कात्तिक २८, २०८०
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
भारतले म्यान्मारलाई आधिकारिक रूपमा एक पनडुब्बी दिएको छ तर त्यसको चर्चा निकै कम भएको छ ।
अक्टोबर १५ मा भारतको परराष्ट्र मन्त्रालयका सहसचिव अनुराग श्रीवास्तवलाई भारतद्वारा म्यान्मारलाई एक पनडुब्बी उपहार दिएको खबरका विषयमा स्पष्टीकरण सोधियो ।
उनले भने, ‘भारतले म्यान्मारको जलसेनालाई पनडुब्बी आईएनएस सिन्धुवीर लिन लागेको छ । म्यान्मार जलसेनाको यो पहिलो पनडुब्बी भएको जस्तो मलाई लाग्छ ।’
‘सेक्युरिटी यान्ड ग्रोथ फर अल इन द रिजन (सागर) का लागि पनडुब्बी दिइएको हो । हामी सबै छिमेकी मुलुकहरूको क्षमता र आत्मनिर्भरताका लागि प्रतिबद्ध छौं ।’
सरकारले यस विषयमा प्रेस विज्ञप्ति समेत जारी गरेको छैन ।
भारतले हेलिकप्टर र अन्य हतियार सहित जहाज र विमानहरू पनि निर्यात गर्ने गरेको छ । तर पनडुब्बी दिनु फरक कुरा भएको जानकारहरू बताउँछन् ।
अनि निर्यात आफूसँग बढी भएको कुराको गरिने हो । भारतीय जलसेनासँग यति धेरै पनडुब्बी छ त ?
आईएनएस सिन्धुवीर पूर्व सोभियत संघले भारतलाई दिएको थियो । सन् १९८८ को जुन ११ मा यसलाई भारतीय जलसेनामा समावेश गरियो ।
रुसीहरू यसलाई इकेएम क्लास (किलो क्लास) भन्छन् । डीजेल र बिजुलीबाट चल्ने अनि आणविक क्षमता नभएको पनडुब्बी हो यो ।
यो पानीमुनि ३०० मिटरसम्म जान सक्छ र ४५ दिनसम्म बाहिरी सहायताविना काम गर्न सक्छ । यसलाई चलाउन ५३ सदस्यीय चालक दल आवश्यक पर्छ ।
भारतले रुससँग यस्ता १० वटा पनडुब्बी किनेको थियो ।
बीबीसी हिन्दीका जुगल आर पुरोहितले यस विषयमा जानकार दुई अधिकारीसँग कुरा गर्दा उनीहरूले आईएनएस सिन्धुवीर म्यान्मारलाई भारतले उपहार दिएको भन्नु गलत हुने बताए । यो विषय अत्यन्तै गोप्य भएको दुईमध्ये एकले बताए ।
उनले भने, ‘निश्चित अवधिका लागि भाडामा दिइएको भन्न सक्छु । राजस्व कमाउनका लागि यो दिइएको हैन ।’
भारतले बंगलादेशमा जे भयो त्यो नहोस् भनेर म्यान्मारलाई पनडुब्बी दिएको भारतीय अधिकारीहरू बताउँछन् ।
उनीहरूमध्ये एकले भने, ‘सन् २०१६–१७ मा बंगलादेशले चिनियाँ पनडुब्बीहरू लियो । चिनियाँ पनडुब्बीमार्फत चिनियाँ कर्मचारीहरू बंगालको खाडीमा प्रवेश गरे ।’
‘तर बंगलादेशले ती पनडुब्बीहरूको उपयोग खासै गर्न सकेन । म्यान्मारको जलसेनाले पानीमुनि आफ्नो क्षमता बढाउन खोजिरहेको थियो अनि भारतले त्यसमा सहायता गरेको हो ।’
यस विषयमा किन मौनता अपनाइएको हो भन्ने विषयमा एक अधिकारीले बताए, ‘दुई देशले नै यस विषयमा कसैको ध्यान नजाओस् भन्ने चाहेका थिए । यो आरम्भ मात्र हो । अनि म्यान्मारको चीनसँगको सम्बन्ध पनि गहिरो छ ।’
इन्डियन मेरिटाइम फाउन्डेसनका उपाध्यक्ष रिटायर्ड कोमोडोर अनिल जय सिंहले तीन दशकको अनुभवमा चार पनडुब्बीको कमान्ड सम्हालेका छन् । उनले भने, ‘कुनै पनि देशले अर्को देशलाई पनडुब्बी लीजमा दिने कुरा दुर्लभ हो । तर बंगालको खाडीमा चीनभन्दा हामी पछि पर्न हुँदैन । त्यसैले दुई देशका जलसेनाको मिलनको दिशामा यो एक प्रगतिशील कदम हो ।’
चिनियाँ पनडुब्बीहरू हिन्द महासागरमा प्रायः तैनाथ रहने दिन लगभग आइसकेको उनले बताए ।
उनले भने, ‘पाकिस्तानलाई चीनले आठवटा पनडुब्बी दिँदैछ र पश्चिमी तटमा त्यो हाम्रा लागि चिन्ताको विषय हो ।’
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
सोउल– उत्तर कोरियाले दूतावास बन्द गर्ने हालैको शृङ्खला आफ्नो बाह्य सम्बन्ध सुधार गर्नका लागि ‘नियमित मामिला’ भएको स्पष्ट पारेको छ । दक्षिण कोरियाले आर्थिक सङ्कटका कारण दूतावास बन्द गरेको दाबी गर...
किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...
अमेरिका र बेलायतका सेनाले बिहीवार यमनको हुथी नियन्त्रित कैयौं क्षेत्रहरूमा हवाई हमला शुरू गरेका छन् । लाल सागर (रेड सी) हुँदै सामान ओसारपोसार गर्ने कमर्सियल जहाजमाथि पटक-पटकको ड्रोन हमला तत्काल रोक्न...
११ दिनदेखि सुरुङमा फसेका ४१ मजदुरलाई पाइपबाट खाना पठाइएको छ । गएराति ६ इन्चको पाइपबाट पहिलोपटक खिचडी पठाइएको भारतीय सञ्चार माध्यमहरूले जनाएका छन् । भारतको उत्तरी हिमाली राज्य उत्तराखण्डमा निर्माणाध...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...