लामो ‘लकडाउन’ले रोजगारी गुमेपछि भारतका विभिन्न शहरमा मजदुरी गर्ने नेपाली घर फर्किने लहरले सीमा नाकामा भीडभाड थामिसक्नु थिएन । उच्च जोखिम मोलेर सीमा क्षेत्रमा सुरक्षाकर्मी काममा खटिएकै छन् । 

सीमा नाका हुँदै नेपाल छिर्न खोज्नेलाई कुनै व्यक्तिगत सुरक्षाका उपकरण विनै सम्झाइबुझाई, धकेलेर हुन्छ कि लाठीचार्ज गरेर रोक्नुपर्ने बाध्यता प्रहरीको थियो र छ पनि !
 
कपिलवस्तुको कृष्णनगर, सुठौली नाकामा भारतबाट आएका नेपालीको भीड ठेलमठेल सँगसँगै बढ्दो कोरोना संक्रमण पनि । कपिलवस्तुसहित तराईका जिल्लामा भारतबाट आएका व्यक्तिहरूमा कोरोना संक्रमण देखिने क्रम तीब्र थियो ।

कपिलवस्तुको ईलाका प्रहरी कार्यालय कृष्णनगरमा कार्यरत सुरक्षाकर्मी पनि जोखिममा रहेको भन्दै वैशाख २७ गते नेपाल प्रहरी, शसस्त्र प्रहरी, राष्ट्रिय अनुसन्धान र कृष्णनगर नगरपालिका कर्मचारीसहित ५० जनाको कोभिड–१९ (कोरोना भाइरस) जाँच गर्न स्वाब (थुक र खकार) संकलन गरी पठाइयो । स्वाब दिएर पनि सुरक्षाकर्मीहरू निरन्तर सीमामा ड्युटीमा खटिएका थिए । कुनै लक्षण नहुँदा कोरोना लागेको होला भन्ने शंका पनि थिएन ।

वैशाख ३० गते साँझ ८ बजेतिर खाना खाएर बसेको बेला जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) दीपशम्सेर राणाको फोन आयो । कृष्णनगरमा ८ जनामा कोरोना पोजेटिभ देखिएकाले सतर्क रहनुहोला भनेर जानकारी दिइयो । एसपी सा’पले दिएको अनपेक्षित जानकारीले सबै छक्क परे ।

सोही राति नै संक्रमितहरूलाई तौलिहवाको तिलौराकोटको क्याफेमा ल्याएर राखिएको छ । सबै छुट्टाछुट्टै कोठामा छन् । 

कोरोनाविरुद्धको काममा ‘फन्टलाइन’मा रहेका सुरक्षाकर्मी दिनहुँ शंकास्पद, संक्रमितको सम्पर्कमा आउनुपर्ने भएकाले जोखिममा परेका हुन् । सुरक्षाकर्मी सहित स्वास्थ्यकर्मी पनि जोखिममा छन् ।
 
संक्रमित व्यक्ति विगत १६ दिनदेखि सोही भवनमा आइसोलेसनमा बसेका छन् । संक्रमितमध्ये एक प्रहरीले भने, ‘कोरोना त देखियो तर अहिलेसम्म कुनै लक्षण देखिएको छैन । हामीलाई अहिलेसम्म चिकित्सक भेट्न त के टेलिफोनमा समेत कस्तो छ भनेर सोधेका छैनन् ।’ हालसम्म कुनै औषधि पनि खाएका छैनन् ।

‘हामी सबै आइसोलेसनमा छौं । घरबाट फोन गरेर सुरक्षाकर्मी पनि संक्रमित भए को हुन् भनेर सोध्छन् । खै अरु कोही होलान्, हामीलाई थाहा छैन । ड्युटीमै छु । काम गरिरहेको छु । भीडभाड छ । साँझ फोन गर्छु भनेर श्रीमती र परिवारलाई ढाँटेको छु,’ उनले भने । आफूलाई संक्रमण भएपनि परिवारलाई जानकारी दिएर तनाव दिन नहुने उनको बुझाइ छ ।

उनले थपे, ‘हामी ५ जना एकै ठाउँमा बसेकाले कसैले पनि आ–आफ्नो परिवारलाई आफूहरू संक्रमित भएको जानकारी दिएका छैनौं । परिवारलाई थप पीडा हुन्छ । तनाव हुन्छ । सावधानी अपनाउँदा–अपनाउँदै पनि कोरोना सर्‍यो ।’ 

कपिलवस्तुपछि बारा र अन्य पूर्वी तराईका जिल्लामा कार्यरत सुरक्षाकर्मी पनि संक्रमित भएका छन् । सीमामा काम गर्ने सुरक्षाकर्मीलाई राज्यले कुनै पनि व्यक्तिगत सुरक्षाका उपकरण नदिँदा जोखिम मोलेर काम गर्नुपर्ने बाध्यतामा छन् । उनी भन्छन्, ‘न पीपीई दिन्छन्, न मास्क न सेनिटाइजर केही पनि दिँदैनन् । सरकारले हामी जोखिम मोलेर ‘हाई रिक्स’मा काम गर्ने सुरक्षाकर्मीलाई आफू जोगिएर काम गर्ने उपकरणको व्यवस्था गर्नुपर्छ ।’

संक्रमितहरू होटलमा बनेको आइसोलेसनमा बिहान उठेर शारीरिक व्यायाम गर्छन्, त्यसपछि नुहाइधुवाई गर्छन् अनि चिया नास्ता खान्छन् । खाना खान्छन् । संक्रमितहरूलाई प्रहरी कार्यालयबाट खाना ल्याइदिने गरिएको छ । साँझ अदुवा, बेसार, गुर्जो, लसुनपानी लगायतको समिश्रणको तातोपानी बनाएर खान्छन् । हालसम्म कसैलाई पनि कोरोनाको लक्षण देखिएको छैन । संक्रमितबीच आपसमा देखादेख हुन्छ तर नजिक पर्दैनन् ।

‘कोरोना सजिलै जितिन्छ, मनोबल उच्च छ,’ एक संक्रमितले भने, ‘आइसोलेसनमा बसेको यत्रो दिनसम्म एक पटक पनि न डाक्टर भेट्न आए, न कसैले तापक्रम नापे, दुःख लागेको छ ।’ चिकित्सक नआएपनि दैनिकजसो जिल्ला प्रहरी प्रमुख र सीडीओले फोन गरेर आराम गर्नुहोस् निको हुन्छ भनेर आत्मबल बढाउने गरेका छन् । संक्रमितहरूको पछिल्लो रिपोर्ट ५ दिनअघि ‘नेगेटिभ’ छ । अर्को स्वाब रिपोर्ट पनि नगेटिभ आएपछि निको भएर डिस्चार्ज हुनेछन् ।

राष्ट्रिय अनुसन्धान विभाग अन्तर्गत कार्यरत संक्रमितमध्ये एक जनाले सामाजिक दूरी कायम गर्दागर्दै पनि कहाँबाट कोरोना संक्रमित भयो पत्तो पाउन नसकेको बताए । उनले भने, ‘कामको सिलसिलामा कहिले कृष्णनगर, कहिले विजयनगर गएर क्वारेन्टाइनमा कति थपिए, कति घर गए भन्ने नगरपालिकासँग डाटा लिन जानुर्पथ्यो । कति जनालाई आरडीटी पोजेटिभ देखियो ? कति जनालाई पीसीआर जाँच गर्दा पोजेटिभ आयो ? सबै डाटा लिनुपर्थ्यो । काम गर्दा डिस्टेन्स त कायम गरिएको जस्तो लाग्थ्यो । कसरी सर्‍यो । कसरी ?’ जोखिममा काम गर्ने सबै कर्मचारी, प्रहरी र नेपाली सेनाको पीसीआर जाँच गर्नुपर्ने उनले बताए ।

कपिलवस्तुमा सुरक्षाकर्मी, नर्स, नगरपालिकाका कर्मचारी, पत्रकार र अन्य गरी १०० जनाभन्दा बढीमा कोरोना भाइरस संक्रमण देखिएको छ ।