कात्तिक २४, २०८०
राजधानी काठमाडौंबाट कयौं सय माइल टाढा रहेका जाजरकोट र रुकुम पश्चिम यतिबेला भूकम्पले इतिहासकै सर्वाधिक पीडामा छन् । गोधूलि साँझसँगै ओठ काँप्ने जाडो शुरू हुन थाल्छ । आमाको मजेत्रोमा लपेटिएका बच्चाहरू चि...
देखें, गोरीले सत्ताकै आडमा आफ्नो गुरुको घोर अपमान गरी । सुनें, बूढा नेता रवीन्द्रनाथ शर्मालाई अल्लारे कम्युनिस्टहरूले बेस्सरी गोरु चुटेजस्तो चुटे अरे । समाचार पढें, मेयरले दलित महिलालाई बोक्सीको बात लगाएछन् ।
प्रतिपक्ष चिच्याएका छन्, गाउँमा सिंह पुग्यो, दरबार पुगेन । करोडौंको बजेटको दुरूपयोग छर्लङ्ग देखिन्छ । तेल, खेल, पानी, खानी, शिक्षा, स्वास्थ्य, सुरक्षा, जहाँ–जहाँ मेरा नेता कमरेडहरू पुुगेका छन्, चोखा भेटिन गाह्रो छ । ती बिटुलो मात्रै भएका छैनन्, डुङ्डुङ्ती गन्हाएका छन् । यस्तै दुर्गन्धेहरूले ज्ञानेन्द्र शाहीलाई सुपरस्टार बनाइदिए । ज्ञानेन्द्र शाही जिन्दावाद ! को नारा उर्लियो । जुलुसमा प्रसस्तै मान्छेहरू बटुलिए ।
न्यायप्रियता मान्छेको स्वभाव हो, ज्ञानेन्द्र शाहीमाथि अन्याय भएकै हो भन्ने आम बुझाइ छ । विरोधको स्वर सुन्नै नचाहने मण्डलेहरूले ज्ञानेन्द्र शाहीमाथि अत्याचार गरेकै हुन् । सत्ताको आडमा गुण्डागर्दी गर्नेहरू सबै मण्डले हुन् । सरकारी पत्रकारहरू मण्डले जस्तै देखिए ।
नेकपाका अध्यक्षद्वयको झगडाले पार्टीमा डँडेलो सल्किँदै छ । एकता ए कता हो ? जस्तो हुँदैछ । नेताका पाँच बुँदे सहमतिको अनेक अर्थ झिकिँदैछ । ईश्वर पोखरेल त्यहाँ आलोपालाको अर्थ देख्दैनन् । दुई अलग–अलग पार्टी हुँदाको अवस्थाको सहमति पार्टी एउटै हुँदा व्यर्थ भएको उनको तर्क छ । उखानले भन्छ, कुलो र कुरो जता पनि जान्छ । यसैले नेताहरू तुरुन्त–तुरुन्त भाका फेर्छन् । केवल वैयक्तिक स्वार्थ हेर्छन् ।
सहमतिलाई समयमै पार्टीको सम्पत्ति बनाउन खोजिएको भए अहिले यो कचिंगल पक्कै उठ्ने थिएन । उबेला दुई जना मात्रै मिलेर पार्टी चलाउन खोजेकै हुन् । आत्मघाती बाटो रोजेकै हुन् । जे रोप्यो त्यही फल्छ, यसैले दुईतिहाइ बहुमतको सरकार ढल्छ–ढल्छ झैँ हल्लिँदै छ । प्रतिपक्षीहरू उफ्रिएकै छन् ।
झलनाथ खनाल काँग्रेस भेटिएन भन्थे, अहिले भेट्दै होलान् । माधव नेपाल चोक्टा खान खोज्दैछन्, झोलमा डुब्ने खतरा बढेको छ । ईश्वर पोखरेलको कचकच र प्रचण्डको तर्कलाई प्रधानमन्त्री ओलीले एउटै डालोमा हालेका छन् ।
इतिहासमा कांग्रेस पटक–पटक यस्तै गल्ती दोहोर्याउथ्यो । गणेशमानले आफ्ना भतिज दुर्गेसमानलाई राजदूत बनाइदिन गिरिजासँग आग्रह गरे, गिरिजाले टेरेनन् । भारतेली राजदूतले गिरिजालाई सम्झाइदिए । यहीँदेखि नेपाली काँग्रेसको हाल बेहाल हुँदै गयो । अहिले पनि शेरबहादुर देउवा भारतका परराष्ट्रमन्त्री जयशंकरलाई बधाई दिन साह्रै हतारिए ।
कूटनीतिक मर्यादाको ख्याल गरेनन् । कांग्रेसमा राजावादी बहुमत ह्वात्त बढ्यो । अस्ति २०७६ जेठ १८ गते नरहरि आचार्य पोखरा आएका थिए । उनले ‘गणतन्त्रको यात्रा’ पुस्तकको चर्चा गरे । गणतन्त्रको फूल कांग्रेस पार्टीमा ओइलाइसकेको छ । शशांक कोइराला पूर्व राजाका पाउमा लुट्पुटिँदै छन् ।
बेस्सरी बलशाली छँदाको गिरिजाप्रसादको दम्भ र अहिलेका खड्गप्रसाद ओलीज्यूका घमण्ड उस्तै–उस्तै छ । खड्गप्रसाद ओली प्रचण्डलाई छेऊ लगाउन उद्यत छन् । यही बुझेर प्रचण्डले गोप्य सहमतिको पत्रलाई तुरूपका रूपमा फाले । यही मौकामा आफ्ना कमजोर पत्ती सडाएर केही नेता ‘सर’ खोज्दै छन् । पोखरामा रुद्रबहादुर थापा प्रायः मुक्तक सुनाउँछन्:
‘धेरै खाँदा अमृत पनि जर हुँदो रहेछ,
मिस्सी र बास्सालाई एक्काले अँठ्याएपछि
गुलाम पनि सर हुँदो रहेछ ।’
केपी र पीकेजस्ता मिस्सी र बास्साहरू जयशंकररूपी एक्काले अँठ्ठिए भने पूर्वराजाका गुलामहरू अवश्य सर हुन्छन् । कमल थापा पोखरामै आएर गर्जिए, ‘राजा र विप्लव दुवै अटाउने व्यवस्था चहियो ।’ स्पष्ट छ, फेरि राजा चाहियो । पढ्यौं हामीले इतिहासमा, क्रमबेलले बेलायतमा राजालाई फाँसीमा चढाए, तर ११ वर्षपछि फेरि राजतन्त्र बिउँझियो । नेपालमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले हिमानी र हृदयेन्द्रलाई अगाडि सारेर राजनीतिको सुतीखेती गरिरहेका छन् ।
जुन स्वभाविक हो । गोरीले सत्ताको आडमा गुरु नचिन्नु, केपीले पीकेलाई छिर्के हान्न खोज्नु, राष्ट्रपतिले प्रधानन्यायाधीशलाई घुँडा टेकाउनु स्वाभाविक होइन । यसैले पार्टी कार्यकर्ता र आमजनतामा निराशाको बादल मडारिएको छ । पूर्व राजाको सम्मानमा ठूल्ठूला जुलुस उर्लिएका छन् । ‘राजा आऊ, देश बचाऊ !’ का नारा घन्किएका छन् ।
ज्ञानेन्द्र शाही र ज्ञानेन्द्र शाहको पक्षमा जनमत फैलिनु नेकपा भित्रको दुर्दशा हो । कमरेडहरूको दुर्गन्धले शाही र शाहजीहरू बसाएका छन् । बिरालो सेतो होस् कि कालो होस् त्यसको काम मुसा मार्नु हो । आमकिसानले मुसो मार्ने बिरालो खोजेका छन् ।
राजधानी काठमाडौंबाट कयौं सय माइल टाढा रहेका जाजरकोट र रुकुम पश्चिम यतिबेला भूकम्पले इतिहासकै सर्वाधिक पीडामा छन् । गोधूलि साँझसँगै ओठ काँप्ने जाडो शुरू हुन थाल्छ । आमाको मजेत्रोमा लपेटिएका बच्चाहरू चि...
केही वर्षअघि विद्वान प्राध्यापक डा. अभि सुवेदीले कान्तिपुरमा लेख्नुभएको एउटा प्रसंगबाट आजको चर्चा शुरू गर्नु उपयुक्त हुनेछ । त्यस प्रसंगमा नेपाली कांग्रेसका वर्तमान सभापति शेरबहादुर देउवाले पूर्व प्रधानमन्त्रीको हैस...
डिसेम्बर पहिलो साता एनसेलको माउ कम्पनी आजियाटाले आफ्नो रेनोल्ड होल्डिङ्स यूकेको शतप्रतिशत स्वामित्व गैरआवासीय नेपाली सतिशलाल आचार्यको कम्पनी स्पेक्ट्रलाइट यूकेलाई बेच्न गरेको सम्झौताबारे समाचार बाहिरिएको झन्डै ३ हप्...
नेपालको सार्वजनिक प्रशासन, विशेषतः निजामती सेवामा व्यावसायिक सदाचारिता विकास भएन भन्ने प्रश्न समय समयमा उठ्दै आएको छ । कर्मचारीमा स्वाभाविक रूपमा हुनुपर्ने कार्यसम्पादनलाई व्यवस्थित बनाउने सीप, संस्कार र अनुभवजन्य...
मखमली फुल्दा, मार्सी धान झुल्दा बहिनी आउने छिन्, दैलाको तस्वीर छातीमा टाँसी आँसु बगाउने छिन् .....। हाम्रो समयका चर्चित गायक नारायण रायमाझीको ‘नमुछे आमा दहीमा टीका’ बोलको गीत नि...
धरान उपमहानगरपालिकाका मेयर हर्क साम्पाङले राष्ट्रपति र प्रधानमन्त्रीको फोटो नगरपालिकाबाट हटाएको विषय अहिले निकै चर्चामा छ । २०५४ मा त्यही प्रकृतिको क्रियाकलाप गरेका थिए, लीला थापा मगरले । जिल्ला विकास समिति...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...