×

NMB BANK
NIC ASIA

हिन्दू धर्म र माया सभ्यताबीच कुनै समानता छ ? यस्तो छ वास्तविकता

भदौ २४, २०७७

NTC
Sarbottam
प्रतिकार्यात्मक तस्वीर
Premier Steels
Marvel

भारतवर्षको हिन्दु धर्म र दक्षिण अमेरिकाको माया सभ्यतामा पनि समानता हुन सक्ला र ? यस्तो प्रश्न दिमागमा आउनु स्वाभाविक हो । भूगोलका भिन्न किनारामा फलेफुलेका यी सभ्यताहरूबीच साइनो कसरी बन्ला र ? तर दुवै सभ्यताको अध्ययन गरेका विद्वानहरूले केही समानता फेला पारेका छन् ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

माया सभ्यताका अनुयायीहरू तीन भुवनसहितको त्रिदेवको अस्तित्वमा विश्वास गर्थे । जेगुअर (भौतिकता), सर्प (मन) र चरा (आत्मा) गरी त्रिमूर्तिको अस्तित्व छ भनी उनीहरू मान्थे ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

हिन्दु दर्शनका अनुसार यस विश्वब्रह्माण्डलाई त्रिमूर्तिले शासन गरेका छन् । ब्रह्मा (सर्जक), विष्णु (पालक) र शिव (विनाशक) त्रिदेव हुन् । हाम्रो ब्रह्मा, विष्णु र शंकरको त्रिमूर्तिजस्तै माया सभ्यतामा हो, हुईत्जिलपोख्त्ली र त्लालोकको समानता भेटिन्छ ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

मायनहरूका अनुसार स्वर्गका तेह्र तह छन् भने नौवटा पाताललोक छन् । प्रत्येक लोकका आफ्नै देवता छन् । हिन्दु धर्ममा पनि चौध भुवनको कल्पना गरिएको छ । माथिका सात र तलका सात लोक गरी चौध लोक छन् ।

Vianet communication
Laxmi Bank

हिन्दु धर्ममा जस्तै मायनहरूको बहुदेववाद प्रचलनमा छ । साम्राज्यवादीहरूले माया सभ्यताका सबै धर्मग्रन्थ जलाएकाले उनीहरूको बारेमा धेरै कुरा थाहा हुन सकेको छैन । तैपनि साम्राज्यवादी शासकको पछि लागेर गएका क्रिस्चियन धर्मगुरु फ्रायर डिएगो दे लान्दाका अनुसार दक्षिण अमेरिकाको युकातानमा असंख्य मन्दिर र मूर्तिहरू रहेका थिए । यसबाटै थाहा हुन्छ कि मायनहरू पनि हिन्दुले जस्तै धेरैथरी देवता मान्थे । त्यही एक ब्रह्मको सगुण रूप धेरै देवतामा देखिन्छ भन्ने उनीहरूको विश्वास थियो ।

मायनहरूले देवताको मात्र मूर्ति नबनाएर जनावर र कीराहरूको पनि बनाएका थिए । उनीहरू आत्माको अमरता र परलोकमा विश्वास गर्थे । जनावर, पत्थर, रुख र नदीहरूमा पनि आत्मा हुन्छ भन्दै उनीहरू पूजा गर्थे र पवित्र मान्थे ।

मायन सभ्यतामा वैदिक धर्मको हल्का छायाँ थियो भन्ने कुरा केही शब्दबाट पनि थाहा लाग्छ । हाम्रो तन्त्रशास्त्रमा चलेको कुण्डलिनी भन्ने शब्द कुल्तुनलिल्नीका रूपमा माया सभ्यतामा प्रयोग हुन्थ्यो । कुल्तुनलिल्नीले दैवी शक्ति जनाउँथ्यो जसको जीवनशक्तिले मानवीय विकास सम्भव छ । हिन्दु धर्ममा पनि मानवभित्र रहेको जीवनशक्तिलाई श्वासको मद्दतले नियन्त्रण गरेर दैवी शक्ति जगाउने विश्वास गरिन्छ ।

हाम्रो योग माया सभ्यताको योकहाहसँग मिल्न जान्छ । योक भन्नाले माथि र उच्च भन्ने अर्थ लाग्छ भने हाह भन्नाले सत्य भन्ने अर्थ लाग्छ । उच्च तहको सत्यलाई साक्षात्कार गर्नका लागि योग नै उत्कृष्ट माध्यम हो । ऊर्जा र अन्तरीक्षविज्ञानलाई बुझ्न योकहाहको अध्ययन आवश्यक हुने मायनहरूको विश्वास थियो ।

त्यस्तै हिन्दु आयुर्वेद र मायनहरूको औषधीविज्ञानमा पनि समानता भेटिन्छन् । मायनहरूले शरीरको स्वास्थ्यका लागि मानसिक उपचार पनि महत्वपूर्ण हुने कुरा मान्छन् । मन र शरीरको निकट सम्बन्धका बारेमा उनीहरू जानकार थिए । आफ्नै वरिपरि उपलब्ध स्रोतसाधनबाट उनीहरू शल्यक्रिया गर्थे । जटिल शल्यक्रिया विधिहरू आयुर्वेदमा उल्लेख भएजस्तै उनीहरूका ग्रन्थमा पनि उल्लेख थिए ।

त्यसैगरी कोका लगायतका जडीबुटीको प्रयोग गरेर रोग निको पार्ने कुरामा पनि मायनहरू पोख्त थिए । आयुर्वेदले जडीबुटीलाई महत्व दिएजस्तै उनीहरू पनि प्राकृतिक जडीबुटीमा विश्वास गर्थे ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
कात्तिक १९, २०८०

महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो ।  यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीह...

कात्तिक १५, २०८०

१. नमस्कारको चलन हिन्दु संस्कृतिमा मानिस हात जोडेर एक अर्कालाई अभिवादन गर्छन् जसलाई नमस्कार भनिन्छ । यो परम्पराका पछाडिको सामान्य कारण भनेको दुवै हात जोडेर गरिने अभिवादनले सम्मान झल्काउँछ । तर वैज्ञानिक र...

मंसिर १६, २०८०

महाभारतको युद्ध एक युग समाप्त हुने बेलामा भएको थियो । संसारमा फैलिएको पाप र अनाचारलाई ध्वस्त पारेर धर्मको ध्वज लहराउनका लागि युद्ध अनिवार्य थियो । यावत कमजोरीका बाबजुद पाण्डवहरू धर्मरक्षक भएकाले उनीहरूको म...

मंसिर १०, २०८०

काठमाडौं, — हिन्दू धर्मले सहगोत्रीका बीच विवाह गर्न नहुने विधान गरेको छ । गोत्र भनेको वंश र कुल हो । प्रत्येक नयाँ पुस्तालाई गोत्रले जोड्ने काम गर्छ । जस्तो, कसैको भारद्वाज गोत्र छ भने त्यो व्यक्ति भरद्वा...

मंसिर ११, २०८०

जन्मदेखि लिएर मृत्युसम्म निर्धारित परम्परा पालन गर्नु हिन्दूहरूको विशेषता हो । पर्वहरूमा मात्र नभएर दिनदिनैको कर्मकाण्डमा पनि धर्म, परम्परा र भगवानको पूजापाठलाई हिन्दूहरू महत्व दिन्छन् । दिनदिनै पूजापाठ गर्ने हिन्...

कात्तिक २८, २०८०

वास्तुशास्त्र अनुसार घरमा कुन ठाउँमा के कुरा राख्ने नियमको पालना गर्दा सुखसमृद्धि प्राप्त हुन्छ । वास्तु पालन नगर्दा भने स्वास्थ्य र धनहानिका अलावा अन्य धेरै समस्याबाट ग्रस्त भइन्छ । खराब भएको र टुटेफुटेको सामान घ...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x