बिस्तारै–बिस्तारै आधुनिक प्रणालीतर्फ उन्मुख नेपालको बैंकिङ सिस्टममा शनिवार राति भएका घटनाले सर्वसाधारण निक्षेपकर्तालाई झस्काइदियो । 

प्रविधि जानेका चिनियाँ लुटेराहरूको समूहले नक्कली एटीएम कार्ड प्रयोग गरेर नेपालका विभिन्न बैंकको एटिएमबाट लाखौं पैसा निकाले । त्यसमध्ये ५ जना तत्काल र १ जना पछि पक्राउ परेका छन् ।

बैंकका कर्मचारीमार्फत प्रहरीले समयमै सूचना पायो र लूटेरा समूह पक्राउ पर्‍यो । 

शनिवार राति भएको घटनापछि बैंकमा धेरथोर रकम वचत गरेका सर्वसाधारणले आफ्नो पैसा सुरक्षित छ कि छैन भनेर चिन्ता व्यक्त गरिरहेका छन् ।

प्रणालीलाई नै ह्याक गरेर लूटेराले एटीएमबाट पैसा निकालेको खबर फैलिएपछि सर्वसाधारणले आफ्नो खाता चेक गर्ने क्रममा आइतवार कतिपय बैंकका एटीएममा लाइन देखियो ।

नक्कली कार्डको प्रयोग गरी बैंकबाट पैसा निकाल्ने खतरा महसूस गर्दै नेपाल राष्ट्र बैंकले अन्तरबैंकिङ एटीएम कारोवार अर्थात एउटा बैंकको कार्डले अर्को बैंठको एटीएमबाट पैसा निकाल्न नमिल्ने बनायो ।

नेपालका विभिन्न बैंकको सञ्जाल जोडिएको नेटवर्क नेपाल इलेक्ट्रोनिक पेमेन्ट सिस्टम्स (नेप्स)मा शनिवार भएको हमला नेपाली बैंकिङ क्षेत्रका लागि नयाँ चुनौतीको रूपमा अगाडि आएको छ ।

प्रहरीको प्रारम्भिक अनुसन्धानमा लूटेराहरू पर्यटक भिषाको बाहानामा बैंक लूट्नकै लागि आएको देखिएको छ । पैसा निकालेर उनीहरू सोमवार नै स्वदेश फर्किने योजनामा थिए ।

प्रविधिको प्रयोग गरेर चलाखीपूर्ण ढंगले बैंक लुट्न उनीहरूले कहाँ योजना बनाएका थिए भन्ने कुरा अनुसन्धानका क्रममा खुल्दै जानेछ ।

प्रारम्भिक अनुसन्धानका क्रममा स्पेनमा बनेको योजनाअनुसार चिनियाँ लूटेराहरू नेपाल आएको देखिने प्रहरीले जनाएको छ ।

शनिवारको घटनाले बैंकहरूलाई आफ्नो प्रणालीलाई थप सुदृढ बनाउनु पर्ने चुनौती थपिएको छ । साइबर आक्रमणबाट सफ्टवेरमा हुने सम्भावित हमलाको खतराप्रति बैंकहरू सचेत हुनु जरुरी छ ।

इन्टरनेट बैंकिङ सुलभ भएका कारण वैदेशिक रोजगारीमा गएका नेपालीले समेत मनी ट्रान्फसरमार्फत नेपालमा पैसा पठाउन सकेका छन्, तर चेतना अभावका कारण नेपालमा अझैपनि सर्वसाधारणहरू पैसा बैंकमा नलगी घरमै राख्ने प्रचलनको अन्त्य भएको छैन ।

बैंकिङ प्रणालीभन्दा बाहिर पैसाको कारोवार गर्ने र चर्को ब्याज असुल्ने गरेको सर्लाहीको घटना भर्खरै पनि चर्चामा आएको छ । बैंकिङ सिस्टम र एटीएम भरपर्दो नहुँदा सर्वसाधारणहरूमा पैसा घरमै थन्क्याउने प्रवृत्ति मौलाउने छ ।

सर्वसाधारण नागरिकलाई बैंकमा राखेको आफ्नो पैसा सुरक्षित छ भन्ने भरोसा दिलाउन बैंकहरूले आफ्नो प्रणालीलाई थप मजबूत बनाउन जरुरी छ ।

बैंकमा सूचना प्रविधिको प्रयोगले सर्वसाधारणलाई सुविधा पनि भएको छ, साथसाथै बैंकहरूलार्ई सुरक्षा चुनौती थपिएको छ ।

नक्कली कार्ड प्रयोग गरेर पैसा निकाल्ने तथा सिस्टम ह्याक गरी बैंकको पैसा तान्न सक्ने खतरा मद्देनजर गर्दै बैंकहरूले आफ्नो सिस्टमलाई मजबूत बनाएर निक्षेपकर्तालाई उनीहरूको बचत सुरक्षित रहेको आभास दिलाउन जरुरी छ ।

नेपाल प्रहरीलाई पनि साइबर अट्याकमार्फत हुनसक्ने यस्ता अपराध नियन्त्रणका लागि प्रविधिमा पोख्त बनाउन जरुरी छ ।