असोज ६, २०८०
सानीमा भेट्न चितवन गएको थियो गोपाल चार दिन हिँडेर । राप्ती किनार नजिकको सानो गाउँमा बस्दै आएकी थिइन् उनी, जो पहाडमा खान लाउन नपुगेपछि केही वर्ष अघि पुगेकी हुन् त्यतातिर । त्यतिबेला अहिलेजस्तो यातायातको साधन...
वन डडेलोले निलेर
फुङ्ग उडेको पुरानो झोडाजस्तै
उजाड छन्,
आजभोलि मान्छेका मनहरू !
टाँटरी फूल चुसेर
भर्खरै उडेको एउटा भमरा
जमिनमा झरेको छ - तातो खरानीमाथि !
यस्तो लाग्छ,
फूलहरू फूल होइनन्
ती कुनै निर्जीव कारखानाहरू हुन्
जहाँ जीवन देखाएर
मृत्युका जाली तमासुकहरू लेखिन्छन् !
दुबोझैँ झाङ्गिएर
हलक्कै उम्रिएका छन्
शंकै-शंकाका बग्रेल्ति ऐँसेलु बुट्टयानहरू !
बलौटे धापमा टुसाएर
सिङ्गो बगरलाई ढाक्ने खरूकी घाँस
यतिखेर,
किन यसरी सर्लक्कै मुर्झाएको छ ?
र काठेकिराले खाएर होला
आज झरिरहेछन्
जीवनको पिरामिडबाट पातहरू !
थाहा छैन
विचार शुन्यतामा डुबेर
आज किन मष्तिष्क मरुभूमि बनिरहेछ ?
आफैँप्रतिको भरोसा गुमाएर
ठिङ्ग उभिएका छन्- आस्थाका हिमालहरू
र त मुहान छोडेर
निरन्तर भागिरहेछन्- यी कायर नदीहरू !
युद्धका सिपाहीहरूझैँ
लस्करै तैनाथ यी थुम्केली पहाडहरू
आज किन होला
आफ्नै विश्वासको धुलेपहिरो झरिरहेछन् ?
सृजना ब्यूँझिएर
खुसीहरू मुस्कुराउने बलेफी फाँटहरू
यतिखेर किन होला
पेटको पुरानो ब्याकरणमात्र रटिरहेछन् ?
शायद,
भोकको काव्यभन्दा ठूलो
यो धर्तीमा अर्को कुनै महाकाव्य छैन होला !
बुद्धको निर्वाण अलापेर
निरन्तर गुडिरहेछन्
ट्युबलेस टायरजस्ता भगौडा भिक्षुहरू !
कहाँ गएर टुङ्गिन्छ
रोटीभन्दा बाहिर त्यो मोक्षको खोजी ?
श्रमको रङ बिर्सिएर
शान्तिको अनुहार खोज्नेहरू हो !
थाहा छ कि छैन
पिपलको बोटमुनि बसेर
ध्यानमग्न सिध्दार्थको प्राण बचाउन
बुद्धत्वभन्दा माथि थियो
सुजाताले दिएको एक डबका खिरको मूल्य !
तिमीले बुझ्यौ या बुझेनौ
छाल बनेर
मोक्ष-यात्रामा दौडिएको समुद्र
किन कहिँ नपुगेको होला, केवल अशान्त छ !
भन भद्रिका !
यी क्षतिग्रस्त समुद्री किनाराहरू
किन होला
आजसम्म यति बिघ्न स्थिर र शान्त छन् ?
सोचेर त हेर
यो पेटको सारङ्गी रेटेपछि
निस्किने धुनको लय
तिम्रो मोक्षको हुन्छ या एक टुक्रा रोटीको ?
कहाँसम्म हो
तिम्रो खोजको आखिरी गन्तव्य ?
मलाई लाग्छ
शान्तिको अमूर्त स्वादमा भन्दा
रोटीको मूर्त स्वादमा जीवनको घनत्व बढी छ !
भोकले डडेर
खङ्ग्रङ्ङ सुकेको आँत भिजाउन
कुनै एक दिन,
'भिक्षां देही' भन्दै आयौ भने
भन भन्ते !
म तिमीलाई के दिऊँ : मोक्ष कि रोटी ?
****
प्रथा
सानीमा भेट्न चितवन गएको थियो गोपाल चार दिन हिँडेर । राप्ती किनार नजिकको सानो गाउँमा बस्दै आएकी थिइन् उनी, जो पहाडमा खान लाउन नपुगेपछि केही वर्ष अघि पुगेकी हुन् त्यतातिर । त्यतिबेला अहिलेजस्तो यातायातको साधन...
विसं २०७९ को मदन पुरस्कार प्राप्त गरेको ‘ऐँठन’ उपन्यासका लेखक विवेक ओझालाई गृहनगर टीकापुरमा विभिन्न संघसंस्थाले सम्मान गरेका छन् । ओझालाई नेपाल रेडक्रस सोसाइटी टीकापुर उपशाखा, उद्योग वाणिज्य सङ्घ, ...
गोपाललाई सानैदेखि धूमपानको लत बसेको थियो, शायद संगतको प्रभाव भनेको यही हुनुपर्छ । घरमा बाबुदाजुहरू हुक्का तान्थे । त्यति बेलाको चलन के भने सबैभन्दा सानोले तमाखु भर्नुपर्ने । त्यतिसम्म त ठीकै थियो, सल्काएर समे...
वरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा. ओम मूर्ति ‘अनिल’द्वारा लिखित पुस्तक ‘जीवन्त सम्बन्ध’ लोकार्पण गरिएको छ। शुक्रबार राजधानीको बसुन्धरामा एक कार्यक्रमकाबीच लेखक डा. ओम मूर्तिकी आमा राजकुमा...
त्यो शिक्षकले पढायो, नेता बन्न सिकायो र त आज देशको बागडोर चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, कर्मचारी बन्न सिकायो र त आज देशको प्रशासन चलाइरहेका छौ । त्यो शिक्षकले पढायो, डाक्टर बन्न सिकायो र त आज हजारौ...
वरिष्ठ पत्रकार तथा साहित्यकार आचार्य कमल रिजालद्वारा लिखित उपन्यास ‘सुकर्म’को अंग्रेजी संस्करण ‘डीप क्वेस्ट' प्रकाशित भएको छ । २०६९ सालमा नेपालीमा प्रकाशित उक्त उपन्यासको अंग्रेजी संस्करणलाई स...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...