लुम्बिनी प्रदेश कम्युनिस्टहरूको ‘गढ’ मानिन्छ । साविक तीन अञ्चल मिलेर बनेको लुम्बिनी प्रदेशमा राप्ती र भेरीमा पूर्व माओवादी र लुम्बिनी अञ्चललाई पूर्व एमालेले आफ्नो ‘आधार इलाका’ को रूपमा लिने गर्छन् । 

पुस ५ गते प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले प्रतिनिधिसभा विघटन गरेपछि सत्तारुढ नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) विभाजन भएको छ ।

नेकपाको दुवै समूहको ध्यान अहिले कार्यकर्ता तान्न लुम्बिनी प्रदेशमा केन्द्रित छ । नेकपाको (ओली समूह) र (प्रचण्ड–नेपाल) दुवै समूहमा लाग्ने दोस्रो तहका प्रभावशाली नेताहरूको गृहजिल्ला पनि यही प्रदेशमा पर्छ । 

दुवै समूहका नेताहरू जिल्ला–जिल्लामा सभा र अगुवा कार्यकर्ता भेला गरी कार्यकर्ता तान्ने होडमा छन् । उनी विभिन्न जिल्लामा अड्डा नै जमाएर बसेका छन् ।

विगतको निर्वाचनमा यसै प्रदेशबाट नेकपाका सांसदहरू धेरै विजयी भएको कारण कम्युनिष्ट ‘गढ’मा दुवै समूहले आँखा लगाउनु स्वाभाविक भएको राजनीतिक विश्लेषकहरू तर्क गर्छन् । 

दोस्रो तहका नेताहरू सभा र भ्रातृ संगठनका भेला सकेर कार्यकर्ता तान्न अध्यक्षलाई नै उतार्ने प्रतिस्पर्धामा लागेका छन् ।

गएको आइतबार दाङमा (प्रचण्ड–नेपाल)का अध्यक्ष माधवकुमार नेपालसहित शीर्ष नेताहरूको सहभागितामा कार्यकर्ता विशाल सभासहित शक्ति प्रदर्शन गर्‍यो । 

(प्रचण्ड–नेपाल) समूहले जिल्लामा सभा गरेपछि ओली समूहले पनि भोलि (सोमवार) दाङमै १ लाख कार्यकर्ता सहभागी गराउने दाबी सहित प्रधानमन्त्री तथा अध्यक्ष केपी ओलीलाई ल्याउँदैछन् । 

त्यस्तै १५ गते प्रदेशको अस्थायी राजधानी बुटवलमा (प्रचण्ड–नेपाल) समूहले पनि शक्ति प्रदर्शन गर्दैछ ।

प्रधानमन्त्री केपी ओलीविरुद्ध विरोध प्रदर्शन भनिएको प्रदर्शनमा अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल, माधवकुमार नेपाल, घनश्याम भुसाल लगायत नेताहरूले सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम राखिएको छ । नेकपा ओली समूहका दाङका नेता हुकुम बस्नेतले जिल्लाका प्रत्येक वडामा चार/चारवटा गाडीमा कार्यकर्ताहरू आमसभामा सहभागी गराउने गरी तयारीमा जुटेको जानकारी दिए ।

‘दाङमा कम्युनिस्ट मूल नेतृत्व एकताबद्ध गर्न देशकै दोस्रो लामो पुल उद्घाटन गर्न आउन प्रधानमन्त्री आउन लागेका बेला सभा आयोजना गरिएको हो,’ बस्नेतले लोकान्तरसँग भने । 

त्यस्तै यही माघ १३ गते बुटवलमा ओली समूहबाट मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेल, युवा नेता महेश बस्नेतसहितका नेताहरूले निर्वाचनको स्वागत सभालाई सम्बोधन गर्दैछन् । रूपन्देहीमा हुने सभालाई शक्ति प्रदर्शनका रूपमा समेत उपयोग गर्ने तयारी नेकपा ओली समूहले थालेको छ ।

बुटवलमा पनि प्रधानमन्त्री ओलीलाई ल्याउने विषयमा छलफल चलिरहेको ओली पक्षीय नेताहरू बताउँछन् । दुई साताअगाडि पनि महासचिव विष्णु पौडेलसहितका नेताहरूको सहभागितामा अगुवा कार्यकर्ता भेला गरिसकेको छ । 

(प्रचण्ड समूह) का युवा नेता ठाकुर गैरे अहिलेको आन्दोलन कार्यकर्ता तान्नका लागि भन्दा पनि ओलीको स्वेच्छचारिताले लोकतन्त्र र संविधान संकटमा परेकाले त्यसलाई जोगाउनका लागि सडकमा आउनुपरेको बताउँछन् । गैरेले ओलीको निरंकुश शैली बदल्नका लागि सडकमा आउनुपरेको बताए । 

कपिलवस्तुमा (प्रचण्ड–नेपाल) समूहले नेताहरू युवराज ज्ञवाली, वर्षमान पुन, चक्रमाणि खनाल र ओनसरी घर्ती लगायतको उपस्थितिमा सभा गरिसकेको छ ।

त्यस्तै गुल्मीमा ओली समूहले परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवालीको सहभागितामा कार्यकर्ता भेला शनिबार सम्पन्न गरेको छ । 

त्यस्तै बुटवलमा प्रचण्ड–नेपाल समूहका घनश्याम भुसाल र वर्षमान पुनलगायतका नेताहरूले उद्योगी व्यवसायीहरूसँग छलफल गरेका छन् । नगर–नगरमा पनि भेलामा भुसाल सक्रिय छन् । रूपन्देहीका भुसाल यसै क्षेत्रका विभिन्न कार्यक्रममा विगत १०/१२ दिनदेखि पार्टीका कार्यक्रममा सक्रिय छन् । 

त्यस्तै बुटवलमा पनि (ओली समूह) ले युवा नेताहरूलाई उतारेर शक्ति प्रदर्शन गर्ने देखिएपछि प्रचण्ड र नेपाललाई ल्याएर (प्रचण्ड–नेपाल) समूहले सभा गर्न लागेको हो । अहिले यहाँका जिल्ला नेतादेखि केन्द्रीय नेतासम्म जिल्ला–जिल्लामा खटेर कार्यकर्ता तानातानमा लागेका छन् ।

जिल्ला र वडा तहका नेताहरूलाई अहिले पार्टीका दुवै समूहले दैनिक फोन गरेर आफ्नो समूहमा लाग्न आग्रह गर्दै आएका छन् । 

संसद् विघटनविरुद्ध नेकपाको प्रचण्ड–नेपाल समूहका अलावा कांग्रेस र जसपाले पनि विरोध कार्यक्रम गरिरहेका छन् ।

नेकपा ओली समूहले भने आउने निर्वाचनलाई लक्षित गरी कार्यकर्ता तान्ने रणनीतिका साथ आक्रामक रूपमा वडा तहसम्मै कार्यक्रमहरू अगाडि बढाएको छ ।

ओली र प्रचण्डले पार्टीको काममा धेरै समय बिताएको क्षेत्र

१४ वर्षको जेलजीवनपछि प्रधानमन्त्री केपी ओलीले यस क्षेत्रमा धेरै समय बिताएका थिए । उनले रुपन्देही, कपिलवस्तु, पाल्पा अर्घाखाँचीमा संगठन विस्तारको काम गरेको बताइन्छ । विश्लेषक ऋषि आजादले ओली जेलमुक्त भएपछि पार्टीको काममा यस क्षेत्रमा धेरै समय खटिएको बताए । 

आजादले भने, ‘२०४६ सालको जनआन्दोलनपछि उहाँ यस क्षेत्रमा बढी खटिनुभयो । पार्टीको कामको शिलशिलामा उहाँसँग मेरो अर्घाखाँचीमा भेट भएको थियो ।’ 

त्यस्तै माओवादी जनयुद्धको मूल थलो रोल्पा पनि यही प्रदेशमा पर्छ । रुकुम–रोल्पामा प्रचण्डले पनि धेरै समय बिताएका थिए ।

उनले संगठन विस्तार रुकुम–रोल्पाबाटै शुरू गरेका हुन् । लुम्बिनी प्रदेश तराईका ६ जिल्ला र पहाडका ६ जिल्ला मिलेर बनेको छ । लुम्बिनी

प्रदेश नेकपाको धेरै क्षेत्रमा विजयी

लुम्बिनी प्रदेशमा प्रतिनिधिसभातर्फ २६ र प्रदेश सभातर्फ ५२ निर्वाचन क्षेत्र छन् । तीमध्ये दुईतिहाइ क्षेत्रमा २०७४ सालको प्रतिनिधि सभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा तत्कालीन वाम गठबन्धनका उम्मेदवारहरू विजयी भएका थिए । 

त्यति मात्र होइन, स्थानीय तहमा पनि धेरै तत्कालीन एमाले र माओवादी केन्द्रले जितेका स्थानहरू जोड्दा संख्या धेरै नै हुन आउँछ । रुपन्देहीमा पाँचमध्ये ३ वटा क्षेत्रमा वाम गठबन्धन र गुल्मी, पाल्पा, अर्घाखाँची, दाङ, रुकुमपूर्व तथा रोल्पा लगायतका जिल्लामा प्रतिनिधि सभातर्फ वाम गठबन्धनका सबै उम्मेदवार विजयी भएका थिए । यी जिल्लाका प्रदेश सभा निर्वाचन क्षेत्रमा पनि वाम गठबन्धनका अधिकांश उम्मेदवार विजयी भएका थिए ।

धेरै असर प्रचण्ड–नेपाल समूहलाई 

नेकपा विभाजनको बढी असर यो प्रदेशमा प्रचण्ड–नेपाल समूहलाई पर्ने  विश्लेषकहरू बताउँछ । 

विश्लेषक ऋषि आजादले नेकपा फ्याक्सनको बढी असर प्रचण्ड–नेपाल समूहलाई देखिने बताउँछन् ।

आजादले भने, ‘शीर्ष नेताहरू प्रचण्ड–नेपाल समूहमा धेरै भए पनि कार्यकर्ताहरू बढी ओली समूहमा देखिन्छन् । समग्रमा हेर्दा ओली समूह प्रदेशमा बलियो र प्रचण्ड नेपाल समूह रक्षात्मक देखिन्छ ।’

पूर्व माओवादी पृष्ठभूमिका लुम्बिनी प्रदेश सभा सदस्य दधिराम न्यौपाने ओली समूहमा प्रवेश गरेका छन् । त्यस्तै कपिलवस्तुका नेकपा केन्द्रीय सदस्य गिरिधारीलाल न्यौपाने पनि ओली समूहमै प्रवेश गरेका छन् । 

जिल्ला–जिल्लामा भातृ संगठन पुनर्गठन

दुवै समूहले जिल्ला–जिल्लामा आफ्ना भातृ संगठन पुनर्गठनलाई तीव्रता दिएका छन् । अखिल, महिला संघ, युवा संघ लगायतका संगठनलाई पुनर्गठन गरी कार्यकर्ता तान्न लागेका हुन् ।

ओलीले सबै भातृ संगठनलाई छिटो पुनर्गठन गर्न निर्देशन दिएका छन् । त्यस्तै प्रचण्ड–नेपाल समूह पनि भातृ संगठनलाई पुनर्गठन गर्ने अभियानमा जुटेको छ ।