×

NMB BANK
NIC ASIA

भारतमा किसानहरू किन आन्दोलन गरिरहेका छन् ?

मंसिर १७, २०७७

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

भारतका किसानहरू सरकारले ल्याएका कानूनको विरोध गर्दै लामो समयदेखि प्रदर्शन गरिरहेका छन् । 

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

पञ्जाब, हरियाणा र उत्तर प्रदेशबाट दिल्लीतर्फ बढिरहेका किसानले तीनवटा कृषि कानूनको विरोध गरिरहेका हुन् । 


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

अखिल भारतीय किसान संघर्ष समन्वय समितिका अनुसार, उनीहरूका मागमध्ये महत्त्वपूर्ण भनेको सरकारले न्यूनतम समर्थन मूल्यभन्दा कम दाममा किसानबाट उब्जनी किन्ने कामलाई अपराध मान्नुपर्ने र यो मूल्यमा सरकारी खरिद लागू गर्नुपर्ने हो । 


Advertisment
Nabil box
Kumari

न्यूनतम समर्थन मूल्यका विषयमा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले ट्वीट गरेर बताइसकेका छन्, ‘मैले पहिले पनि भनिसकें अनि फेरि पनि भन्दैछु, न्यूनतम समर्थन मूल्यको व्यवस्था कायम रहन्छ । हामी किसानको सेवाका लागि नै बसेका छौं । अन्नदाताहरूको सहायताका लागि हरसम्भव प्रयास गर्नेछौं र आगामी पुस्ताका लागि थप राम्रो जीवन सुनिश्चित गर्नेछौं ।’

Vianet communication
Laxmi Bank

तर यही कुरा सरकारले कानूनमा उल्लेख गर्न चाहिँ मानिरहेको छैन । यसअघिको कानूनमा पनि यो कुरा लिखितमा कतै नरहेको त्यसैले विधेयकमा यसलाई समावेश नगरिएको सरकारको जिकिर छ । 

कुरा यति सजिलो छ त ?

खासमा न्यूनतम समर्थन मूल्यमा सरकारी खरिद कायम रहन तथा त्यसभन्दा कममा फसल किन्ने कामलाई अपराध घोषणा गर्न किसानहरूले सोचे जति सजिलो छैन ।

के हो न्यूनतम समर्थन मूल्य ?
फसलहरूको मूल्य बजारको हिसाबमा घटेमा पनि केन्द्र सरकारले निश्चित न्यूनतम समर्थन मूल्यमा नै किसानहरूबाट फसल किन्छ र किसानहरूलाई नोक्सानी बेहोर्नबाट जोगाउँछ । 

कुनै पनि खाद्यान्नको न्यूनतम समर्थन मूल्य देशभरि एउटै हुन्छ । भारत सरकारको कृषि मन्त्रालय, कृषि लागत र मूल्य आयोगको आधारमा न्यूनतम समर्थन मूल्य निर्धारण गरिन्छ । यसअन्तर्गत अहिले २३ फसलको खरिद गरिँदैछ । 

एक अनुमान अनुसार, जम्मा ६ प्रतिशत किसानलाई न्यूनतम समर्थन मूल्य दिइने गरेको छ र तिनमा सबभन्दा बढी किसान पञ्जाब र हरियाणाका हुन् । त्यसैले नयाँ विधेयकको विरोध पनि यिनै क्षेत्रमा भइरहेको छ । 

कानूनको किन विरोध ?
भारत सरकारका पूर्व कृषि सचिव सिराज हुसैन न्यूनतम समर्थन मूल्यका विषयमा किसानको चिन्ताका कारण बताउँछन् । उनका अनुसार, सरकारले अन्नको सरकारी खरिद जारी रहने कुनै पनि लिखित आदेश दिएको छैन ।

अहिलेसम्म सबै कुरा मौखिक छ । त्यसैले नयाँ कृषि कानूनले किसानको चिन्ता बढाएको हो । 

ध्यान दिनुपर्ने कुरा के हो भने सरकारी खरिद जारी रहने आदेश कृषि मन्त्रालयबाट नभई उद्योग मन्त्रालयबाट आउनुपर्छ । 

राज्य सरकारहरूलाई संरचना विकास कोष उपलब्ध नगराउनु अर्को कारण हो । केन्द्र सरकारले ३ प्रतिशतको यो कोष हरेक वर्ष राज्य सरकारहरूलाई दिने गरेको थियो । तर यस वर्ष केन्द्र सरकारले फन्ड दिन अस्वीकार गरेको छ । फन्डको उपयोग कृषि सुविधा सहितको ग्रामीण संरचना बनाउनका लागि गरिन्छ । 

समाधान के ?
भारतमा ८५ प्रतिशत साना किसान रहेको अनुमान छ । उनीहरूसँग खेतीका लागि पाँच एकडभन्दा कम भूमि छ । 

न्यूनतम समर्थन मूल्यभन्दा कममा खरिद गर्नुलाई अपराध घोषणा गर्दा पनि विवाद सकिने देखिएको छैन । तीनै कानून फिर्ता लिए मात्र आन्दोलन रोकिनेछ । 

तर सरकार कानून फिर्ता लिन चाहँदैन । 

तर सरकारले किसान सम्मान निधिमार्फत दिइएको जस्तो प्रत्यक्ष आर्थिक सहयोग किसानहरूलाई दिएमा विवाद समाधान हुन् पूर्व कृषि सचिव सिराज हुसैन बताउँछन् । 

किसानहरूले बजारमा माग भएको फसल पनि उत्पादन गरून् भन्ने अर्को उपाय हो । अहिले किसानहरू गहुँ र धान उत्पादन गर्न मात्र जोड दिन्छन् अनि दलहन र तेलहनमा खासै ध्यान दिँदैनन् । ती कुरा पनि उत्पादन गरेमा बजारको गतिशीलता कायम रहन्छ । 

बीबीसी हिन्दीबाट

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
कात्तिक २१, २०८०

किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...

पुस २७, २०८०

अमेरिका र बेलायतका सेनाले बिहीवार यमनको हुथी नियन्त्रित कैयौं क्षेत्रहरूमा हवाई हमला शुरू गरेका छन् । लाल सागर (रेड सी) हुँदै सामान ओसारपोसार गर्ने कमर्सियल जहाजमाथि पटक-पटकको ड्रोन हमला तत्काल रोक्न...

कात्तिक २८, २०८०

चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...

मंसिर ९, २०८०

आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...

कात्तिक १७, २०८०

पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...

कात्तिक २३, २०८०

सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् ।  सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x