मंसिर ९, २०८०
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
इराकका प्रधानमन्त्री अमेरिकाका राष्ट्रपति जो बाइडनसँग चर्चाका लागि ह्वाइट हाउस पुगेका छन् ।
यसैबीच अमेरिकाले इराकबाट सबै अमेरिकी सैन्यबल फिर्ता गर्ने घोषणा गरेको छ । अमेरिका इराक रणनीतिक वार्ताअन्तर्गत यस वर्षको अन्त्यसम्ममा इराकका सबै सैनिकलाई फिर्ता बोलाइने अमेरिकाको भनाइ छ ।
यस घोषणाले दुईवटा महत्त्वपूर्ण प्रश्न जन्माएको छ । यसले इराकको धरातलीय यथार्थमा कस्तो असर पार्नेछ ? यसले इराकमा इस्लामिक स्टेट फिर्ता हुने अवस्था आउला ?
केही वर्षअघि इस्लामिक स्टेटले पश्चिम एसिया र लिभान्टमा आतंक मच्चाएको थियो । यस उग्रवादी संगठनमा विश्वका विभिन्न भागका मुसलमानहरू गएर जोडिएका थिए ।
इराकमा अमेरिकाले आक्रमण गरेको १८ वर्षपछि अहिले त्यहाँ जम्मा २५ सय सैनिक छन् । त्यसबाहेक इस्लामिक स्टेटसँग लड्ने विशेष सैन्य दस्ताको एक सानो गोप्य टुकडी छ । त्यसको जानकारी सार्वजनिक गरिएको छैन ।
इराकमा आक्रमण गरेपछि अमेरिकाका एक लाख ६० हजार सैनिकहरूले कब्जा जमाएका थिए । अहिले तीमध्ये २५ सय मात्र सैनिक छन् र तीनवटा अड्डामा सीमित छन् । तिनीहरूमाथि इरानसमर्थित मिलिसियाले रकेट र ड्रोनमार्फत आक्रमण गरिरहन्छन् ।
अहिले इराकमा रहेका अमेरिकी सैनिकहरूले इराकी सैन्यबललाई प्रशिक्षित गर्छन् । इराकी सैनिकहरू देशमा इस्लामिक स्टेट जिहादीहरूविरुद्ध लडिरहेका छन् ।
इरानसमर्थित नेता र मिलिसियाहरू अमेरिकीलाई इराकबाहिर गएको देख्न चाहन्छन् । विशेषगरी इरानको रिभोल्युसनरी गार्डको कुद्स फोर्सका प्रमुख मेजर जनरल कासिम सुलेमानी र शीर्ष शिया मिलिसिया कमान्डरलाई बग्दाद विमानस्थलमा अमेरिकाले हत्या गरेपछि इरानीहरूमा यो भावना प्रबल बनेको हो ।
इराकमा तटस्थ व्यक्तिहरू पनि विदेशी सैनिक हटेको हेर्न चाहन्छन् किनकि यसमा भावना पनि जोडिएको छ ।
अमेरिकामा पनि धेरैजना इराकबाट सैनिक फिर्ता ल्याउने विषयमा सहज अनुभव गर्छन् । तर यसो गर्दा इराक इरानको नियन्त्रणमा पुग्ने डर उनीहरूलाई छ ।
अमेरिकाले लामो समयदेखि आफूलाई पश्चिम एसियाबाट बाहिर निकाल्ने प्रयास गरिरहेको छ ।
अफगानिस्तानबाट पनि अमेरिका द्रुत गतिमा निस्किरहेको छ । अमेरिका र उसका सहयोगी मुलुकहरू एसिया प्रशान्त क्षेत्र र दक्षिण चीन सागरमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेका छन् । त्यहाँ चीनको बढ्दो प्रभावलाई रोक्ने उनीहरूको ध्येय हो ।
अमेरिका इराकबाट फर्किंदै गर्दा त्यहाँ इस्लामिक स्टेट पुनः उदय हुने जोखिम छ ।
तर इस्लामिक स्टेटको हारपछि अमेरिका र बेलायतले इराकी सैन्यबलहरूलाई प्रशिक्षण दिन समय र प्रयास खर्च गरेका छन् । नेटोको समर्थनमा इराकी सैन्य बलहरूको प्रशिक्षण जारी रहनेछ । अहिले उग्रवादीहरूको सामना गर्न इराकी सैन्यबल पहिलाभन्दा बढी तयार छ ।
त्यसैले गर्दा पनि इस्लामिक स्टेटका नेताहरू अफ्रिका र अफगानिस्तानमा ध्यान केन्द्रित गरिरहेका छन् । उनीहरू सरकारको कमजोर उपस्थिति भएको ठाउँमा नियन्त्रण कायम गर्न चाहन्छन् । अरब देशहरूमा प्रशिक्षित र हतियारबाट सुसज्जित सैन्यबलसँग लड्नुको साटो उनीहरू कमजोर शान्तिव्यवस्था भएको मुलुकमा आकर्षित भइरहेका छन् ।
इन्टरनेसनल इन्स्टिच्युट फर स्ट्राटेजिक स्टडीजमा आबद्ध बेलायती सेनाका पूर्व अधिकारी ब्रिगेडियर बेन ब्यारीका अनुसार, इराकी सैन्यबल इस्लामिक स्टेटको आक्रमण रोक्न समर्थ छ ।
तर इराकमा सुन्नीहरूको राजनीतिक समस्या समाधान नभएमा हिंसाको मूल कारण जीवित रहनेछ ।
इराकको परिस्थितिको दूरगामी परिणाम इरानका लागि फाइदाजनक छ ।
सन् १९७९ को इस्लामिक क्रान्तिपछि नै इरानले आफूवरपरका मुलुकहरूबाट अमेरिकी सैनिकहरूलाई हटाएर क्षेत्रको महाशक्ति बन्ने सपना पालेको छ ।
इरानलाई खाडीका अरब देशहरूमा केही सफलता प्राप्त भएको छ । त्यहाँ कम्तीमा ६ देशमा अमेरिकी सैनिकहरूको उपस्थिति छ र अमेरिकी जलसेनाको फिफ्थ फुलीटको केन्द्रीय कार्यालय बहराइनमा छ ।
सन् २००३ मा अमेरिकाले इराकको सत्ताबाट सुद्दाम हुसैनलाई अपदस्थ गरेपछि इरानको सबभन्दा ठूलो अवरोधक पन्छिएको थियो । त्यसपछि नै इरानले सत्ता र शक्तिको विस्तार गरिरहेको छ ।
इरानले इराकको सेनामा आफ्ना समर्थक शिया लडाकूहरूलाई भर्ती गरेको छ । इराकी संसदमा पनि इरानसमर्थकहरू छन् । इरानका समर्थकहरूले इराकी संसदमा सशक्त आवाज राख्ने गरेका छन् ।
सिरियामा चलिरहेको गृहयुद्धमा पनि इरानले सैन्य उपस्थिति बढाउने मौका पाएको छ । छिमेकी मुलुक लेबनानमा इरानसमर्थित हिज्बुल्लाह सबभन्दा ठूलो शक्ति बनेको छ ।
इरानले लामो खेल खेलिरहेको छ । पश्चिम एसियामा खुला र आन्तरिक दबाबको रणनीतिमा काम गरिरहेमा अमेरिकी सेना सक्रिय नरहने सोच इरानी नेताहरूमा छ ।
इरानसमर्थित मिलिसियाले अमेरिकी सैन्य अड्डामा लगातार रकेट आक्रमण गर्ने गरेका छन् । इरानले आफ्ना नागरिकलाई पनि अमेरिकी सैनिकको उपस्थितिविरुद्ध प्रदर्शन गर्न प्रेरित गर्ने गरेको छ ।
इराकबाट अमेरिकी सैनिकहरू फिर्ता जाने निर्णयलाई इरानीहरूले सही कदम मानिरहेका छन् ।
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
पेट्रो चीनको शाखा चाङ्छिङ तेल क्षेत्रले उत्तरपश्चिम गान्सु प्रान्तको ह्वान्सियान काउन्टीमा १० करोड टनभन्दा बढी भूगर्भीय भण्डार भएको तेल क्षेत्र फेला पारेको छ। हालसम्म चाङ्छिङ आयलफिल्डले यस क्षेत्रमा ५०.२४ मिलियन टनको...
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
पाकिस्तानको क्वेटामा सुरक्षाकर्मीको एउटा समूहमाथि शुक्रबार आक्रमण हुँदा कम्तीमा १४ सैनिकको मृत्यु भएको छ । घटनाबारे बलुचिस्तान प्रान्तका एक वरिष्ठ सरकारी अधिकारी सइद अहमद उमरानीले एएफपीसँग भने, “तटीय ...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...