माघ ३, २०८०
चालुु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा नेपाली श्रमिकका लागि मलेसियाको रोजगारी घटेको छ । गत आव २०७९/८० मा पहिलो श्रम गन्तव्य देश बनेको मलेसिया चालुु आवमा क्रमशः घटेर तेस्रो र चौथो ...
कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) सङ्क्रमणको त्रासले गरिएको बन्दाबन्दीका कारण धराशयी अवस्थामा पुगेको नेपालको कुखुरापालन क्षेत्रमा केही दिनयता सुधारको लक्षण देखापरेको छ । चल्लाको बिक्री बढेको छ, मासु र अण्डाको खपत मात्र होइन मूल्य आकाशिएको छ ।
नेपाल पोल्ट्री महासङ्घका अध्यक्ष गुणचन्द्र विष्टका अनुसार चैतको सुरुदेखि नै समस्या देखिएको व्यवसायमा असारको आधाआधीमा आइपुग्दा केही आशा पलाएको छ । उत्पादन कम भए पनि बोइलर पालकले उत्पादनको मूल्य पाउन थालेका छन् । अण्डाका बिक्री राम्रै छ । चल्लाको उत्पादन र खपत शुरू भएको छ ।
अध्यक्ष विष्टको भनाइलाई आधार मान्दा सुरुवातका दिनमा कोभिड–१९ सङ्क्रमण माछा, मासुसँग जोडियो । पोल्ट्री उत्पादन, दानाको कच्चा पदार्थको अभावसँगै मूल्यमा वृद्धि र ढुवानीको समस्याले पिरोलियो । उत्पादन एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा लैजानसक्ने वातावरण बनेन । समस्या र अभाव झेल्न नसकेका कारण किसानले माउ कुखुरासमेत बिक्री गरे । त्यही कारण यतिबेला उत्पादनमा कमी आएको छ ।
पछिल्लो समयमा रोग प्रतिरोध शक्तिका लागि प्रोटिनको आवश्यकता पर्छ भन्ने भयो । त्यसपछि अण्डा र मासुको खपतमा केही सुधार शुरू भएको विषयमा उनले थपे, “केही समययता मासु र अण्डाको माग बढ्न थालेको छ तर हामीसँग पर्याप्त उत्पादन हुन नसकिरहेको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा मूल्य केही बढ्नु स्वाभाविक हो । ”
आत्मनिर्भर भइसकेको यो व्यवसाय लकडाउनको झण्डै शून्य अवस्थामा झरेको थियो । व्यवसायीले अण्डा र चल्ला डम्पिङ गर्दै आएका थिए । दाना खुवाउन नसक्दा कतिपय कृषकले भर्खरै अण्डा दिन थालेका लेयर्स कुखुरासमेत बेचेर खोर रित्याएका थिए । माउ कुखुरासमेत बचाउन धौधौ भइसकेको अवस्था थियो ।
सरकारी अदूरदर्शिता र कोरोना सचेतना सन्देशमा समेत मासु नखान र खानै परे राम्रोसँग पकाएर खाने भन्ने सन्देशले व्यवसायमा असर परेको तर्क सम्बन्धित व्यवसायीको छ । एक खर्ब २० अर्ब रुपियाँ लगानी भएको अनुमान गरिएको यो व्यवसायमा लकडाउनको समयमा दैनिक २२ करोड रुपियाँ घाटा सहँदै आएको दाबी गरिएको थियो ।
नेपालको राष्ट्रिय आयमा ३ प्रतिशतभन्दा बढी योगदान रहेको दाबी गरिएको कुखुरापालन व्यवसायको जीवनचक्र बन्दाबन्दीले गर्दा भत्किएको थियो । फार्मबाट कुखुरा नउठेपछि ह्याचरीमा उत्पादित चल्ला किसानले लिएनन् । उद्योगबाट चल्ला किसानले नलिएपछि किसानको अण्डा र मासुले समेत बजार पाएन । चक्र नै नराम्रोसँग खल्बलिएको थियो ।
ह्याचरीले चल्ला नष्ट गर्ने, किसानले अण्डा र मासुका लागि पालिएका मात्र होइन, माउ कुखुरासमेत न्यून मूल्यमा बिक्री गर्ने अवस्था सिर्जना भयो । त्यसको असरमा उद्योगी र किसानमा प¥यो । अहिले त्यो सरेर उपभोक्ता र सरकारमा समेत परेको छ ।
नेपाल पोल्ट्री व्यवसायी महासङ्घका उपाध्यक्ष टीकाराम पोखरेल पोल्ट्री व्यवसायमा प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष गरी आठ लाख मानिस लाभान्वित रहेको बताउँछन् ।
यो व्यवसाय पुरानै अवस्थामा फर्किन कम्तीमा दुई वर्ष लाग्ने उहाँको अनुमान छ । पोखरेलका अनुसार कोभिड–१९ का कारण भएको बन्दाबन्दीले यतिबेला व्यवसायी आर्थिक रूपमा खोक्रिएका छन् । उनीहरूलाई थप पुँजीको आवश्यक छ । सरकारले बैङ्क ऋणको ब्याज मिनाहा, किस्ता भुक्तानी समय बढाउने विषयमा पहल गरिदिन आवश्यक छ । यो व्यवसायलाई पुरानै अवस्थामा फर्काउन अब व्यवसायीको मात्र होइन सरकारको समेत दायित्व थपिएको छ ।
दैनिक २२ करोड घाटा सहँदै आएको पोल्ट्री व्यवसाय केही दिनयता कोल्टे फेर्ने अवस्थामा देखिएको छ । चल्ला, अण्डा र मासुको माग बढेको छ । उत्पादन कम छ, व्यवसायीलाई आफ्नो उत्पादन बिक्री गर्न भ्याइनभ्याई छ । कृषकले चल्ला राख्न हप्ता होइन महिना दिन पालो कुर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ । कोभिड–१९ का कारण तहसनहस भएको नेपाली सीमाको भारतीय बजारमा यतिबेला नेपाली ह्याचरीहरूले चल्ला पठाउने गरेका छन् । गोरखापत्र दैनिकमा शान्ता अधिकारीले खबर लेखेका छन् ।
चालुु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा नेपाली श्रमिकका लागि मलेसियाको रोजगारी घटेको छ । गत आव २०७९/८० मा पहिलो श्रम गन्तव्य देश बनेको मलेसिया चालुु आवमा क्रमशः घटेर तेस्रो र चौथो ...
अस्पतालले मृत घोषणा गरी १५ घण्टासम्म शवगृहमा राखेर अन्तिम दाहसंस्कारका लागि घाट लैजान लागेका एक व्यक्ति जिवितै रहेको पाइएको छ। विराटनगरस्थित मेट्रो न्युरो अस्पतालले मृत्यु प्रमाणपत्रसमेत बनाएर १५ घण्टासम्म शवगृहमा...
सवारीसाधन सुविधा प्राप्त गर्ने कर्मचारीलाई इन्धनबापत नगद उपलब्ध गराउन सरकारले निर्देशिका जारी गरेको छ । सुशासन (व्यवस्थापन तथा सञ्चालन) ऐन, २०६४ को दफा ४५ ले दिएको अधिकार प्रयोग ...
नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र) सँग एकता गर्न नेपाल समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईलाई पार्टीभित्रबाट नेताहरूले दबाब दिन थालेका छन् । पार्टीका अर्का अध्य...
सहरी विकास मन्त्रालयले निर्माणाधीन धरहराको बेसमेन्टमा सवारीसाधन पार्किङ मानवीय स्वास्थ्यका दृष्टिले जोखिमपूर्ण हुन सक्ने भन्दै सचेत गराएको छ । मन्त्रालयले त्यहाँ आवश्यक प्राविधिक तयारी ...
कास्की प्रहरीले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) सभापति रवि लामिछानेसहित थप १८ जनाविरुद्ध अनुसन्धान सुरु गरेको छ । पोखराको सूर्यदर्शन बचत तथा ऋण सहकारी ठगी प्रकरणमा ...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...