लुम्बिनी प्रदेशको राजधानी रहेको दाङका २ उपमहानगरपालिकामा सत्तारूढ गठबन्धन दल र नेकपा एमाले दुवै आफ्नैबाट तर्सिएका छन् ।

गत निर्वाचनमा दुवै उपमहानगर जितेको एमालेलाई यसपालि गठबन्धनबाट चुनौती छ । सत्तारुढ गठबन्धन दललाई मुख्य चुनौती पार्टी भित्रको गुटगत असन्तुष्टि हो । दलहरू नमिल्दा जिल्लाका १० पालिकामध्ये धेरैमा ५ दलीय गठबन्धन पनि छैन । 

वैशाख ३० गते हुने स्थानीय तह निर्वाचनमा जिल्लाका घोराही उपमहानगरपालिकामा गठबन्धनबाट नेकपा माओवादी केन्द्रका हेमराज शर्मा ‘डायमण्ड’ र उपमेयरमा नेपाली कांग्रेसका भूपबहादुर डाँगी उम्मेदवार छन् । एमालेबाट मेयरमा नरूलाल चौधरी र उपमेयरमा हुमा डिसी उम्मेदवार छन् ।

एमाले महासचिव तथा पूर्व मुख्यमन्त्री शंकर पोखरेल र माओवादीका प्रभावशाली नेता एवं पूर्व सभामुख कृष्णबहादुर महराको गृहजिल्लाका २ महत्त्वपूर्ण स्थानीय तहमा कसले कब्जा जमाउने भन्ने प्रतिस्पर्धा छ ।

घोराहीमा पार्टी विभाजनको असरले एमाले केही डराएको छ । दाङमा एमालेबाट निर्वाचित २ प्रतिनिधिसभा सदस्य मेटमणि चौधरी र हिराचन्द्र केसी नेकपा एकीकृत समाजवादीमा छन् । 

कांग्रेस र माओवादी पार्टीभित्रको असन्तुष्टि मिलाउन नसकेर २ खेमा विभाजित छन् । ५ वर्ष नगरको नेतृत्व गरेका एमाले केन्द्रीय सदस्य समेत रहेका उम्मेदवार चौधरी फेरि जित्नेमा ढुक्क भएका पार्टी नेताहरूले बताए पनि उनको मनमा चाहिँ हलचल छ । गठबन्धन र कांग्रेस भित्रकै आन्तरिक विवाद चुनौती बनेको छ ।

गठबन्धनमा रहेका नेकपा माओवादी केन्द्र, नेकपा एकीकृत समाजवादी, जसपा र राष्ट्रिय जनमोर्चाका नेता तथा कार्यकर्ता सन्तुष्ट छैनन् । निर्वाचनको मुखैमा माओवादी केन्द्रका जिल्ला इन्चार्ज जीवन गौतमले पार्टीबाट राजीनामा दिएपछि दाङमा तरङ्ग सिर्जना भएको थियो भने अर्कातिर कांग्रेसभित्रै गुटको प्रभाव छ । दाङमा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र संस्थापनइतर पक्ष २ खेमामा प्रस्ट विभाजित छ । 

घोराहीमा अहिले पोखरेल र महरा आ–आफ्ना उम्मेदवारलाई जिताउन खटिएका छन् । एमाले उपाध्यक्ष युवराज ज्ञवाली पनि अहिले घोराही र तुलसीपुरमा पार्टीलाई जिताउन ओहोरदोहोर गरिरहेका छन् ।

एमालेबाट एकीकृत समाजवादीमा गएका स्थानीय नेता तथा कार्यकर्ताको मत तान्न स्थानीय नेतृत्व लागेको छ भने गठबन्धनसँगै पार्टी विभाजनको असर एमालेका लागि मुख्य चुनौती बनेको छ । 

गत निर्वाचनमा चौधरी २२ हजार ३० मत र उपमेयरमा सीता न्यौपाने २० हजार ७९२ मतका साथ विजयी भएका थिए भने कांग्रेसका मेयरका उम्मेदवार डाँगीले १७ हजार ४८४ मत ल्याएका थिए । कांग्रेसबाट उपमेयरकी उम्मेदवार पुष्पा श्रेष्ठले १७ हजार ६०३ मत ल्याएकी थिइन् ।

अघिल्लो निर्वाचनमा मेयरमा पराजित डाँगी यसपटक घटुवा भएर गठबन्धनबाट उपमेयरको उम्मेदवार बनेका छन् । घोराही क्षेत्रफलको हिसाबले देशकै ठूलो उपमहानगरपालिका हो । घोराहीमा १ लाख १२ हजार मतदाता छन् । जुन २०७४ सालको चुनावभन्दा ३४ हजार ५०० जनाले बढी हो ।

यसैबीच बलियो संगठन भएर पनि गत निर्वाचनमा पराजय व्यहोरेको कांग्रेस सहितको गठबन्धन तुलसीपुरमा यसपटक जीत निकाल्ने दाबीसहित निर्वाचनमा होमिएको छ । एमाले भने गत निर्वाचनको विरासत जोगाउने दाबी गर्दै आएको छ ।

अहिले कांग्रेसबाट पूर्व सांसद गेहेन्द्र गिरी मेयर र उपमेयरमा एकीकृत समाजवादीका जोगबहादुर राना उम्मेदवार छन् । एमालेबाट पार्टीका निर्वतमान जिल्ला अध्यक्ष टीकाराम खड्का मेयर र स्यानी चौधरी उपमेयरको उम्मेदवार छन् । गिरी अघिल्लो निर्वाचनमा एमालेका घनश्याम पाण्डेसँग पराजित भएको व्यक्ति हुन् ।

पाण्डे २२ हजार ८५७ मतका साथ विजयी भएका थिए भने गिरीले १८ हजार ९०३ मत ल्याएका थिए ।

उपमेयरमा पनि एमालेकै माया आचार्य २१ हजार ३७ मत प्राप्त गर्दै विजयी भएकी थिइन् भने उपमेयरका प्रत्यासी माओवादी केन्द्रका शेषुराम भण्डारीले ८ हजार ६९३ मत प्राप्त गरेका थिए । एमालेका उम्मेदवार खड्काले अघिल्लो निर्वाचनमा पनि एमालेविरुद्व तालमेल भएको भन्दै अहिलेको तालमेलले पनि आफूहरूलाई कुनै असर नपर्ने दाबी गरे । खड्काले तुलसीपुरमा एमालेका सबै उम्मेदवार विजयी हुने बताए ।

खड्का सादगी नेता हुन् भने पूर्व सांसद गिरीको पनि नगरमा राम्रो छवि छ । अहिले दाङका २ उपमहानगर एमाले र गठबन्धनका लागि प्रतिष्ठाको विषय बनेको छ । 

एमाले दाङका अध्यक्ष हुकुम बस्नेतले २ उपमहानगरसहित बहुमत जिल्लाका पालिका एमालेले जित्ने बताए । ‘घोराही हामीलाई धेरै सहज छ,’ बस्नेतले लोकान्तरसँग भने, ‘तुलसीपुरमा टीकाराम खड्काको धेरै राम्रो छ । जनताको लहर जिल्लामा एमालेप्रति रहेको छ ।’

पार्टी विभाजनको असर जिल्लामा खासै नभएको बताउँदै बस्नेतले जनताले गठबन्धनलाई नरुचाएर एमालेमै लहर आएको दाबी गरे । नेकपा माओवादी केन्द्र दाङका सचिव विश्वराज आचार्य घोराहीमा गठबन्धनले १० हजार मतान्तरले जित निकाल्ने दावी गर्छन् । ‘गठबन्धन पूर्ण रूपमा कार्यान्वन भएको छ । घोराही र तुलसीपुर पूरै गठबन्धन जित्छ । कुनै पनि पनि तलमाथि हुँदैन,’ आचार्यले लोकान्तरसँग भने । 

मुलुकमा लोकतन्त्र आएपछि दाङमा कांग्रेस र माओवादी केन्द्रको प्रभाव बराबरजस्तै थियो भने एमाले केही कमजोर थियो ।

माओवादी शान्ति प्रक्रियामा आएपछि २०६४ सालको पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा दाङका ५ वटै निर्वाचन क्षेत्रमा माओवादीले ‘क्लीन स्वीप’ गरेको थियो । त्यसको ६ वर्षपछि फेरि २०७० सालमा भएको दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा कांग्रेसले ५ वटै क्षेत्रमा जितेको थियो । २ वटा महत्त्वपूर्ण निर्वाचनमा २ दल आलोपालो जस्तै निर्वाचन जित्दा नेकपा एमालेले जिल्लामा एउटा क्षेत्रमा पनि आफ्नो उपस्थिति देखाउन सकेन । 

२०७४ असारमा भएको स्थानीय तह निर्वाचनमा एमालेले जिल्लामा आफ्नो अवस्थामा धेरै सुधार गर्‍यो । स्थानीय तह निर्वाचनमा दाङका १० स्थानीय तहमध्ये २ उपमहानगरपालिकासहित ६ वटा स्थानीय तहमा एमालेले जीत निकाल्न सफल भएको थियो । कांग्रेसले ३ र माओवादीले १ पालिकामा चित बुझाएका थिए ।