महानगरीय अपराध महाशाखाले बैंक ह्याकिङ गर्ने गिरोहका ३ जनालाई गत बुधवार सार्वजनिक गर्‍यो ।

दोलखाको फुलपाका ५२ वर्षीय रमेश खड्का, नवलपरासीको रामग्राम नगरपालिकाका–१७ का ३७ वर्षीय विश्वेश्वरप्रसाद तिवारी र सन्दीप कलवारलाई प्रहरीले पक्राउ गरी बैंकिङ ठगीमा संलग्न भएको भन्दै सार्वजनिक गरेको थियो ।

आरोपीले सामाजिक सञ्जाल इमो, भाइबर लगायतबाट ‘तपाईंलाई पार्सल आएको छ, पैसा पठाइदिनू र लैजानू’ भन्दै शान्ता (नाम परिवर्तन) लाई म्यासेज पठाउँदै आएका थिए । शान्ताले आफूलाई आएको म्यासेजबारे प्रहरीमा उजुरी दिएपछि रमेश खड्का लगायत ३ जनालाई पक्राउ गरिएको हो ।

अनुसन्धानको क्रममा केही समय अगाडि कृषि विकास बैंकको ह्याकिङमा संलग्न काले भनिने पिटरसँग पनि रमेशको सम्बन्ध देखिएपछि पक्राउ गरिएको अपराध अनुसन्धान महाशाखाका प्रमुख वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक (एसएसपी) सहकुल थापाले बताए ।

हालसम्म आरोपीले कृषि विकास बैंक र पानस रेमिटबाट १४ करोड ६७ लाख ९१ हजार रुपैयाँ शंकास्पद रुपमा कारोबार गरेको देखिएको एसएसपी थापाले बताए ।

असोज ८ गते महाशाखाले कृषि विकास बैंकको १ करोड ५६ लाख रुपैयाँ ह्याक गरेर लुटेको आरोपमा १० जनालाई सार्वजनिक गरेको थियो । काठमाडौंका सुजन कार्की, निमा तामाङ, सञ्जय घले, विद्या सागर, नुवाकोटका लेमान तामाङ, लक्ष्मी तामाङ, निर्मला तामाङ लगायत पक्राउ परेको थिए ।

गत भदौ १४ गते बेलुका दरबारमार्गको एटीम ह्याक गरी पैसा चोरी गर्ने ६ जना चिनियाँ र ३ जना नेपालीलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो । एटीएमबाट १ करोड ६७ लाख रुपैयाँ ह्याक गरी चोरी गर्दैगर्दा दरबार मार्गको नबिल बैंकको एटीमबाट प्रहरीले आरोपीलाई पक्राउ गरेको थियो । पछिल्लो समय काठमाडौंको बानेश्वरमा रहेको तत्कालीन जनता बैंकको शाखाबाट ९ लाख ९९ हजार रुपैयाँ कीर्ते गरी चोरी गरिएको थियो ।

काभ्रेको पाँचखाल–३ घर भई काठमाडौंको कालिमाटीमा बस्ने १९ वर्षीय सुवास श्रेष्ठ, १९ वर्षीय कुमार तामाङ, १८ वर्षीय मनिष घिमिरे, २१ वर्षीय अञ्जन बराल, बाग्लुङको गलकोट नगरपालिका–३ घर भई बुद्धनगर बस्ने २५ वर्षीय सुमन पौडेल र सिन्धुपाल्चोकको साविक ज्यामिरे–९ घर भई सुविधानगर बस्ने ३० वर्षीय गोविन्द घिमिरेलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो ।

यी घटनालाई हेर्दा नेपाली बैंक कति सुरक्षित छन् भन्ने प्रश्न उब्जाउँछ । नेपाली बैंक सुरक्षित छैनन् ?

नेपाली बैंकले सुरक्षा प्रविधिमा पर्याप्त लगानी गरेको देखिँदैन । बैंकहरूले प्रविधिमा लगानी बढाउनुपर्ने देखिएको नेपाल राष्ट्र बैंकमा प्रवक्ता लक्ष्मीप्रपन्न निरौलाले बताए ।

‘नेपाली बैंकहरूले आफ्ना कम्प्यूटर अपरेटिङ सिस्टमहरू पाइरेसीबाट चलाउन बन्द गर्नुपर्ने र प्रविधिलाई उच्च सुरक्षामा राख्नुपर्छ,’ प्रवक्ता निरौलाले भने । शाखा सञ्चालन गर्दा हेलचक्र्याइँ गर्न नहुने, आईडीका एप्लिकेसनमा सेक्युरिटी सिस्टमहरू दुरुस्त राख्नुपर्ने प्रवक्ता निरौलाले बताए ।

नेपाली बैंक सुरक्षाको हिसाबले बलियो भएको र बैंकले सुरक्षाको लागि ‘फायर वाल’हरू थपिरहेको बैंकर एसोसिएसनका निवर्तमान अध्यक्ष ज्ञानेन्द्र ढुगांनाले बताए ।

‘अमेरिका, युरोप लगायत विकसित देशमा पनि बैंकिङ कसूरका घटनाहरू भइरहन्छ, त्यहाँ जस्तो ठूलो रकममा नेपालमा भएको छैन,’ ढुगांनाले थपे, ‘नेपाली निक्षेपकर्ताको पैसा सुरक्षित छ, यदि केही भइहालेमा बैंकहरूले यसको भरपाइ गर्छन् ।’

ह्याकरहरू जहिले पनि एक स्टेप अगाडि हुने भएकाले हरपल सुरक्षामा बैंकहरू सचेत हुनुपर्ने ढुगांनाले बताए ।