लाल सिंह चड्ढा फिल्मका साथ आमिर खान लगभग चार वर्षपछि ठूलो पर्दामा देखिए । 

फिल्मको दायरा, १८० करोड भारुको बजेट र आमिरको सुपरस्टार हैसियतका कारण फिल्मबाट धेरै अपेक्षा गरिएको थियो । तर फिल्म फ्लप रह्यो । 

सात दिनमा यस फिल्मले भारतभरिबाट जम्मा ४९ करोड भारु कमायो । तुलनै गरेर हेर्नुपर्दा केजीएफ ः च्याप्टर २ को हिन्दी डबले शुरूकै दिनमा ५४ करोड भारु कमाएको थियो । 

हिन्दी फिल्म उद्योग सन् २०२२ मा रोगी देखिएको छ तर लाल सिंह चड्ढा फ्लप हुनु तनावकै विषय हो । 

यो वर्ष द कश्मीर फाइल्स, भूलभुलैया २ र गंगुबाई काठियावाडी जस्ता दुईतीन फिल्मबाहेक हिन्दी भाषाका अन्य कुनै पनि फिल्म हिट भन्न मिल्ने खालका छैनन् । 

अक्षय कुमार (सम्राट् पृथ्वीराज), कंगना रनावत (धाकड) र रणवीर सिंह (जयेशभाइ जोरदार) सबै धराशायी भए । 

आमिर र उनको लाल सिंह चड्ढाले बलिउडलाई पुनरुत्थान गर्ने अपेक्षा धेरैले गरेका थिए । तर फिल्म फ्लप हुँदा त्यसको दुईवटा कारण देखिएका छन् ः कि त फिल्मको कन्टेन्ट दर्शकले मन पराएनन् कि त फिल्मको बहिष्कार गर्नुपर्ने बलियो अभियान चलेकाले असर पर्‍यो । 

फिल्म प्रदर्शकहरू यस फिल्मको गुणस्तर नै कमजोर भएकाले फ्लप भएको बताउँछन् । दिल्लीका एक हलवाला भन्छन्, ‘बहिष्कार अभियानले खासै प्रभाव पारेको हैन । पद्मावत फिल्मलाई पनि बहिष्कार गर्नुपर्ने आवाज उठेको थियो र विरोध प्रदर्शन समेत भएको थियो । तैपनि फिल्मले पहिलो सप्ताहान्तमा १०० करोड भारुभन्दा बढी कमायो । लाल सिंह चड्ढालाई दर्शकले ठाडै अस्वीकार गरिदिए । दर्शकको चाहनालाई फिल्मनिर्माताहरूले विचार गर्नुपर्ने भएको छ ।’

तर विगतका केही फिल्महरूको कन्टेन्टलाई पनि समीक्षकहरूले आलोचना गरेका थिए । आमिर खानकै अघिल्लो फिल्म ठग्स अफ हिन्दोस्तान र धूम ३ लाई समीक्षकले ध्वस्त पारेका थिए । तैपनि ती फिल्महरूको शुरूआत राम्रो थियो किनकि गजबको हाइप गरिएको थियो । 

धूम ३ ले सन् २०१३ मा पहिलो दिन ३६ करोड भारु कमाएको थियो भने ठग्स अफ हिन्दोस्तानले सन् २०१८ मा ५१ करोड भारुको कीर्तिमान कायम गरेको थियो । 

तुलना गरी हेर्दा लाल सिंह चड्ढाले भारतमा पहिलो दिन जम्मा ११.७० करोड भारु कमाउन सकेको थियो । 

फिल्म व्यापार विश्लेषक रमेश बाला यसको व्याख्या गर्छन्, ‘कमजोर कन्टेन्ट र बहिष्कार अभियान दुवै यसमा जिम्मेवार छन् । तर बहिष्कार अभियान नै प्रमुख कारण हो । पहिलो दिन नै फिल्मले सुस्त व्यापार गरेको हो । पहिलो दिन जम्मा ११ करोड भारुको व्यापारले मानिसहरू हलमा आउन इच्छुक छैनन् भन्ने देखायो । समीक्षाहरूले पनि पहिलो दिन र त्यसपछिका दिनहरूको कमाइलाई असर पारेका हुन् । तर पहिलो दिन नै झुर व्यापार हुनु भनेको बहिष्कार अभियानको असर हो ।’

तर फिल्म उद्योगका भित्रियाहरूका अनुसार, लाल सिंह चड्ढा र अक्षय कुमारको रक्षाबन्धन राखीको दिन रिलीज गर्नु नै गलत निर्णय थियो । राखीको दिन मानिसहरू फिल्म हेर्न घरबाट निस्कने अपेक्षा गरिँदैन । 

फिल्म व्यापार विश्लेषक अतुल मोहन भन्छन्, ‘फिल्मको ओपनिङ सुस्त हुनु आश्चर्यको कुरा हैन । रक्षाबन्धन पर्वको बारेमा थाहा हुनेहरूका लागि यो चकित बनाउने कुरै हैन । ईदमा जस्तो गरी मानिसहरू यो दिन घरबाहिर निस्कँदैनन् । त्यसैले पहिलो दिन हल नभरिनु अपेक्षाकृत नै थियो । त्यसपछि चाहिँ फिल्मको व्यापार समीक्षा तथा दर्शकको प्रतिक्रियामा निर्भर रहन्छ ।’

फिल्मले त्यति राम्रो समीक्षा नपाएपछि व्यापारमा पनि असर परेको हो । दर्शकको प्रतिक्रियाले पनि फिल्मलाई सहयोग गरेन । 

केही विज्ञहरूका अनुसार, महामारी युगपछि फिल्मको विधा र दर्शकहरूको बदलिएको प्राथमिकताले लाल सिंह चड्ढा जस्ता फिल्मको ग्राह्यतामा असर पारेको छ । कोभिड–१९ शुरू भएपछि फिल्म हेर्ने जमात ओटीटीमा उपलब्ध कन्टेन्ट हेरिरहेको छ र निश्चित किसिमको फिल्म हेर्नका लागि मात्र घरबाहिर निस्कने गरेको छ । 

‘लाल सिंह चड्ढा विशुद्ध पारिवारिक मनोरञ्जन दिने फिल्म हो । दर्शकहरू आजकल यस्तो फिल्म हलमा नभई ओटीटीमा हेर्न चाहन्छन् । मानिसहरू हलमा मनोरञ्जन लिनका लागि जाने हुन् । उनीहरू हलसम्म जान बाध्य बनाउने विशाल स्केलका मनोरञ्जक फिल्म चाहन्छन् । नत्र उनीहरू ओटीटीमै फिल्म हेर्छन् । आजकल त हलमा रिलीज भएका फिलम पनि ४–६ हप्तामा ओटीटीमा आइपुग्छन्,’ रमेश बालाले बताए । 

बलिउडका मेगास्टारमध्ये एकको ठूलो फिल्मले यस्तो कमजोर प्रदर्शन गरिरहेको छ भने शायद फिल्म उद्योगले दर्शकको चाहना बुझ्न नसकेको भन्नुपर्छ । हालैको एक कार्यक्रममा कलाकार आर माधवनले यसलाई सम्बोधन गरे । 

‘अहिले तपाईंसामु पूरै परिवर्तन भइसकेको, उच्च शिक्षित दर्शक छ जसलाई विश्व सिनेमाका बारेमा राम्रो ज्ञान छ । उनीहरू तपाईंलाई त्यही मापदण्डअनुसार मूल्यांकन गर्छन् । यसमा कसैको दोष छैन । हामीलाई हलमा दर्शक तान्न सक्ने क्षमता भएको पटकथा बनाउन केही समय लाग्ला तर हामी त्यसमा सफल हुनेछौं,’ उनले बताए । 

जेजस्तो भए पनि लाल सिंह चड्ढाको असफलताले बलिउडलाई आत्मनिरीक्षण गर्न बाध्य बनाएको हुनुपर्छ । फिलम उद्योगले यसबाट राम्रै पाठ सिक्नु जरूरी छ । 

हिन्दुस्तान टाइम्समा प्रकाशित पत्रकार अभिमन्यु माथुरको सामग्री