साउन १, २०८०
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
चीनका परराष्ट्रमन्त्री वाङ् ई नेपालको संक्षिप्त भ्रमणमा छन् । उनी पाकिस्तानको बाटो काठमाडौं ओर्लेका छन् । केही दिनअघि भारतका परराष्ट्रमन्त्री एस्. जयशंकर बंगलादेशको बाटो हाम्रो राजधानी आइपुगेका थिए । नेपाल आउनुअघि तिनले ती देशमा गरेका कूटनीतिक वार्ताको प्रासङ्गिकता यहाँका संवादमा पर्ने अनुमान सहजै गर्न सकिन्छ । कूटनीतिमा माध्यम पनि सन्देश हुने गर्दछ ।
यतिखेर भारत कश्मीरको कारणले विश्व-समुदायबीच चर्चित छ भने चीन हङ्कङ् घटनाको सन्दर्भमा अन्तर्राष्ट्रिय प्रेसको शीर्षक भइरहेको अवस्था छ । मानव अधिकारको आवाज उठाउने (विशेषगरेर पश्चिमा)हरूले अहिले यी दुबै देशलाई अप्ठ्यारोमा पार्ने जमर्को गरिरहेका छन् ।
छिमेकी देशका परराष्ट्रमन्त्रीहरूको आगमन हुँदा शीर्ष तहमा शिष्टाचार भेटवार्ताको एउटा सिलसिला चलेको हुन्छ भने समकक्षीहरूको नेतृत्वमा हुने औपचारिक वार्ताको छुट्टै र विशिष्ट महत्व हुनेगर्छ । पदाधिकारीहरू फेरिंदै जाँदा पनि मुलुक-मुलुक बीचको सम्बन्धको आधार खल्बलिन पाउँदैन; दिइँदैन । त्यसैले चरण-चरणमा हुने वार्ताको संस्थागत अभिलेख रहे-नरहेका कुरा सार्वजनिक समय-समयमा चासोका विषय हुने गरेका छन् ।
वाङ् ई को वर्तमान यात्रालाई राष्ट्रपति सी चिनफिङ्को सम्भाव्य नेपाल-भ्रमणको परिप्रेक्ष्यमा मात्र हेर्नु पर्याप्त हुँदैन यद्यपि चीनको सर्वोच्च तहबाट प्रकट हुने सद्भाव नै पनि नेपालको लागि उल्लेख्य उपलब्धि हुनेछ । वाह्य सम्बन्धका आयामलाई सन्तुलित राख्न सघाउ पुग्नेछ । किनभने अस्थिर राजनीतिक परिवेशमा अल्झिएको अवस्थाको नेपालले दीर्घकालीन आर्थिक उन्नतिका लागि सहायक हुने योजना, परियोजनाका विश्वसनीय पृष्ठभूमि तयार पार्न सक्ने स्थिति छैन । बीआरआई सम्बन्धी चीनको पहलप्रतिको सरकारको सतही अभिरुचिलाई यस कोणबाट पनि हेर्न सकिन्छ ।
दक्षिण एसियामा व्याप्त तनाउ घटाउने सन्दर्भमा पनि चीनका परराष्ट्रमन्त्रीले नेपाली समकक्षीसँग कुराकानी गर्ने अनुमान गर्न सकिन्छ । पाकिस्तान र भारत बीचको खिचातानीले सार्कक्षेत्र प्रभावित छ । हाल नेपाल सार्कको अध्यक्ष रहेको हुँदा पर्यवेक्षक-देश चीनले यसबारे विचार-विमर्श गर्नु अनौठो कुरा होइन । अर्को, सार्ककै सदस्य-राष्ट्र अफगानिस्तानमा विदेशी (अमेरिकी र अन्य पश्चिमा देश) सैनिकहरू तैनाथ छन् । तिनको उपस्थितिबाट एसियाको यस भूखण्डमा शान्ति र स्थायित्वको लागि सघाउ पुगेको देखिँदैन ।
अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले अफगानिस्तानबारे लिएको नवीनतम् अडानले स्थितिलाई थप जटिल बनाएको तथ्य निर्विवाद छ । यस्तो बेला अमेरिका जस्तै सुरक्षा परिषद्को स्थायी सदस्य भएको चीनका परराष्ट्रमन्त्रीले यसबारे नेपालको धारणा जान्न इच्छुक हुनु पनि स्वाभाविक हुन आउँछ । स्मरणीय छ, राष्ट्रसंघको वार्षिक अधिवेशन आगामी साता न्यूयोर्कमा आरम्भ पनि हुँदैछ जहाँ विश्वका जल्दाबल्दा चुनौतीबारे सदस्य-राष्ट्रका दृष्टिकोण प्रस्तुत हुनेछन् ।
लामो समयको गृहकार्य र बहसपछि नेपाल आयल निगमले असार ३१ गते मध्यरातदेखि इन्धनको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यान्वयनमा ल्याएको छ । स्वचालित प्रणाली कार्यान्वयनमा आएसँगै देशभर इन्धनको मूल्य घटेको छ । सर्वसाधार...
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ । नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
लोकान्तर सञ्चार प्रालिद्वारा सञ्चालित लोकान्तर डट्कम (Lokantar.com) स्थापनाको सात वर्ष पूरा गरेर आजदेखि आठौं वर्षमा प्रवेश गरेको छ । यस अवसरमा सबैभन्दा पहिला हामी हाम्रा समस्त पाठक, विज्ञापनदाता र शुभेच्छुकहरूप्...
कर्मचारीलाई तलब खुवाउन समेत हम्मेहम्मे पर्नेगरी देशको अर्थतन्त्र जर्जर अवस्थामा चलिरहेको छ । कोरोना महामारी र युक्रेन युद्धबाट सिर्जित समस्याका कारण अर्थतन्त्र लामो समयदेखि शिथिल छ । बजार चलायमान बन्न सकेको छ...
सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...
रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन । सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...
कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...