सरकारको स्वामित्वमा सञ्चालित हैटौंडा दुग्ध वितरण आयोजनाद्वारा उत्पादित घ्यू जापानमा निर्यात हुन थालेपछि माग बढेको छ । 

आयोजनाका प्रमुख नरेश जोशी अनुसार गत वैशाखदेखि माघ महिनासम्ममा ५१ हजार लिटर घ्यू निर्यात भएको थियो । उनले जापानमा नेपाली घ्यूको माग बढ्दै गएको र १ पटकमा ७–८ हजार लिटर घ्यू निर्यात हुने गरेको बताए ।

हालसम्म ७ पटक घ्यू निर्यात भइसकेको छ । आयोजनाले दैनिक ५०० लिटर घ्यू उत्पादन गर्ने गर्छ । 
 
हेटौंडा औद्योगिक क्षेत्रमा ३८ रोपनी जमिनमा विक्रम संवत् २०३० सालको वैशाखमा डेनिस सरकारको आर्थिक एवं प्राविधिक सहयोगमा दुग्ध विकास संस्थान अन्तर्गत आयोजना स्थापना भएको थियो ।

आयोजनाबाट दैनिक २५ हजार लिटर दूध मकवानपुर, बारा, पर्सा, सर्लाही र रौतहट जिल्लाबाट संकलन भइरहेको छ ।

तीमध्ये प्रशोधित ६ हजार ५०० लिटर दूध र १ हजार ५०० लिटर दही दैनिक बिक्रीवितरण हुने गरेको आयोजनाले जनाएको छ । आयोजनाले दैनिक ६ हजार कृषक घरपरिवारबाट दूध खरिद गरी उनीहरूलाई मासिक ३ करोडदेखि ५ करोड रुपैयाँसम्म भुक्तानी गर्दै आएको छ । 

बेमौसममा ३ करोड र अन्य मौसममा ५ करोड भुक्तानी भएको छ । आयोजनाको प्रशोधित क्षमता  प्रतिघण्टा ३ हजार लिटर दूध रहेको छ । यसका साथै दही, पनीर, घ्यू, मख्खन  फ्रसमिल्क, लालमोहन, रसबरी, आइसक्रिम, प्रशोधित क्रिम, पेडा र खुवा लगायतका दुग्ध पदार्थ उत्पादन गरी बिक्रीवितरण भइरहेको बताइएको छ ।

उत्पादित उपरोक्त दुग्ध पदार्थ वीरगञ्ज, नारायणघाट र हेटौंडाको शहरी तथा ग्रामीण बजार क्षेत्रमा बिक्री हुने गरेको र थप बजार क्षेत्र बढ्दै गएको आयोजनाले जनाएको छ । आयोजना अन्तर्गत ७ चिस्यान केन्द्र क्रमशः चन्द्रनिगाहपुर, गरुडा, नवलपुर, बरहथवा, हरैया, बसवरिया र सिम्रोनगढमा रहेका छन् ।

मकवानपुरलगायत अन्य जिल्लाको दुग्ध उत्पादक सहकारी संस्थाबाट समेत दुग्ध संकलन हुने गरेको आयोजनाका अधिकृत ठाकुरदास श्रेष्ठले बताए । उनले भने, ‘आयोजनाले आवश्यकता अनुसारको दूध खपत गरी बढी भएको दूध बालाजुलगायत अन्य आयोजनामा पठाउने गरेको छ ।’
 
आयोजनाको ६० हजार लिटर दूध भण्डारण क्षमता रहेको छ । दही ३ हजार लिटर, घ्यू, मख्खन, पनीर उत्पादन क्षमताप्रति दिन ५०० केजी, फेसमिल्क, १ हजार ५०० बोतल प्रतिसिफ्ट, पेडा ३६० प्याकेट  प्रतिदिन र लालमोहन ९०० प्याकेट प्रतिदिन उत्पादन  हुने गरेको उनले जानकरी दिए ।
 
बिक्रीवितरण क्षेत्रमा ३ वितरक, २८ डिलर र १९७  बिक्री बुथमार्फत बिक्री भइरहेको छ । लकडाउनमा पनि आयोजनाले आफ्नो सेवालाई निरन्तरता दिएको थियो ।