओछ्यान लगाएर आराम गरिरहेका छन् । टोलीका अविभावक सन्दीप विक कतिबेला गाडीलाई रोकाउन खोज्छन्, कसैले रोक्दैनन् । बालबच्चालाई खानाको लागि बिलौना गर्छन्, तर कतैबाट सहयोग मिल्दैन । 

उपयपुरको कटारी नगरपालिका बसेरी र लिम्पाटारका १४ जना बुधवार काठमाडौंबाट हिँडेर बिहीवार दिउँसो लास्कोट पुगेका थिए । ‘ठूला मान्छे त भोकभोकै हिँडेका थियौं, बालबच्चाको बिचल्ली भयो, कसैले खाना खान दिँदैन,’ उनले गुनासो गरे ।

ललितपुर ग्वार्कोमा मजदुरीको काम गर्ने सन्दीप विक, सागर मगर सहितको टोली बुधवार राति भकुण्डेबेसीको प्रतिक्षालयमा बसेको थियो । 

‘कति ट्रकलाई रोकायौं, कसैले लैजान मानेन, बीच बाटोमै अलपत्र परिएला जस्तो भयो,’ सागरले भने ।

चिनजानेका व्यक्ति र नेतालाई फोन गर्दा पनि केही सीप नलागेपछि पैदलै गाउँ हिँडेको उनीहरू बताउँछन् । 

आफूहरूका लागि राहतको व्यवस्था पनि नगरेको र गाउँघर जान पनि अवरोध गरेको भन्दै मजदुरहरू सरकारप्रति आक्रोशित छन् ।

‘दुःखका बेला नेताहरूले हेरेनन्, हामी बाटोमा अलपत्र पर्दापनि नहेर्नेहरू अर्कोपटक चुनावमा भोट माग्न कसरी आउलान्, हामीले पनि जानेका छौं,’ सुतेकी महिला जुरुक्क उठेर सरकारप्रति आक्रोश जनाइन् ।

लास्कोटभन्दा अलिपर सडक किनारामा २ युवा खुट्टामा रुमाल बाँधेर सडकमा बसिरहेका थिए । 

‘हिँड्दा–हिँड्दा खुट्टा फुटेर रगत आउन थाल्यो, त्यही भएर रुमाल बाँधेको,’ उदयपुरका बमबहादुर मगरले भने । 

‘खुट्टा दुखेपछि एउटा दह्रो लौरो समाएर विस्तारै हिँडेको छ, यही पाराले घर पुगिएला जस्तो छैन,’ बमबहादुरले भने ।

‘यो भाइको पनि खुट्टामा ठेला उठेर हिँड्न सकेन,’ टोलीमा हिँडेका सिन्धुलीका भीमबहादुर तामाङले भने । खुट्टामा रुमाल बाँधेर हिँडेका अर्काले आफ्नो नाम खुलाउन चाहेनन् ।

लमजुङमा निर्माण क्षेत्रमा काम गर्ने भीमबहादुर केही दिन अगाडि काठमाडौं आएर पैदलै घर हिँडेका रहेछन् ।

‘हिजो ३ बजे राति हिँडेको १२ बजेतिर दाप्चामा आएर रुखमुनि सुतें, बिहान हिँड्दै आउँदैछु,’ दिउँसो काभ्रे र सिन्धुलीको सीमानजिक भेटिएका भीमबहादुरले भने ।

सिन्धुली जानका लागि काभ्रेको मंगलटार पुगेको एउटा समूहका ७ वर्षीय बालक खालीखुट्टा सडकमा हिँडिरहेका थिए । ‘भकुण्डे आउँदा जुत्ता फाट्यो, अहिले खालीखुट्टा हिँडिरहेको छ,’ ती बालकका बुवाले लोकान्तरसँग भने । 

यो समूह पनि राति भकुण्डेबेसीभन्दा अलि तल क्रमशः उद्योगनजिकै बास बसेको थियो । उनीहरूले राति सुत्नका लागि म्याट र ओड्ने कम्मप साथमा लिएर हिँडेका छन् ।

सप्तरी  दौलतपुर कलवामा ज्ञाने सदा लगायतको बिहीवार मध्याह्न टोली पैदलै गाउँ पुग्ने भन्दै काभ्रे भञ्ज्याङ पुगेका थिए ।

‘काम नपाएको महिनादिन भयो, रासनपानी र खर्च सकियो त्यसपछि घर हिँड्यौं,’ उनले भने । 

नमोबुद्ध नगरपालिकाका पृथ्वीमान लामाका अनुसार पैदल यात्रीहरू राति आफ्नो घरको पेटीभरि सुत्ने गरेको बताउँछन ।

‘दिनरात गाउँ फर्किनेको लर्को छ, कसैले केटाकेटी बोकेर हिँडिरहेका छन्,’ उनले भने । 

लकडाउनको समय लम्बिएपछि बीपी राजमार्ग भएर गाउँ फर्किने लर्को सडकभरी छ । सुनकोशी गाउँपालिकाकी अध्यक्ष दीपा बोहरा दाहालका अनुसार बुधवारसम्म बीपी राजमार्ग भएर ६ हजार ८ सय जना आफ्नो गन्तव्यमा गएको बताइन् । 

इलाका प्रहरी कार्यालय खुर्कोटकी इञ्चार्ज प्रहरी इन्सपेक्टर शान्ता वाइबाले गाउँपालिकासँगको समन्वयमा नेपालथोकसम्म आएका पैदल यात्रुलाई सिन्धुलीको सीमासम्म कटाइदिएको जानकारी दिइन् ।

सिन्धुपाल्चोकबाट सुर्खेत र बर्दिया

सुर्खेतको म्यालकुना हिँडेका तिलक पुलामी मगर, टेकबहादुर ओली, रामबहादुर घर्ती, रवीन पुन मगर लगायतका युवा बिहान ११ बजे धुलिखेल आइपुगेका थिए ।

सिन्धुपालचोकको सुकुटेबाट बुधवार हिँडेका उनीहरू राति पाँचखालनजिकै बास बसेर बिहीवार धुलिखेल आइपुगेका थिए । 

‘बेलुकासम्म नागढुंगा पुग्न सकियो भने राति ट्रक चढेर जान पाइन्छ कि भन्ने आशा छ, पाइएन भने पैदलै भएपनि घर पुग्ने हो,’ तिलक पुलामीले लोकान्तरसँग भने ।

लकडाउन खुल्ने आशामा बसेपनि खर्च र खानेकुरा सकिएपछि गाउँतिर हिँडेको उनीहरूले बताए । उनले घर बनाउने ठाउँमा मिस्त्रीको काम गर्ने गरेका थिए । 

सिन्धुपाल्चोकको खाडीचौरबाट बर्दियाका लागि हिँडेको अर्को एउटा समूह बिहीवार राति ८ बजे भक्तपुरको जगातीमा आइपुगेको थियो । 

दोलालघाटबाट एक जनाले पाँचखाल नजिकसम्म टिप्परमा ल्याइदिएका कारण उनीहरू हिँडेर ८ बजे भक्तपुर आइपुगेका थिए । 

‘थानकोटदेखि प्रहरीले पठाउँछ भन्ने थाहा पाएर हिँड्दै आएको हो, रातभरि हिँडेर भएपनि आज थानकोट पुग्ने हो,’ बर्दिया राजापुरका धर्मराज कठायतले लोकान्तरसँग भने । 

ज्यामी मजदूरीका लागि बर्दियाको राजापुरबाट दोलालघाट पुगेका मजदुर काम ठप्प भएपछि बेखर्ची भएर फर्किनु परेको बताउँछन् ।