×

NMB BANK
NIC ASIA

जनतासँग सांसद

कांग्रेसको रिसले मदन भण्डारीको क्षेत्रमा बजेट काटियो : सांसद मिनेन्द्र रिजाल

बैशाख १३, २०७६

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

काठमाडौं – नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय समिति सदस्य तथा मोरङ क्षेत्र नम्बर २ का प्रतिनिधिसभा सदस्य डा. मिनेन्द्र रिजाल कांग्रेसभित्रका एक स्पष्ट वक्ता हुन् ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

बेलाबेलामा संसदमा राष्ट्रिय मुद्दाबारे चर्को बोल्ने र सरकारका गलत क्रियाकलापको तिखो आलोचना गर्न सक्ने डाक्टर रिजालले संसदमा गणितीय रूपमा कमजोर उपस्थिति रहेको कांग्रेसलाई थप कमजोर हुन नदिने कोसिस गर्छन् ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

पछिल्लो २२ दिन डा. रिजाल आफू निर्वाचित क्षेत्र मोरङको २ नम्बरमा आम जनतामाझ पुगेर काठमाडौं फर्किए । त्यहाँ उनले विभिन्न कार्यक्रम गरे । स्थानीय जनप्रतिनिधिसँग अन्तर्क्रिया गरे । डा. रिजाल त्यहाँका वास्तविक समस्याबारे छलफल कार्यक्रम चलाएर काठमाडौं फर्किएका छन् ।


Advertisment
Nabil box
Kumari

त्यहाँका वास्तविक समस्या के–के छन् त ? डा. रिजालले लोकान्तरका लागि ईश्वर अर्यालसँग प्रस्तुत गरेको धारणाको सम्पादित अंश :-

Vianet communication
Laxmi Bank

वास्तवमा मैले नेपाली कांग्रेसको राष्ट्रिय जागरण अभियानको कुरा आउनुभन्दा अगाडि संसदको अधिवेशन सकियो, अर्को अधिवेशनको बीचमा समय खाली भयो । निर्वाचन जितेपछि बेलाबेलामा आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा जाने त गरेको थिएँ तर आम मतदाताका बीचमा बसेर कुराकानी हुन खासै पाएको थिएन । मलाई लाग्यो – यो समयलाई सदुपयोग गरौं भनेर । त्यसपछि आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रतिर गएँ । 

मेरो निर्वाचन क्षेत्रमा २९ वटा वडा छन् । मलाई लाग्यो कि २९ वटै वडामा टोलटोलमा गएर आम मान्छेसँग भेट गर्नुपर्छ । मैले डेढ सयभन्दा बढी टोल मिटिङहरू गरें । एउटा टोलमा जाने, ३०–४० जना मान्छेसँग भेट गर्‍यो अनि उनीहरूको गुनासो सुन्यो । मलाई लाग्छ, सबै जनप्रतिनिधिले जनतासँग जोडिनका लागि यस्तो गर्नुपर्छ ।

चुनावमा प्रतिवद्धता गरेकोमध्ये के पूरा भयो ? के पूरा भएन ? अब के गर्नुपर्ने छ ? जस्ता कुराहरूलाई प्रमुख विषयवस्तु बनाएर म गएको थिएँ । यतिका दिनदेखि देखेको छैन, भेटेको छैन कता हराउनुभयो भन्ने कुरा पनि हुन्थ्यो । सबै कुरा सुनिसकेपछि मैले के गर्थें भने यदि त्यो वडा कांग्रेसको प्रतिनिधिले जितेको छ भने उसलाई, नगरपालिका वा गाउँपालिकामा कांग्रेसको प्रतिनिधि छ भने उसलाई पनि र प्रदेशसभामा कांग्रेसको कोही प्रतिनिधि छ भने उसलाई पनि बोलाएर जनताका सामु साक्षात्कार गराउने गरें । जनताका गुनासाहरूको जवाफ सबै तहबाट दिन लगाउने र अन्तिममा मैले पनि जवाफ दिने गरेर हामीले मिटिङहरू गर्‍यौं ।

अहिले ४ तहबाटै काम हुन्छ । अधिकार क्षेत्र पनि फरक छ । कुनै काम स्थानीय प्रतिनिधिले गर्नुपर्छ, कुनै काम नगरपालिकाले गर्नुपर्ने हुन्छ भने कुनै काम प्रदेश र कुनै काम संघले गर्नुपर्ने हुन्छ । 

त्यो बीचमा ४ वटा मैले फरक मिटिङ राखें । त्यो चाहिँ पार्टीको होइन कि पार्टीभन्दा बाहिर जनतासँग सांसद भन्ने खालको । एउटा मिटिङमा हामीले ८० देखि १ सयसम्म बोलायौं । नागरिक समाजका मान्छे, अर्को पार्टीको मान्छे । अर्को पार्टीको पनि चुनाव जितेको प्रतिनिधि छ भने उसलाई पनि बोलायौं । एउटामा ४ वटा वडाको, अर्कोमा ३ वटा वडाको, अर्कोमा ३, अर्कोमा ५ वटा वडाको गरेर ३ सय २० जनासँग साक्षात्कार गरें मैले ।

जस्तो प्रदेश सभामा एकातिर हाम्रो साथी हार्नुभएको छ, कम्युनिस्ट पार्टीको प्रतिनिधिलाई बोलाएँ । एकठाउँमा ३ जनामा हाम्रो १ जनाले जितेको थियो, २ जना उताका प्रतिनिधि थिए । उहाँहरूलाई पनि बोलाएँ मैले ।

गत आम निर्वाचनमा २ वटा पार्टीले गठबन्धन बनाएर चुनाव लडेको हो । २ वटा पार्टीको कूल भोट जोड्दाखेरि हाम्रोभन्दा जम्मा १० प्रतिशत माथि थियो । तत्कालीन एमाले र हाम्रो भोट अलिकति मात्र तलमाथि थियो । प्रदेशसभा, संघीय संसद, समानुपातिक सबै एकमुष्ट हेर्ने हो भने उहाँको भोट र हाम्रो भोट उस्तै उस्तै थियो । 

स्थानीय निकायमा ३ वटा पार्टीलाई अलग गर्ने हो भने एमाले र हामी उस्तै छौं । तर उहाँहरू अब एकैपार्टी हुनुभो । यदि कांग्रेस र तत्कालीन माओवादीको तालमेल भएको भए तत्कालीन एमालेको १० सीट पनि पुग्दैन थियो । त्यही देखेर नै २ पार्टी गठबन्धनमा गए । उहाँहरूले ‘स्वीट हार्ट डिल’ अथवा ४० प्रतिशत दिएर चुनाव लड्नुभएको हो । यदि ३ वटा पार्टी अलग–अलग लडेको भए ठीकै छ तर कांग्रेससँग गठबन्धन गरेको भए एमाले बढारिन्थ्यो । त्यो चलाखीपूर्ण निर्णय उहाँहरूले गर्न सक्नुभयो, हामीले गर्न सकेनौं । 

जनताको गुनासो 

मेरो निर्वाचन क्षेत्रमा खोलै–खोला छ । तटबन्धन सबैभन्दा ठूलो समस्या छ । मेरो र प्रधानमन्त्रीको निर्वाचन क्षेत्रलाई एउटा खोलाले छुट्याएको छ । त्यो निकै ठूलो छ । त्यो खोलाको तटबन्धनका लागि एसियाली विकास बैंकका सहयोगबाट ठूलै प्रोजेक्ट गर्दैछौं । 

टेन्डर हुने हुने प्रक्रियामा छ । अर्को खोलामा चाहिँ खाली कुइनेटो मिलाउँदै जाने काम चलिरहेको छ । तिनीहरूको स्थायी व्यवस्थापनका लागि पनि एसियाली बैंकले नै सहयोग गर्ने सम्भावना छ । 
अरु ३ वटा खोलामा खासै ठूला प्रोजेक्ट छैन । तेस्रो ठूलो खोलामा चाहिँ यही खालको ठूलो आयोजना नै पार्नुपर्ने छ । अरु २–३ वटा सामान्य खोलाहरूमा चाहिँ केही काम संघले गर्नुपर्ने छ, केही प्रदेशले गर्नुपर्ने छ । 

दोस्रो मेरो निर्वाचन क्षेत्रमा हुलाकी सडकले भेटेको छ । अहिले हुलाकी सडकको काम भइरहेको छ । शुरूमा झापा र मोरङ जोड्ने पूलका लागि पूर्वाधार विकास कोषबाट पैसा छुट्याइएको थियो, पछि त्यो पैसा मैले अर्काेतिर सार्न लगाएँ । पूलको काम हुलाकी सडकबाटै हुन्छ, केही दिनभित्रमा टेन्डर हुने अवस्थामा छ । 

तर प्रधानमन्त्री ज्यू र मेरो निर्वाचन क्षेत्रको बीचमा एउटा पनि पुल छैन । एउटा पुल निर्माणको क्रममा थियो तर त्यो प्राविधिक रूपले त्यति उपयुक्त छैन । थप बजेट मिलाएर त्यसलाई उपयुक्त ढंगले सक्नुपर्ने छ । अहिले त्यसका पिल्लर वारी र पारी पनि छुट्टिएर बसेका छन् । केन्द्रलाई भनेको केन्द्र अहिलेसम्म अलमल देखिएको छ ।

३ वटा स्थानीय तह त्यससँग जोडिएका छन्, झापाको नगरपालिका र गाउँपालिका छ भने अर्को एउटा नगरपालिका मोरङको छन् । त्यसमा थप केही बजेट लगानी गर्ने हो भने त्यो पार लाग्छ तर त्यसमा स्वयं प्रधानमन्त्रीज्यूले काम गर्न चासो देखाउनुभएको छैन ।

केन्द्रले गर्दैन भने गाउँपालिका र नगरपालिका मिलेर भएपनि पुलमार्फत बाटो जोड्नैपर्छ भन्ने त्यहाँका जनताको माग छ । मैले प्रधानमन्त्रीज्यूसँग पनि भनेको थिएँ, ‘प्रधानमन्त्रीज्यू, तपाईंको र मेरो निर्वाचन क्षेत्रमा पूल नै नभएर मान्छेहरूमाथि राजमार्गको बाटो आउनु–जानुपरेको छ ।’ तर उहाँले मेरो निर्वाचन क्षेत्रमा ५ वटा पुल छ भन्ने जवाफ दिनुभयो । ती पाँचवटा पुलहरूमाथि मात्रै छ । उहाँको निर्वाचन क्षेत्रबाट मोरङको १ नम्बर क्षेत्रमा जाने पुल छ तर २ मा आउने पुल छैन ।

अब प्रधानमन्त्रीज्यूले आफूलाई नै निर्वाचित गराउने जनतालाई सुख दिने हो भने त्यो पुल बनाउनुको विकल्प त छैन । अर्को ९ फीटको सडक छ । बोर्डरबाट मोरङको उत्तरी भेगसम्म बनाउनुपर्छ भन्ने कुरा उठेको छ । त्यसमध्येमा ३ वटा मेयरको भाग पर्छ भने २ जना कम्युनिस्ट पार्टीको हुनुहुन्छ । एउटा कांग्रेसको हुनुहुन्छ । १ जना सांसद भानुभक्तजी त मन्त्री पनि हुनुहुन्छ । त्यसको काम केही हुने छाँट देखिएको छैन । हामीले कोसिस गरिरहेका छौं । 

तटबन्धन, बाटो पछाडि तेस्रो प्राथमिकतामा सिँचाइ छ । पहिला बाढीले तहसनहस बनाएको छ धेरै ठाउँमा । सिँचाइलाई तेस्रो प्राथमिकतामा राखिएको हुनाले अहिले धेरै जमिन बाँझो छ । अर्को खोलाको पानी नलाग्ने ठाउँमा मान्छेले बोरिङ गरेर पानी निकाल्नुपर्ने हुन्छ । तर कतिपय ठाउँमा ४ फेजको लाइन पुगेको छैन । ट्रान्सफर्मर चाहियो, विद्युत् प्राधिकरणले त्यसलाई हेर्दिनुपर्ने हुन्छ । बिजुली लैजानमा समस्या छ ।

सीमा क्षेत्र भएकाले भारतको टेलिकम टावरको बढी प्रभूत्व छ । नेपालको टावरले कम काम गर्छ । मान्छेसँग विकल्प नभएकाले पारीको सीम प्रयोग गरिरहेका छन् । शिक्षा स्वास्थ्यका कुराहरू पनि छन् । कतिपय ठाउँमा विद्यार्थीको संख्या पुगेका छैनन् भने कतिपय ठाउँमा शिक्षकको संख्या कम छ । जति बोर्डरतिर गइन्छ, त्यति शिक्षाको समस्या देखिन्छ । अहिले अस्थायी शिक्षक हटाउने काम भएको छ, केही समय नगरपालिकाले आफ्नो स्थानीय स्रोत परिचालन गरेर सस्तोमा शिक्षक खटाउन सक्ला । तर दीर्घकालीन रूपमा राज्यले नै हेर्नुपर्ने हुन्छ ।

अर्को ठूलो समस्या नागरिकताको समस्या छ । ६० प्रतिशत मधेशी समुदाय बसेको ठाउँ हो त्यो । सन्थाल, झाँगड, राजवंशी, मुसलमानजस्ता समुदाय छन् । उनीहरूको भाषा मिल्दैन । पुस्तौंदेखि बसेका मान्छे छन् तर उनीहरूसँग नागरिकता छैन । कतिपयले जन्मसिद्धका आधारमा नागरिकता लिए, तिनीहरूको सन्तानलाई वंशजको नागरिकता दिने प्रयास भर्खर शुरू भएको छ । तर कतिपयसँग जन्मसिद्धको नागरिकता छैन । उनीहरूको प्रमाणका रूपमा जमिन छैन । उनीहरूलाई विदेश जानुपर्‍यो वा सरकारी काम गर्नुपर्‍यो भने नागरिकताकै कारणले अप्ठ्यारो परेको देखिन्छ । सरकारले नागरिकताको समस्या पनि तुरुन्त हल गर्नुपर्ने देखिन्छ त्यहाँ ।

उत्तरीभन्दा दक्षिण क्षेत्रमा यस्ता समस्या बढी देखिन्छन् । यस्ता रियल लाइफका समस्या त्यहाँ देखिन्छन् । काठमाडौंमा बसेर को राष्ट्रघाती, को राष्ट्रवादी भन्ने बहस चलाएर हुँदैन । ग्राउन्डमा जानुपर्‍यो, त्यहाँका जनताको मुख्य चासो हेर्नुपर्‍यो ।

स्थानीय कार्यकर्ता र जनता थिचोमिचोमा !

तल्लो तहमा त पार्टीका नेता कार्यकर्ताले जसरी पनि नेतृत्व मिलिदिए हुन्छ भन्नुहुन्छ । मलाई लाग्छ, कांग्रेसले सञ्चालन गरेको राष्ट्रिय जागरण अभियानले पार्टीलाई तल्लो तहसम्म जोड्ने काम गर्नेछ । अभियान चलाउनुपर्छ भन्ने कुरा पार्टीभित्र पहिल्यै उठेको थियो । 

नेपाली कांग्रेसका कार्यकर्ताहरू अहिले तल्लो तहमै थिचोमिचो र दबाबमा परेका छन् । एउटा सामान्य उदाहरण दिन्छु मैले । चुनाव अगाडि २ वटा बाटोहरू योजनामा परेका थिए । एउटा जीपी मार्ग र अर्को मदन भण्डारीको बासस्थानसम्म पुग्ने बाटो । मदन भण्डारीको घर मेरो निर्वाचन क्षेत्रमा पर्छ । मैले चुनाव जितेपछि त्यो योजना केन्द्रबाट प्रदेशको मातहतमा गयो तर त्यसका लागि छुट्याइएको बजेट चाहिँ गएन ।

म निर्वाचित भएकै कारणले मदन भण्डारीको घर जाने बाटोको योजनाका लागि बजेट दिइएन । यस्तो पनि हुन्छ ? मेरो र निकटम प्रतिद्वन्दीको मत जम्मा २ हजार जतिले फरक छ । २ हजार जनताले मलाई बढी भोट दिए भन्दैमा बाँकीलाई सजाय दिनु ? मिनेन्द्र रिजालले शिलान्यास गरेको सडकमा किन पैसा दिनु ? भन्ने गर्छन् । यो त न्याय भएन नि !

राष्ट्रिय जागरण अभियानबाट आशा

निराश बनेका जनता र कांग्रेस कार्यकर्तामा एक प्रकारको आशाको सञ्चार गर्नका लागि राष्ट्रिय जागरण अभियानले भूमिका खेल्न सक्छ भन्ने मलाई लाग्छ । पार्टीले चुनाव हारेकाले स्वाभाविक रूपमा तल्लो तहमा अलिकति ‘कचर–पचर’ हुने भयो । हामी अब महाधिवेशनको तयारीसम्म आइपुगेका छौं । पार्टीभित्रै पनि प्रतिस्पर्धा हुने कुरा भइहाल्यो ।

तर पार्टी भित्रको एउटा प्रतिनिधिले अर्को प्रतिनिधिसँग एउटा सीमासम्म मात्र मतभेद राख्ने तर पार्टीको एकता कायमै राख्ने शर्तमा कुरा हुन जरुरी छ । राष्ट्रिय जागरण अभियानले पनि एउटा काम के गर्ला जस्तो लाग्छ भने पार्टीको मतभेदलाई एउटा सीमाभित्र रहेर व्यवस्थापन गर्नेछ । तर कम्युनिस्टहरूको ज्यादतीसँग लड्न भने पार्टी एकढिक्का हुनैपर्छ ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
जेठ २९, २०८०

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ भारत भ्रमणबाट फर्किएको केही दिनमै पशुपतिनाथ मन्दिरमा पुगेको विषय अहिले सर्वत्र चर्चामा छ । त्यसो त भारत भ्रमणमै छँदा प्रचण्डले गेरुवस्त्र लगाएर उज्जैनस्थित महाकालेश्वर...

असोज ३, २०८०

नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले नेपाल समाजवादी पार्टी (नेसपा)का एकजना अध्यक्ष महिन्द्र राय यादवलाई पार्टी एकताका लागि पत्र पठाएपछि नेसपामा खैलाबैला उत्पन्न भएको छ ।&nb...

चैत २५, २०७९

वैशाख १० गते हुने प्रतिनिधिसभा सदस्यको उपनिर्वाचन नजिकिँदै गर्दा चितवनमा राजनीतिक गतिविधि बढेको छ । मंसिर ४ को चुनावमा रास्वपा विजयी भएको चितवन २ मा उपनिर्वाचनका माध्यमबाट आफ्नो राजनीतिक विरासत फर्काउन न...

पुस ३, २०८०

बैतडीको झुलाघाटदेखि पाँचथरको चिवाभञ्ज्याङसम्म मध्यपहाडी यात्रा सकेर नेकपा एमालेको नेतृत्व काठमाडौं फर्किएको छ । संसद्को प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेको नेतृत्वले मध्यपहाडी यात्राका दौरान सरकारको चर्को आलोचना गरेक...

पुस २२, २०७९

नेकपा एमालेको समर्थनमा नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ प्रधानमन्त्री बनेपछि देशको राजनीतिले नयाँ कोर्स लिएको छ । तर, नयाँ प्रधानमन्त्रीले विश्वासको मत नलिँदै सरकार गिराउने खे...

असार १, २०८०

बुधवार उच्च अदालत विराटनगर पुग्दा धरान उप–महानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङ एक वकिलसहित भेटिए । मुद्दाको पेशी भएकाले उनी आफैं उपस्थित भएका रहेछन् । धरान खानेपानी विकास बोर्डको बैठक नबोलाएको भन्दै सा...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x