कात्तिक २३, २०८०
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
भारत र चीनबीच तनावको स्थिति कायम रहँदा दुवै पक्षले एकअर्काका विरुद्ध गरेका पुराना चर्का कुराहरू अहिले पनि चर्चा हुने गरेका छन् ।
सोहु नामक वेबसाइटमा चीनले सन् २०६० सम्म ६ वटा युद्ध लड्ने र त्यसक्रममा भारतको अरुणाचल प्रदेश पनि हात पार्ने तर्क गरिएको पुरानो लेखको चर्चा लोकान्तरमा पनि गरिएको थियो ।
त्यसभन्दा पनि पुरानो अर्थात् आजभन्दा १२ वर्षअघि सन् २००९ मा प्रकाशित एउटा लेखमा चीनले भारतलाई २० देखि ३० वटा स्वतन्त्र राज्यमा टुक्य्राउनुपर्ने चर्चा गरिएको पाइएको छ ।
पाकिस्तान, बंगलादेश, नेपाल र भुटान जस्ता मित्रराष्ट्रहरूको सहयोग लिएर चीनले यो काम गर्न सक्ने लेखकको तर्क छ ।
यस विषयमा भारतीय सञ्चारमाध्यमहरूमा त्यतिखेर व्यापक चर्चा चलेको थियो । चीन सरकारको मुखपत्र ग्लोबल टाइम्सले पनि यस्तो लेखलाई गम्भीरतापूर्वक लिएको भन्दै भारतीयहरूलाई मजाक उडाएको थियो ।
चिनियाँ भाषामा लेखिएको उक्त लेखको मूल प्रति उपलब्ध हुन सकेन । तर भारतको चेन्नई सेन्टर फर चाइना स्टडीजका निर्देशक डीएस राजनले त्यसको अंग्रेजी अनुवाद सार्वजनिक गरेको पाइयो ।
चीनले अलिकति प्रयास गर्ने हो भने कथित विशाल भारतीय संघलाई टुक्य्राउन सकिन्छ शीर्षकको उक्त लेख चाइना इन्टरनेसनल इन्स्टिच्युट फर स्ट्राटेजिक स्टडीजको वेबसाइटले प्रकाशित गरेको हो । उक्त संस्था प्रभावशाली थिंकट्यांक हो र त्यसले बेइजिङलाई विश्वव्यापी तथा रणनीतिक विषयमा सल्लाह दिने गरेको छ ।
लेख चान ल्वेले लेखेका हुन् । खासमा यो छद्मनाम हो । चिनियाँ भाषामा चान ल्वे भनेको रणनीति हो ।
लेखमा कथित भारत राष्ट्रको ऐतिहासिक अस्तित्व नरहेको उल्लेख छ किनकि त्यो देश एकताका लागि हिन्दू धर्ममा मूलतः निर्भर छ ।
भारतलाई हिन्दू धार्मिक राज्य मात्र भन्न सकिन्छ र त्यो राज्य जातीय शोषणमा आधारित छ तथा देशलाई आधुनिकीकरण गर्न जातभातले रोकिरहेको छ ।
जातका आधारमा रहेका यस्ता विभाजनलाई विचार गर्दै चीनले आफ्नो स्वार्थ तथा एसियाको प्रगतिका लागि आसामी, तमिल र कश्मीरीहरू लगायतका विभिन्न राष्ट्रियतासँग हात मिलाउनुपर्ने र उनीहरू सबैलाई आआफ्नै स्वतन्त्र राष्ट्र बनाउनका लागि सहयोग गर्नुपर्ने तर्क लेखकले गरेका छन् ।
विशेषगरी लेखमा युनाइटेड लिबरेसन फ्रन्ट अफ असोम (उल्फा) लाई सहयोग गर्न बेइजिङलाई आग्रह गरिएको छ । उल्फा नामक पृथक्तावादी समूहले असमलाई भारतबाट छुट्ट्याउन हिंस्रक आन्दोलन चलाउने गरेको छ ।
केही दिनअघि मणिपुरमा जनमुक्ति सेना नामक सशस्त्र समूहले भारतीय सेनाका कर्नेल, उनकी पत्नी र सन्तान तथा तीन जवानको हत्या गरेपछि कतिपय भारतीय विश्लेषकहरूले त्यो चीनको इशारामा भएको आक्षेप लगाएका थिए । भारतका पूर्वोत्तर राज्यमा अशान्ति मच्चाउने चीनको आशय यसबाट प्रकट भएको उनीहरूको दाबी थियो । १२ वर्ष पुरानो लेखले पनि त्यस्तै तर्क गरेको देख्दा शंका गर्ने ठाउँ मिलेको छ ।
लेखमा चीनले बंगलादेशलाई राजनीतिक समर्थन गरेर भारतमा रहेका बंगालीहरूलाई भारतीय नियन्त्रणबाट मुक्त हुन अनि बंगलादेशसँग मिसिँदै एक बंगाली राष्ट्र बन्नका लागि प्रेरित गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।
त्यो सम्भव नभएमा अर्को स्वतन्त्र बंगाली राष्ट्रराज्य बनाउनु वाञ्चनीय हुने लेखकको तर्क छ । बंगलादेशको मित्रवत छिमेकीका रूपमा उक्त नयाँ मुलुकले भारतको विस्तारवाद तथा एकीकृत दक्षिण एसिया निर्माण गर्ने जोखिमलाई हटाइदिने लेखमा उल्लेख छ ।
लेखले भारतलाई युरोप जस्तै गरी २० देखि ३० वटा राष्ट्राज्यमा विभाजित गर्न सिफारिश गरेको छ । भारतका विभिन्न राष्ट्रियताहरूलाई सचेत बनाउन सके दक्षिण एसियामा सुधारको लक्ष्य हासिल हुने तर्क लेखमा गरिएको छ । यसले जातभातको व्यवस्थालाई पनि अन्त्य गर्ने र यो क्षेत्र समृद्धिको बाटोमा अघि बढ्न सक्ने लेखिएको छ ।
चिनियाँ रणनीतिकारले भारतलाई टुक्य्राउनका लागि पाकिस्तान, नेपाल र भुटान जस्ता मित्रराष्ट्रहरूको सहयाृग लिन सकिने सल्लाह दिएका छन् ।
चीनले बंगलादेशलाई पश्चिम बंगालको स्वतन्त्रताका लागि प्रेरित गर्नुपर्ने र अरुणाचल प्रदेशको ९० हजार वर्ग किलोमिटर क्षेत्र फिर्ता लिनुपर्ने उल्लेख पनि लेखमा गरिएको छ ।
यस विषयमा चीनको परराष्ट्र मन्त्रालयले त्यतिखेर स्पष्टीकरण दिँदै यो कुनै एक व्यक्तिको मत भएको र चीनको आधिकारिक धारणा यससँग नमिल्ने बताएको थियो ।
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
अमेरिका र बेलायतका सेनाले बिहीवार यमनको हुथी नियन्त्रित कैयौं क्षेत्रहरूमा हवाई हमला शुरू गरेका छन् । लाल सागर (रेड सी) हुँदै सामान ओसारपोसार गर्ने कमर्सियल जहाजमाथि पटक-पटकको ड्रोन हमला तत्काल रोक्न...
किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...
पेट्रो चीनको शाखा चाङ्छिङ तेल क्षेत्रले उत्तरपश्चिम गान्सु प्रान्तको ह्वान्सियान काउन्टीमा १० करोड टनभन्दा बढी भूगर्भीय भण्डार भएको तेल क्षेत्र फेला पारेको छ। हालसम्म चाङ्छिङ आयलफिल्डले यस क्षेत्रमा ५०.२४ मिलियन टनको...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...