कोरोनाभाइरस (कोभिड १९)को महामारीसँगै नेपालमा मास्क तथा स्यानिटाइजरको आयातमा वृद्धि भएको छ । 

महामारी फैलिएसँगै मास्क र स्यानिटाइजरको आयातमा वृद्धि भएको भन्सार विभागका निर्देशक शिशिर घिमिरेले लोकान्तरलाई जानकारी दिए । 

विश्व स्वास्थ्य संगठनले कोरोनाको महामारीलाई रोकथाम तथा न्यूनीकरण गर्न अनिवार्य रूपमा मास्क तथा ह्याण्ड स्यानिटाइजरको प्रयोग गर्न भनेको छ ।

संगठनको यस्तो आह्वानलाई विश्वका अधिकांश मुलुकले समर्थन जनाएसँगै यसको प्रयोगमा व्यापकता आएको छ । 

सामान्य अवस्थाको रुघाखोकी तथा धुलोधुवाँका कारण नेपालमा मास्क केही वर्ष अघिदेखि नै प्रचलनमा रहेको थियो, यद्यपि ठूलो मात्रामा आयात भने गर्नुपरेको थिएन । 

विभागका निर्देशक घिमिरे भन्छन्, ‘कोरोना महामारीसँगै मास्कको आयातमा वृद्धि भएको सहजै देखिन्छ ।’

भन्सार विभागका अनुसार कोरोना महामारीमा डेढ महिनाको अवधिमा मात्र नेपालमा २९ करोड ५० लाख रुपैयाँ बराबरको स्यानिटाइजर आयात भएको छ । 

चैतदेखि असारसम्मको अवधिमा बढी मात्रामा स्यानिटाइजर आयात भएको निर्देशक घिमिरे बताउँछन् । 

उनले भने, ‘महामारी शुरू भएपछि स्वाभाविक रूपमा स्यानिटाइजरको प्रयोग बढ्यो, प्रयोग बढेपछि आयात पनि बढ्न गयो ।’

उनका अनुसार सो अवधिमा ५ सय ९२ मेट्रिक टन स्यानिटाइजर आयात भएको छ । नेपालले कोरोना भाइरसको महामारी शुरू भएसँगै चीन, भारत, अमेरिका लगायतका मुलुकबाट स्यानिटाइजर आयात गरेको हो । 

गत जेठ १५ भन्दा अगाडि भन्सार विभागले मास्क तथा स्यानिटाइजरको छुट्टै तथ्यांक सार्वजनिक गर्ने गरेको थिएन । 

यद्यपि जेठ १५ गते नयाँ आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ का लागि बजेट सार्वजनिक भएसँगै मास्कको विशेष तथ्यांक बनाउन थालेको छ ।

‘कोरोना महामारी शुरू भएसँगै मास्कको प्रयोगमा व्यापकता आयो, त्यसपछि मात्रै हामीले विशेष अभिलेख राख्न शुरू गर्‍यौं,’ घिमिरे भन्छन् ।

यसअघि मास्कलाई कपडाका अन्य तयारी वस्तु भन्ने शीर्षकमा राखिन्थ्यो । 

राष्ट्रिय/अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा यसको व्यापार नै नगरिएको भन्दै यसको छुट्टै कोड नदिइएको निर्देशक घिमिरे बताउँछन् । 

‘अब भने छुट्टै राष्ट्रिय कोड तयार पारेर राखेका छौं’, उनले भने ।

विभागका अनुसार, गत जेठ १५ पछि असार मसान्तसम्ममा नेपालमा ७३ मेट्रिक टन मास्क आयात भएको छ । 

अहिलेसम्मको तथ्यांकमा ३५ करोड ८० लाख रुपैयाँ बराबरको मास्क आयात भएको निर्देशक घिमिरेले बताए ।

नेपालमा चीन, भारत, म्यानमार लगायतका मुलुकबाट मास्क आयात गर्ने गरेको छ । 

गत असार मसान्तसम्ममा  नेपालले चीनबाट सबैभन्दा धेरै ३४ करोड ९२ लाख रुपैयाँ बराबरको ६७ हजार ८ सय ३३ किलो मास्क आयात गरेको छ । 

विभागका अनुसार सोही अवधिमा भारतबाट ३८ लाख २७ हजार रुपैयाँ बराबरको ४ हजार ८ सय १० किलो मास्क आयात भएको छ । 

म्यानमारबाट ३ लाख ७८ हजार रुपैयाँ बराबरको मास्क आयात भएको छ भने कोरियाबाट १८ लाख ७१ हजार रुपैयाँ, ताइवानबाट ११ लाख ४४ हजार, हङकङबाट ८ लाख ५७ हजार रुपैयाँ बराबरको मास्क आयात भएको छ । 

साउन महिना भने चालू रहेकाले तथ्यांक आइसकेको छैन ।