×

NMB BANK
NIC ASIA

मेहेनतीका कुरा

पौरखी दलबहादुर : सरकारी जागिर छाडेर बाख्रापालन

पुस १२, २०७६

NTC
Sarbottam
Premier Steels
Marvel

सरकारी जागिरप्रति युवामा आकर्षण बढ्दो छ । युवाको निजामती, शिक्षक तथा सेनाप्रहरीदेखि बैंकिङ क्षेत्रमा जागिर गर्ने चाहना दैनानुदिन बढ्दो छ । तर कतिपय व्यक्तिहरू यस्ता पनि छन् जो सरकारी जागिर छाडेर कृषि तथा पशुपालनमा लागेका छन् ।

Sagarmatha Cement
Muktinath Bank

प्रदेश पाँचको प्यूठान जिल्लाका एक युवा स्थायी शिक्षण पेशा त्यागेर बाख्रा पालनमा रमाएका छन् । प्युठानको माण्डबी गाउँपालिका–२ का दलबहादुर खत्रीले शिक्षण पेशा त्यागेर ८ वर्षदेखि व्यावसायिक बाख्रापालन गरी प्रदेश पाँचमै उदाहरण बनेका छन् । खत्री प्रदेशमै कृषि कर्ममा लाग्नेहरूका लागि प्रेरणाका स्रोत बनेका छन् । तर उनको बाख्रापालनमा लाग्नुपर्ने कारण भने पृथक छ ।


Advertisment
RMC TANSEN
IME BANK INNEWS
shivam ISLAND

शिक्षण पेशा छाडेर सिंगापुरदेखि–बहराइनसम्म


Advertisment
Nabil box
Kumari

२०४६ सालदेखि प्युठानकै सुधा मावि झ्यालनेटामा पठाउने थाले, २०४८ सालमा उनको पढाउँदै शिक्षा सेवा आयोगको परीक्षा दिएपछि प्रावि तहको स्थायी शिक्षकका नाम निस्कियो । पढाउँदै गए । प्रावि तहको शिक्षण पेशाको तलबले सात जनाको परिवारको पालनपोषण गर्न पुगेन । तलबले नधानेपछि पारिवारिक समस्याले थिच्दै लगेपछि वैदेशिक रोजगारमा जाने सोच बनाए ।

Vianet communication
Laxmi Bank

नेपालगञ्जका एक जना एजेन्टमार्फत उनी पर्यटक भिषामा सिंगापुर पुगे । तीन लाख रुपैयाँ खर्च गरेर सरकारी जागिर चटक्कै छाडेर २०५२  सिंगापुर हानिएका खत्री उतै पक्राउ परे । भिटिज भिषामा गएका उनलाई काम गरेको भन्दै प्रहरीले २८ दिन हिरासतमा राख्यो । त्यसपछि उनी घर फर्काइए । उनले पढाउँदै गरेको विद्यालयमा अन्य शिक्षक नआएको भएपछि पुन: अध्यापन गराउन लागे । खेतीपाती गर्दै पढाए ।

विदेशको भूतले उनलाई छाडेको थिएन । २०६८ मा आकर्षक तलम मासिक ५० हजार कमाई हुने कम्पनीमा पठाइदिन्छु भन्दै दलालको सम्पर्कमा उनी पुगे । मासिक ५० हजार रुपैयाँ कमाई हुने भन्दै बहराइन पुगेको उनलाई जम्मा १५ हजार तलब हुने कम्पनीमा काम लगाइयो । दोस्रो पटकको वैदेशिक यात्राले पनि उनलाई धोका दियो । एक महिनामै पुन: स्वदेश फर्किए । उनले दह्रो अठोट लिए- अब देशमै केही नमूना काम गरेर देखाउँछु ।

२०६९ मा गाउँमै लेकाली बाख्रापालन तथा दाना उद्योग दर्ता गरेर व्यावसायिक बाख्रापालन शुरू गरे । १० लाख रुपैयाँ कृषि विकास बैंकबाट ऋण लिएर उनले ५९ वटा पाठा/पाठीबाट शुरू गरेको उनको फर्ममा अहिले ३ सय ५० भन्दा बढी बाख्रा छन् । ‘धादिङको बाग्मती बाख्रा फर्मबाट मैलै बाख्राका पाठा ल्याएर बाख्रापालन शुरू गरे । अहिले यसैमा खुशी छु ।’

‘मलाई सरकारी जागिर भन्दै केही व्यवसाय गरौं भनेर सरकारी शिक्षण पेशा छाडेर बाख्राको गोठालो भएको छु । पेशाभन्दा परिश्रममा रमाएर सन्तुष्ट छु,’ मुस्कुराउँदै खत्रीले भने । उनको फर्ममा अहिले व्यवासिक पालनका लागि बाख्रा किन्नेहरूको भीड लाग्ने गर्छ । उनले पाठी प्रतिकेजी १३ सय र पाठा बियाठेका लागि १५ सय रुपैयाँ केजीमा बिक्री गर्ने गर्छन् । पाठापाठी किन्न रोल्पा, बाग्लुङसम्मबाट किसानहरू आउने गर्छन् । ४८ वर्षीय खत्रीको काममा श्रीमती छोराछोरीले पनि साथ दिएका छन् ।

कामको खोजीमा विदेश जाने खोज्नेहरूलाई देशमै केही गर्न सुझाव दिन्छन् । ‘म दुई-दुई पटक विदेश जाँदा ठूलो दुःख पाएँ । अन्य नेपाली युवाको पनि यही हालत हुँदो हो । जाँगर र आँटका साथ काम गरे नेपालमै सुन फलाउन सकिन्छ,’ खत्री भने । आफ्नै गाउँठाउँमा मेहनत गरेमा आर्थिक रूपमा बलियो हुन विदेश जान नपर्ने भन्दै उनले आत्मनिर्मर बन्न चाहनेहरूका लागि बाख्रापालन राम्रो विकल्प रहेको बताए ।

बोयर बाख्राको केन्द्र बन्दै फर्म

शुरूका दुई वर्ष राम्रो कमाई हुन नसके पनि पछिल्ला वर्षहरूमा उनले वार्षिक १२ देखि १८ लाखको कमाई गर्दै आएका छन् । उनको फर्ममा अहिले बोयर, क्रस, साना र खरी जातका बाख्रा छन् । उनीको दैनिकी बाख्राको रेखदेख र सुसारमा बित्छ । खत्री अहिले आफ्नो फर्मलाई बोयर बाख्रा उत्पादनको केन्द्र बनाउने अभियानमा जुटेका छन् ।

उनी योजना सुनाउँछन्, 'अबको एक वर्षमा फर्ममा पाँच सय बाख्रा पुर्‍याउँछु र यहाँ बोयर बाख्रा उत्पादनको कन्द्रको रूपमा विकास गर्ने अभियानका साथ जुटेको छु ।’ उनी जिल्लाकै पहिलो व्यावसायिक बाख्रा पालन गर्ने पहिलो किसान पनि बनेका हुन् । अहिले उनको सिको गर्दै ९ वटा व्यवसायिक बाख्रा फर्म सञ्चालनमा आएका छन् । उनको फर्मका लगानी ५० लाख रुपैयाँ पुगेको छ । परम्परागत अनुसार बाख्रापालन राम्रो नहुने उनी बताउँछन् । 'आधुनिक प्रविधिका खोर बनाउनुपर्छ । खोरमा बाख्रालाई चिसो नभेट्ने खालको बनाउनुपर्छ । दाना पानी समय समयमा दिनुपर्छ,' उनी भन्छन् ।

उत्कृष्ट कृषकको रूपमा राष्ट्रपतिबाट सम्मानित

खत्रीको फर्म हेर्न आउनेको अहिले दैनिक ओइरा लाग्ने गरेको छ । उनीसँग बाख्रापालनबारे बुझ्न दैनिक ५/७ जना भेट्न आउने गर्छन् । ‘म घरबाहिर खासै हिँड्दिनँ । यहाँ बाख्राको दाना कसरी खुवाउने, खोरको व्यवस्थान कसरी गर्ने, डाले घाँस कस्तो लगाउने भन्ने बुझ्न दैनिक पाल्पा, दाङ, रुकुम रोल्पासम्मका किसानहरू आउने गर्नुहुन्छ,’ उनले भने ।

राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीबाट उत्कृष्ट किसानको रूपमा पुरस्कृत समेत भएका छन् उनी । किसानका लागि उन्नत बीउबिजन कार्यक्रमले उनलाई उत्कृष्ट कृषकको रूपमा सम्मान गरेको हो । त्यस्तै प्यूठान उद्योग वाणिज्य संघले पनि आफूलाई समान्न गरेको खत्रीले स्मरण गरे । पाठपाठी बिरामी नहुन् भनेर उनी भेटेरीनरी डक्टरसँग पनि निरन्तर छलफल गर्ने गर्छन् ।

६ जनालाई रोजगारी

उनका फर्ममा अहिले ६ जना कामदार पनि छन् । उनीहरू बाख्राको रेखदेख गर्नेदेखि दानापानी र डाले र भुईं घाँसमा खटिन्छन् । बाख्राका लागि डाले घाँस पनि उनले आफ्नो पाखो पखेरामा लगाएका छन् । उनले दश बिघा क्षेत्रफलमा घाँस लगाएका छन् । केही कामदार बाख्रा चराउन पनि लैजान्छन् कोही घास तयार पार्छन् कोही दाना बनाउन जुट्छन् । राज्यले खत्रीजस्ता युवालाई कृषि र पशुपालनमा लाग्न प्रोत्साहन गर्न सकेमा दश समृद्धिको बाटोमा जान ढिलाई हुँदैन ।

hAMROPATRO BELOW NEWS
TATA Below
मंसिर १४, २०८०

प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...

माघ १३, २०८०

रोल्पाका देवराज बुढामगर गाउँकै साधारण किसान हुन् । परिवर्तन गाउँपालिका–४ पाथावाङ निवासी देवराजका ६ छोरी र एक छोरा सरकारी जागिरे छन् । छोराको आसमा ६ छोरी जन्माए देवराज र उनकी श्रीमती नन्दाले । हुन पन...

फागुन ५, २०८०

श्रीमान्–श्रीमती नैं शाखा अधिकृत, त्यो पनि एकसाथ । यस्तो सुखद संयोग सरकारी सेवामा प्रवेश गर्न चाहनेमध्ये कमैलाई मात्र जुर्ने गर्छ । तर, गुल्मीको धुर्कोट गाउँपालिका वडा नम्बर–६ का सुरेन्द्र पाण्डे र रमित...

फागुन २६, २०८०

पोखराका अशोक खड्काको पारिवारिक वातावरण सानैदेखि उद्यमशीलताको थियो । उनका बुवा सधैं एकै सुझाव दिइरहन्थे– नेपालमै केही गर्नुपर्छ । उनको बालमस्तिष्कमा त्यही छाप पर्यो । विदेश जाने सोच कहिल्यै बनाएनन् । नेप...

माघ २०, २०८०

नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...

माघ २७, २०८०

भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

अपराजित जनयुद्धको पराजित कथा

चैत १४, २०८०

सामान्यतः मानव समाजको आजसम्मको इतिहास जनयुद्धको इतिहास हो भन्दा फरक पर्दैन । किनकि, समयका प्रत्येक खण्डमा चाहे ती स्पाटाहरू होउन् या चार्टिष्टियन, सिलेसियाली होउन् या कम्युनाडोहरू अनि वोल्सेभिक–भियतकङ्&ndash...

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

निर्मोही राज्य र युगीन अवतारको प्रतीक्षामा नेपाली समाज

चैत १२, २०८०

रूढिवादी र पछौटे समाजले सधैँभरि अवतारको प्रतीक्षा गर्दछ । प्रतीक्षा गर्नेले आफू केही पनि कर्म गर्दैन र उसलाई पौरखमा त्यति विश्वास पनि हुँदैन ।  सामान्यतया व्यक्तिगत जीवनमा भाग्य र सामाजिक जीवनमा अवतारको प्रत...

सत्यको खोजी

सत्यको खोजी

चैत १०, २०८०

कसैले आएर सत्य भनेको के हो ? भनेर सोध्यो भने हामी अलमलिन्छौँ । कसैले केही भनौँला कसैले केही । अझ कसैले त सत्य भनेको सत्य नै हो भन्न पनि बेर लगाउन्नौँ । तर सत्य त्यो मात्र होइन । सत्य भनेको हामी आफैँ हौँ । सत्य...

x