सामाजिक सञ्जालमा केही फलोअर्स भएकै कारण स्वघोषणा गरेर अभियन्ता बनेकाहरूबाट पछिल्लो समय सुरक्षा निकायसहित राज्यका हरेक निकाय हैरान छन् ।

सामाजिक सञ्जाल र युट्युबमा चर्को स्वरमा गाली गरेको भरमा चन्दा उठाएर केही पीडितलाई सहयोग गरेपछि उनीहरूले आफूलाई अभियन्ता घोषणा मात्र गरेका छैनन्, जताततै आफ्नो कथित पावर र रवाफ देखाउन थालेका छन् ।

ड्युटीमा खटिएका प्रहरीलाई थर्काउँदै सरुवा गरिदिने धम्की दिएको भिडियो केही दिनअघि सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बनेको थियो ।

छापामार शैलीमा सरकारी कार्यालयमा छापा हान्ने, प्रहरीले अनुसन्धान गरिरहेका र अदालतमा विचाराधीन मुद्दामा समेत जथाभावी बोल्ने, प्रभावित पार्ने काम गर्दै हिँडेको भिडियोहरू पनि सामाजिक सञ्जालमा प्रस्टै देख्न सकिन्छ ।

युट्युबमा ट्रेन्डिङमा आएकै भरमा आफूलाई ३ करोड नेपालीको प्रतिनिधि भन्दै रवाफ देखाउन उनीहरू व्यस्त छन् ।

यसैको पछिल्लो उदाहरण हो, ज्वाला संग्रौला प्रकरण ।

केही समयअगाडि महानगरीय प्रहरी वृत्त महारागञ्जमा कार्यरत असई मणिकान्त झाविरुद्ध ‘नश्लीय’ टिप्पणी गरेको आरोपमा उनीसहितका ३ जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।

गत जेठ ११ गते महाराजगञ्जमा निषेधाज्ञाको समयमा पास र लाइसेन्स माग्दा असई झालाई ‘जातैले मधेशतिरको लाग्छ, उतै सरुवा गरिदिन्छौं,’ भन्ने आशयको टिप्पणी गरेपछि उनीहरूलाई पक्राउ गरेर कारवाही गर्नुपर्ने आवाज उठेको थियो ।

असई झाको ७  दिनपछि महानगरीय ट्राफिक प्रहरी महाशाखामा सरुवा समेत भएको थियो । प्रहरीले समेत दबाबमा परेर सरुवा गरेको स्वीकारेको थियो ।

नश्लीय कुरा गरेको भन्दै उनीहरूविरुद्ध मधेशी आयोगमा उजुरी समेत परेको छ । त्यसलगत्तै आयोगले दोषीलाई कानूनी दायरामा ल्याउन भन्दै प्रहरी प्रधान कार्यालयमा निवेदन दिएको थियो ।

सो निवेदनपछि असई झालाई पुनः महाराजगञ्ज फिर्ता पठाइएको थियो ।

संग्रौलाले नेकपा एमालेनिकट युवा संघकी केन्द्रीय सदस्य खुस्बु घिमिरेमाथि महानगरीय प्रहरी वृत्त गौशालाको छलफल कक्षमा कुटपिट गरेको तथ्य पनि बाहिर आएको छ ।

महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंमा जेठ १६ गते घिमिरेले ज्वाला संग्रौला, जेरी ताम्राकार, हिमाल उपाध्याय, हेमा श्रेष्ठ, मुना अधिकारी, शर्मिला वाइबालगायतले कुटपिट गरेको भन्दै जाहेरी दिएकी थिइन् ।

त्यसपछि महानगरीय प्रहरी परिसर काठमाडौंले ज्वाला संग्रौलालगायतका आरोपीलाई असार ६ गते पक्राउ गरेको थियो ।

अभद्र व्यवहारसम्बन्धी मुद्दामा अदालतबाट ३ दिनको म्याद लिएर उनीहरूलाई हिरासतमा राखिएको छ ।

यस्तै अर्का स्वघोषित अभियन्ता ज्ञानेन्द्र शाहीले सरकारी कार्यालयमा गएर कर्मचारीहरूलाई धम्क्याउँदै आएका छन् ।

केही समयअगाडि एक दर्जन युट्युबरलाई लिएर गई वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशकलाई थर्काएको र उनलाई कारवाही गर्ने धम्की दिएको भिडियो समेत बाहिर आएको थियो ।

यस्तै तत्कालीन स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री हृदयेश त्रिपाठीको कार्यकक्षमा गएर उनलाई पनि थर्काएको भिडियो सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको थियो । 

तिनै स्वघोषित अभियन्ताले सुर्खेतमा मादक पदार्थ सेवन गरेर झै–झगडा गरेको तथ्य बाहिरिएको थियो ।

यस्ता अभियन्ताले गर्दा कानूनी राज्यको उपहास गरेको सरकारी निकाय तथा कानूनी निकायका जानकारहरू बताउँछन् । 

कानूनी राज्यमा विधिको शासनलाई चुनौती : अधिवक्ता शर्मा

यस्ता अभियन्ताले कानूनी राज्यमा विधिको शासनलाई चुनौती दिएको अभिवक्ता कीर्तिनाथ शर्मा पौडेलले बताए । 

‘विधिको शासनलाई नै चुनौती दिएका छन्, यिनीहरूलाई राज्यले नियन्त्रण गर्न जरुरी देखिन्छ,’ अधिवक्ता शर्माले लोकान्तरसँग भने, ‘यस्ता गतिविधि संविधानवादको सिद्धान्त र मान्यताविपरीत हुन् ।’

व्यक्तिगत स्वतन्त्रता हुँदाहुँदै पनि राज्य र राज्यका निकायलाई असर गर्ने यस्ता गतिविधि नियन्त्रण गर्नुपर्ने अधिवक्ता शर्माले बताए ।

अभिव्यक्ति स्वन्त्रतालाई टेकेर अराजक गतिविधिः समाजशास्त्री ढकाल

संविधानले हरेक व्यक्तिलाई अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता दिएको छ । त्यही स्वतन्त्रतालाई टेकेर स्वघोषित अभियन्ताले अराजकता निम्त्याएको समाजशास्त्री तथा त्रिभुवन विश्वविद्यालयकी उपप्राध्यापक निर्मला ढकालले बताइन् ।

‘अभियन्ताका गतिविधिले समाजमा ठूलै परिवर्तन त ल्याउँदैन तर स्वतन्त्रतालाई टेकेर अराजक गतिविधि गरिरहेका छन्,’ उपप्राध्यापक ढकालले लोकान्तरसँग भनिन् ,‘सामाजिक सञ्जालका फलोअर्सका भरमा आफूलाई अभियन्ता भनेर हिँडेका छन् ।’

यस्तो व्यक्तिलाई कसले उचालेका छन् ? कहाँ बाट परिचालित छन् ? भन्ने कुरा मुख्य भएकाले सरकारले त्यसतर्फ पनि ध्यान दिनुपर्ने समाजशास्त्री ढकालले बताइन् ।

अभियन्ताले सताए : प्रहरी

वास्तविक अभियन्ताले कानून, विधि प्रक्रियालाई सहयोग गर्ने भएपनि अहिले अभियन्ताका नाममा केही समूहले प्रहरीलाई दुख दिएकाे प्रहरी प्रवक्ता वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक (एसएसपी) वसन्त कुँवरले बताए । 

‘अभियन्ताका नाममा कानून र सिस्टमलाई अप्ठ्यारो पारिरहेका छन्,’ एसएसपी कुँवरले लोकान्तरसँग भने, ‘विधि र प्रक्रियामा भएका कामहरूलाई पनि अभियन्ताले आफूअनुकुल मोड्दा काममा अप्ठ्यारो परेको छ ।’

कानूनको परिधिमा रहेर विधि र प्रक्रियाअनुसार प्रहरी गरेका अनुसन्धानहरू स्वघोषित अभियन्ताका कारण विवादमा आएको प्रवक्ता कुँवरले बताए ।

ड्युटीमा खटिएका प्रहरी कर्मचारी, अनुसन्धानमा खटिएका प्रहरी कर्मचारीहरूलाई नै अप्ठ्यारोमा पारेर विवादमा ल्याएको प्रहरीले बताएको छ ।