मंसिर १९, २०८०
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
प्रधानमन्त्री समेत रहेका सत्तारूढ दल नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले शनिवार एउटा नयाँ कदम चाले । पार्टीभित्र चलिरहेको विवादका सन्दर्भमा ओली र बहुमत पक्षको साथ रहेका भनिएका अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ दुवै पक्षले एकले अर्कामाथि निरन्तर अस्त्र प्रहार गरिरहेको अहिलेको लडाइँमा ओली शनिवार प्रचण्डनिवास खुमलटार पुगे ।
बालुवाटारबाट विरलै निस्कने ओली एकाएक खुमलटार पुग्नुले नेकपाभित्र केही न केही पाकिरहेको सन्देश गएको छ । यद्यपि खुमलटार र बालुवाटार दुवैतिरका स्रोतहरूले भेटघाट नियमित जस्तै भएको र केही नयाँ कुरा नभएको दाबी गरिरहेका छन् ।
ओली बिहान करीब ११ बजे खुमलटार पुगेका थिए । ‘खुमलटारमा भेट हुने भनेर हिजै तय भएको थियो,’ प्रचण्डनिकट स्रोतले भन्यो, ‘हिजैको कुराकानीअनुसार प्रधानमन्त्री यहाँ आउनुभएको हो ।’
करीब १ घण्टा पार्टीका उपाध्यक्ष वामदेव गौतमलाई साक्षी राखेर दुवै अध्यक्षले कुराकानी गरे । ओली खुमलटार छिरेको करीब आधा घण्टामा गौतम पनि छिरेका थिए । गौतमनिकट स्रोतले उनकै सक्रियतामा ओली र प्रचण्डको भेट भएको दाबी गरेको छ ।
‘कति बालुवाटार मात्र आउनु, कहिलेकाहीँ तपाईं खुमलटार आए पनि त हुन्छ नि !’ हिजो भएको भेटवार्तामा प्रचण्डले ओलीसँग गरेको कुराकानी उदृत गर्दै प्रचण्डनिकट एक नेताले लोकान्तरसँग भने, ‘प्रधानमन्त्रीले हुन्छ, भोलि आउँछु भन्नुभएको रहेछ ।’
खुमलटारमा ओली – नियमिततामा आकस्मिकता ?
ओली बालुवाटारबाट नियमित रूपमा निस्कने भनेको राष्ट्रपति कार्यालय जान हो । शुक्रवार नै पनि उनले राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग कुराकानी गरेका थिए । ओली र प्रचण्डले बालुवाटारमा छलफल गरे । छलफलका विषय उही र उस्तै छन् ।
ओलीले खुमलटारको भेटमा पनि सदाझैं पार्टी सचिवालयमा प्रचण्डले पेश गरेको प्रस्ताव फिर्ता लिन आग्रह गरे । प्रचण्डले यो आफ्नो विषय मात्र नरहेकाले कमिटीले नै निर्णय गर्ने जवाफ दिए । बरू अध्यादेश फिर्ता लिने निर्णय पार्टीले गरिसक्दा पनि त्यसको कार्यान्वयनमा किन ढिलाइ भइरहेको छ भन्ने जिज्ञासा प्रचण्डले राखे ।
प्रचण्डका प्रेस संयोजक विष्णुप्रसाद सापकोटा भन्छन्, ‘यो पुरानै भेटको निरन्तरता हो । पहिला बालुवाटारमा यस्ता भेट हुने गर्दथे, आज खुमलटारमा भयो । बाँकी विषय पुरानै हुन् ।’
तर ओलीले नियमित भेटमा आकस्मिकता थपे । ओली खुमलटार गएको कुराले राष्ट्रिय राजनीतिमा चर्चा सिर्जना गर्यो । यसअघि ओलीले उपाध्यक्ष गौतमको घर भैंसेपाटी पुगेर ‘सरप्राइज’ दिएका थिए ।
गत साउन १३ गते सचिवालयमा गौतमकै कारण समीकरण आफ्नो पक्षमा बनाउन सफल भएका ओली गौतमनिवास छिरेका थिए ।
ओलीले दिएका ३ वटा सन्देश !
संवैधानिक परिषद् सम्बन्धी अध्यादेश ल्याएपछि त्यसको तीव्र विरोध भयो । पार्टीको स्थायी कमिटी बैठकमा ओली पछि हट्नुपर्यो । संसदको विशेष अधिवेशन माग गर्दै ८३ जनाको हस्ताक्षरसहित प्रचण्ड–नेपाल पक्षका २ नेता राष्ट्रपतिनिवास पुगेका थिए ।
बालुवाटारमा ओली र प्रचण्डबीच अध्यादेश र समावेदन दुवै फिर्ता गर्ने सहमति भएपछि राष्ट्रिय राजनीतिमा ओलीलाई कमजोर भएको भन्दै व्याख्या र विश्लेषण हुन थाल्यो । प्रचण्ड–नेपाल पक्षले विभिन्न भेलाहरूमार्फत पार्टी फुटाउने खेलमा ओली नै लागेको भन्दै सन्देश प्रवाह गरिरहेका थिए ।
नियमिततामा आकस्मिकता थपेर प्रचण्ड निवासमा ओली पुग्नुले ओलीलाई ३ वटा फाइदा हुने निष्कर्ष बालुवाटारले निकालेको छ । पहिलो हो – ओली पार्टी फुटका पक्षमा छैनन् । बालुवाटारबाट निस्केर शीतलनिवासबाहेक अन्त कतै नजाने ओली सहमतिका लागि भन्दै खुमलटार पुग्न सक्छन् ।
दोस्रो – पार्टीभित्र अल्पमतमा रहेको र कमजोर बन्दै गएको विश्लेषण भइरहेका बेला खुमलटार पुगेरै प्रचण्डसँग सहमतिको प्रयास गर्नुले आफूनिकट नेता कार्यकर्तालाई उत्साहित बनाउने निष्कर्ष बालुवाटारले निकालेको छ ।
‘ओली खुमलटार जाँदै’ भन्ने खबर सबैभन्दा पहिला उनकै सचिवालयबाट बाहिरिएको थियो । ओलीले आफ्ना फोटोग्राफरलाई समेत साथमै लिएर खुमलटार गएका थिए । ओली खुमलटारबाट फर्केपछि सिधै बालुवाटार गएनन्, बरू गृहमन्त्री समेत रहेका सचिवालय सदस्य रामबहादुर थापा ‘बादल’को सरकारी निवास छिरे । केही मन्त्रीहरूसँग कुराकानी गरे ।
यसअघि ओलीको ‘मुभमेन्ट’बारे सूचना दिन चासो नराख्ने बालुवाटारले पलपलका तस्वीरहरू सार्वजनिक गरिरह्यो । सञ्चारकर्मीहरूलाई फोन नै गरेर सूचना दिइयो ।
ओलीले दिन खोजेको तेस्रो सन्देश हो – प्रचण्डसँगको संवादलाई निरन्तरता दिएपछि प्रचण्डसँग निकट रहेका वरिष्ठ नेता नेपाल पक्षका नेताहरूको मनमा उत्पन्न आशंका अझै बढी भएर जानेछ । नेपाल पक्षले प्रचण्डलाई अस्थिर र तुरुन्तै सम्झौता गरिहाल्न सक्ने नेताका रूपमा लिएको छ ।
पछिल्लो समय प्रचण्डले त्यो भ्रम चिर्न प्रयास त गरिरहेका छन् तर प्रचण्डले ओलीसँग कहाँ र कतिबेला कुन सम्झौता गर्छन् भन्ने संशय कायमै छ । सम्भवतः यही कारण हुनसक्छ ओली निस्कने बेलामा नेता नेपाल खुमलटार पुगे । नेपाल र ओलीबीच गेटमा जम्काभेट भयो ।
यसअघि गौतम ओलीका पक्षमा उभिएपछि तत्कालीन सत्तासंकट टरेको थियो । अनि ओली गौतमको घरमै पुगेका थिए । प्रचण्डकहाँ ओली पुग्नुले कतै प्रचण्डलाई ओलीले आफ्नो खेमामा ल्याएका त होइनन् भन्ने प्रश्न खडा गर्न बालुवाटार चाहन्थ्यो ।
ओली–प्रचण्ड भेटपछि नेपाल पक्ष सशंकित कि उत्साहित ?
नेता नेपालनिकट एक स्थायी कमिटी सदस्यले लोकान्तरसँग भने, ‘प्रधानमन्त्री खुमलटार आउँदा यतिधेरै हल्लाखोर गर्नु जरुरी थिएन । त्यो उहाँको बानी हो । आफू अप्ठ्यारोमा परेपछि उहाँ जहाँ र जता पनि जान सक्नुहुन्छ ।’
ओलीको यो नियमित आकस्मिकताले प्रचण्ड र नेपालबीचको सम्बन्धलाई असर त गर्दैन भन्ने प्रश्नमा उनको जवाफ छ, ‘त्यो पहिलाको कुरा थियो । हामीले पनि प्रचण्डलाई ओलीसँग गएर सम्झौता गरिहाल्न सक्ने नेताका रूपमा लिन्थ्यौं । अहिले परिस्थिति बदलिएको छ । प्रचण्ड र नेपाल दुवै विधि र पद्धतिका आधारमा अघि बढ्न सहमत हुनुहुन्छ । ओलीले जे जस्तो सन्देश दिए पनि प्रचण्ड र नेपालबीच रहेको विश्वासको वातावरण झनै बढेर गएको छ । यस्तो अवस्थामा आशंका गर्नुपर्दैन ।’
उनले जे भने पनि नेता नेपाल तत्कालै गएर ओलीसँग के–के कुरा भयो भनेर प्रचण्डलाई सोधेका थिए । प्रचण्डले केही नभएको र बालुवाटारमा जस्तो हुन्थ्यो त्यस्तै कुरा भएको बताए ।
‘नपत्याए वामदेव कमरेडलाई सोध्नुस् न,’ प्रचण्डले हाँस्दै नेता नेपालसँग भनेका थिए ।
कुनै राजनीतिक संक्रमण वा अवरोध नभएको समयमा मन्त्रीहरूबीच कसले राम्रो काम गर्ने भनेर प्रतिस्पर्धा हुनुपर्ने हो । तर, विडम्बना ! सहज राजनीतिक अवस्थामा पनि झन्डै एक वर्षसम्म सरकारमा रहेका अधिकांश मन्त्रीको कार्यप्रगति ...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
देशका विभिन्न शहरमा गरिब–मजदूरहरूले छाक काटेर सहकारीमा जम्मा गरेको पैसा बदनियतपूर्ण ढंगले हिनामिना गरेर टेलिभिजनमा लगानी गरेको विषयले बजार तातिरहेको छ, जसमा जोडिएका छन् रास्वपा सभापति रवि लामिछाने...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...