कात्तिक २१, २०८०
किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...
काठमाडौं – साउदी अरबको सरकारी तेल कम्पनी अरामकोमा शनिवार भएको ड्रोन आक्रमणले संसार नै आश्चर्यमा परेको छ ।
अमेरिकाले यस आक्रमणमा इरान जिम्मेवार रहेको बताएको छ तर सधैं जसो इरानले आरोपको खण्डन गरेको छ । यमनमा सक्रिय हूती संगठनले घटनाको जिम्मेवारी लिएको छ ।
त्यसो त इरानसँग यस्तो आक्रमण गर्ने आधुनिक प्रविधि छ । इरान र साउदी अरबको दुश्मनीले पश्चिम एसिया अनिश्चितताको भुमरीमा छ ।
अनि साउदी तेल कम्पनी साउदी अरामकोमाथिको यो दोस्रो आक्रमण हो । अगस्ट १७ मा २० वटा ड्रोनले साउदी अरबको प्राकृतिक ग्यास भण्डारलाई निशाना बनाइएको थियो ।
इरानले यसअघि अमेरिकी ड्रोनलाई आकाशबाट खसाएको थियो । त्यसपछि अमेरिकाका राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले इरानमाथि आक्रमण गर्ने मन बनाएका थिए तर कारवाहीभन्दा केही मिनटअघि फैसला बदलेका थिए ।
अमेरिकी विश्लेषकहरूले साउदी अरामकोमाथि गरिएको आक्रमण निकै सुनियोजित रहेको बताएका छन् । यससँगै एउटा प्रश्न पनि उठेको छ– संसारभरि तेल आपूर्ति गर्ने साउदीसँग पैसाको अभाव छैन भने उसविरुद्ध लगातार आक्रमण किन भइरहेको छ ?
साउदी अरबको रक्षा बजेट इरानको तुलनामा निकै धेरै छ र उसले पश्चिमी देशहरूबाट हतियार पनि आयात गर्छ । तर यमनमा हूती विद्रोहीहरूलाई तह लगाउन नसक्दा साउदीले आफ्नो पैसा सही तरिकाले खर्च गर्न नसकेको देखिन्छ । साउदीको सेना व्यवस्थित पनि छैन अनि सैनिकहरूबीच तालमेल पनि छैन । समुद्रमा इरान अहिले साउदी अरबभन्दा बढी शक्तिशाली छ ।
ग्लोबल फायरपावरले साउदी अरब र इरानको सैन्य क्षमताको तुलना यसरी गरेको छ :
साउदी अरबसँग दुई लाख ३१ हजार सैनिक छन् तर इरानको तुलनामा यो आधा मात्र हो । इरानसँग पाँच लाख ३४ हजार सैनिक छन् । पश्चिम एसियामा यो सबभन्दा ठूलो फौज हो । इरानमा १८ वर्षभन्दा बढी उमेरका पुरुषले अनिवार्य सैन्य प्रशिक्षण लिनुपर्छ ।
स्टकहोम इन्टरनेसनल पीस रिसर्च इन्स्टिच्युटका अनुसार, साउदी अरब सन् २०१७ मा सैन्य खर्चका हिसाबमा तेस्रो स्थानमा थियो । साउदीको रक्षा बजेट ६९.४ अर्ब डलर थियो । इरानको रक्षा बजेट सन् २०१७ मा भने १४.५ अर्ब डलर थियो ।
साउदी अरबको सेनासँग ११ सय ४२ ट्यांक छन् । रक्षामा यति धेरै खर्च गरे पनि साउदीसँग हतियार उद्योग छैन । भारतपछि साउदी अरब संसारको सबभन्दा ठूलो हतियार आयात गर्ने देश हो र अमेरिकाले साउदीलाई सबभन्दा धेरै हतियार आपूर्ति गर्छ ।
सन् २०१६ मा अमेरिकासँग साउदीले अबराम ट्यांक डील गरेको थियो । तर ती ट्यांकहरूलाई हूती लडाकूहरूले इरानमा बनेको रकेटको सहायताले नष्ट गरिदिएका थिए ।
इरानसँग १६ सय ५० ट्यांक छन् । उससँग स्ट्राइकर नामक युद्धट्यांक छ ।
साउदीसँग ३२२ रकेट प्रोजेक्टर छन् भने इरानसँग १५ सय ३३ रकेट प्रोजेक्टर छन् । न्युयोर्क टाइम्समा प्रकाशित एक रिपोर्टअनुसार, इरानले मरुभूमिमा गोप्य रूपमा आधुनिक मिसाइल बनाइरहेको छ र ती क्षेप्यास्त्रले लामो दूरीमा मार हान्न सक्छन् ।
साउदीको जलसेना कमजोर छ । उससँग म्मिा ५५ वटा समुद्री जहाज छ । इरानसँग भने ३९८ मा समुद्री जहाज छ ।
इरानको रेभोल्युसनरी गार्ड्सका जलसेना अध्यक्ष अलीरेजा तांगसिरीले इरानको नियन्त्रण पर्सियन खाडीभरि रहेको बताए ।
इरानले ससाना स्पीडबोटले घातक आक्रमण गर्न सक्छ । साउदी अरबको जलसेनासँग पनडुब्बी छैन भने इरानसँग ३३ वटा पनडुब्बी छ । तिनमा ५३३ मिलिमिटरका दुईवटा टोर्पीडो लैजाने क्षमता छ ।
एजेन्सी
किभ– युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले निर्वाचनका लागि यो सही समय भएको हो भन्ने आफूलाई विश्वास नभएको बताएका छन् । सन् २०२४ मा राष्ट्रपति निर्वाचनका बारेमा तीव्र बहस हुँदै गएपछि रुसी आक्रमणविरुद्ध ह...
पेट्रो चीनको शाखा चाङ्छिङ तेल क्षेत्रले उत्तरपश्चिम गान्सु प्रान्तको ह्वान्सियान काउन्टीमा १० करोड टनभन्दा बढी भूगर्भीय भण्डार भएको तेल क्षेत्र फेला पारेको छ। हालसम्म चाङ्छिङ आयलफिल्डले यस क्षेत्रमा ५०.२४ मिलियन टनको...
हमासको कमान्ड सेन्टरलाई निशाना बनाउँदै इजराइली सेना बुधबार गाजाको सबैभन्दा ठूलो अस्पतालमा प्रवेश गरेको छ । हजारौँ बिरामी र आश्रय लिएका नागरिकहरू रहेको अस्पतालमुनि हमासको कमान्ड सेन्टर रहेको सेनाले बताएको छ ...
चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ अमेरिका प्रस्थान गरेका छन् । चीन–अमेरिका भ्रमणका लागि उनी मंगलवार अमेरिका प्रस्थान गरेका हुन् । भ्रमणका क्रममा उनले चीन र अमेरिकाका नेताबीचको बैठक र ३० औं एपेक आर्थिक न...
सिरियाको पूर्वी प्रान्त देइर अल–जोरमा मध्यरातपछि अमेरिकी हवाई आक्रमणमा परी कम्तीमा नौ जना लडाकू मारिएका छन् । सिरियन अब्जरभेटरी फर ह्युमन राइट्सका अनुसार अमेरिकी लडाकु विमानले देइर अल–जो...
आफ्नै साथीले छुरा प्रहार गर्दा पोर्चुगलमा एक नेपाली युवकको मृत्यु भएको छ । छुरा प्रहारबाट गम्भीर घाइते भएका कुश्मा नपा–१३, खौला, पर्वतका ३६ वर्षीय धनबहादुर क्षेत्रीको उपचारका क्रममा निधन मृत्यु भएको हो ।&n...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...
सच्चा लोकतन्त्रमा सिमान्तमा रहेको नागरिकले पनि यो देश मेरो हो भन्ने अनुभूति गर्न सक्नेछ- माहात्मा गान्धी । माथि गान्धीको भनाइ किन उद्धृत गरिएको हो भने नयाँ वर्षको आगमन भैसकेको छ र २०८० को बिदाइ बडो हर्षपूर्वक...
एक दिन काम विशेषले नयाँ सडकतिर गएको थिएँ, मोबाइल टिङटिङ गर्यो । हेरेँ पुराना मित्र जयदेव भट्टराई, सम्पादक मधुपर्क (हाल अवकाश प्राप्त) ले सम्झेका रहेछन् । हामी दुई लामो समयसम्म सँगै रह्यौँ, कहिले गोरखापत्र...