‘भाद्रपद’को अर्थ हुन्छ ‘भद्र परिणाम दिनेवाला व्रतको महिना ।’ यो महिना हिन्दू धर्मावलम्बीहरूका लागि व्रत, उपवास, नियम तथा निष्ठाको पालना गर्ने महिना हो । आफ्नो गल्ती सम्झेर त्यसलाई प्रायश्चित गर्ने यो सबैभन्दा उत्तम महिना हो । 

यस महिनालाई मनलाई शुद्ध एवं पवित्र भाव पैदा गर्ने एकदम प्रभावकारी महिना मानिन्छ । यो महिनामा गणेश चतुर्थीजस्ता ठूलो पर्व मनाइन्छ । भगवान् श्रीकृष्णको जन्मोत्सव तथा कलंक चतुर्थी पनि यही महिनामा पर्छ । यस वर्ष भाद्रपद महिना १३ अगस्टदेखि १० सेप्टेम्बरसम्म रहने छ ।

भाद्रपद महिनाको नियम तथा सावधानी

भाद्रपद महिनामा काँचो खानेकुरा सेवन गर्नु हुँदैन । दहीको सेवन पूर्ण रूपमा गर्न नहुने शास्त्रहरूमा उल्लेख छ । यो महिनामा चिसो पानीले दिनमा दुईप्रहर (साँझ–बिहान) स्नान गर्नुपर्छ, ताकी शरीरमा रहेको आलस्यपन टाढा रहोस् । भाद्रपद महिनामा भगवान श्रीकृष्णलाई तुलसी चढाउनु र चिया वा दूधमा तुलसी उमालेर सेवन गर्नु उत्तम हुने बताइन्छ । 

भाद्रपद महिनाको व्रत–पर्व 

यो महिनामा गणेश चतुर्थी महोत्सव पर्व पर्दछ । यही महिनामा श्रीकृष्ण, बलराम र राधाको जन्मोत्सव पनि पर्दछ । नेपालसहित भारतको मथुरा–वृन्दावन र उत्तरी क्षेत्रमा कृष्णजन्माष्टमी पर्व धुमधामसँग मनाइन्छ । यो महिनामा हिन्दू महिलाहरूको ‘शौभाग्यको पर्व’ हरितालिका तीज पनि पर्दछ । यो महिनामा अनन्त पूण्य प्राप्त गर्ने पर्व ‘अनन्त चतुर्दशी’ पनि पर्दछ । 

श्रीकृष्णको विशेष कृपा

यो महिनामा हिन्दू धर्मावलम्बीहरूलाई दहीको सेवन पूर्ण रूपमा प्रतिबन्धित छ । तर, पूरै महिना श्रीकृष्णलाई पन्चामृतले स्नान गराएमा मनोकामना पूरा हुने विश्वास गरिन्छ । पन्चामृतमा दही पनि सामेल हुन्छ । जसको सन्तानको चाहना पूरा भएको छैन, त्यस दम्पतीले श्रीकृष्णको जन्मोत्सवमा सहभागी भएमा मनोकामना पूरा हुने विश्वास गरिन्छ । 

यो महिनामा आत्मविश्वास बढाउन लागि श्रीमद्भागवत गीताको पाठ पढ्दा शुभ फल मिल्ने विश्वास गरिन्छ । यो महिनामा लड्डु गोपाल र शंखको स्थापना गरेमा घरमा धन तथा सम्पन्नता प्राप्त हुने बताइन्छ । 

भगवान गणेशसँग वरदान माग्ने महिना

विद्या, बुद्धि तथा ज्ञानको लागि यो महिना भगवान गणेशको उपसना गर्नुपर्दछ । पहेँलो रंगमा भगवान गणेशको स्थापना गर्नुपर्दछ । गणेशको उपसना गर्ने र महिनाभर सात्विक भोजन गर्नाले हरेक प्रकारको दुःख, कष्टबाट मुक्ति पाउने विश्वास गरिन्छ ।