बैशाख ४, २०८१
गजलकार एवं गीतकार प्रकट पंगेनी ‘शिव’को निधन भएको छ । जन्डिस र निमोनियाबाट गम्भीर बिरामी उनको पोखराको मणिपाल शिक्षण अस्पतालमा उपचारका क्रममा मंगलवार निधन भएको हो । स्वास्थ्यमा समस्या आएपछि पंगे...
गोपाल सानोमा गाई गोठालो थियो । घरपरिवारले गाई चराउने कामको जिम्मा दिएका थिए । हरेक दिन ऊ गाई लिएर बेसी झथ्र्यो । बेलुका गाईकै साथ फर्कने गथ्र्यो । दिनभर गाईहरू खोला किनार तथा वन पाखामा चर्थे ऊ पौडी खेलेर बिताउँथ्यो तर, हिउँदको महिनामा भने केही फरक हुन्थ्यो । ऊ घर नजिकैको डाँडामा लगेर गाईलाई बेसी झाथ्र्यो र आफू गुच्चा खेलेर दिन बिताउँथ्यो । अनि घाम अस्ताउने बेलातिर सोही डाँडाँमा बसेर गाईको प्रतीक्षा गर्थ्यो । गाईहरू आइपुगेपछि गोठमा ल्याएर बाधिदिन्थ्यो । कतिलाई त बाँध्नै बिर्सन्थ्यो पनि तर, गाईहरू भने बाँधिएको ठान्थे र किलाको वरिपरि नै बसिरहेका हुन्थे । जब भोलिपल्ट अन्य गाईलाई फुक्थे तब उनीहरू पनि फुकेको महसूस गर्थे र सँगै पछि लाग्थे ।
एक दिनको कुरा हो गोपाल सदा झैँ सोही डाँडामा बसेर गाईको प्रतीक्षा गरिरहेको थियो । घाम अस्ताउन लागेको थियो । डाँडाको तल वनबाट एउटा वन बिरालो पुच्छर उचालेर उकालो लाग्यो । (गाउँका बुढापाकाबाट वन बिरालोको कुरा सुनेकाले उसले त्यसलाई वन बिरालो ठानेको थियो) डाँडाको सिरानमा एक जना सिम्खडा थरी दाइको घर थियो । सबै उनलाई डाँडाबारी दाइ भन्ने गर्थे । उनी कुखुरा पालनको सोखिन थिए । सोखिन पनि के भन्ने र पेशा नै थियो भन्दा हुन्छ । खेतीपातीले घर व्यवहार चल्दैनथ्यो । त्यसैले कुखुराको भाले र पोथीको अन्डा बेचेर व्यवहार चलाउँथे ।
बिरालो उकालो लागेको देखेर गोपालले मनमनै सोच्यो– ‘डाँडाबारी दाइ घरमा छन् कि छैनन् कुन्नि । आज वन बिरालोले कुखुरा सखाप पार्ने भयो ।’ तर, बिरालो माथि लागेन । वनको केही माथि गाउँबेसी गर्ने बाटो थियो । बिरालो त्यतैतिर आएर हरायो । त्यत्तिकैमा एउटा ‘तारी’ गाई आइपुगिन् । उनी एक छिन टङचिर सतर्कतापूर्वक तलमाथि हेरिन् र बाटो लागिन् । पछिपछि उनकै बाच्छी ‘माली’ आउँदै रहिछिन् । उनलाई देख्नासाथ वन बिरालो उनको बुईमा चडेर चिथोर्न थाल्यो । बाच्छी पीडा खप्न नसकेर होला ढलिन् । बिरालो उनलाई घिसार्न लाग्यो ।
त्यसपछि गोपाल डरायो र बिरालोले बाच्छी लग्यो भन्दै घरतिर दौड्यो । उसको कुरा सुन्नासाथ दाजु र गाउँले काकाहरू कराउँदै त्यतैतिर हान्निए । त्यहाँ पुग्दासम्म उसले बाच्छीलाई निकै तल वनमा पुर्याइसकेको रहेछ तर, मानिस कराएको सुनेपछि सायद डराएर होला बाच्छीलाई त्यहीँ छाडेर हिँडेछ । गोपाल त्यहाँ पुग्दा बाच्छी मरणासन्न भएर पल्टिरहेकी थिइन् । शरीर रगतले भिजेको थियो । उसले उठ भनेर ढाडमा धाप के मारेको थियो बाच्छी मानौँ केही पनि नभएजस्तो गरी उठेर ठिमठिम हिँड्न थालिन् र हिँडेरै घर आइपुगिन् ।
गोपालले उनको शरीरमा लागेको घाउमा नुनपानीले धोएर पट्टी बाँधिदियो तर, घाँटीको घाउ भने गहिरै रहेछ । उनी घ्यारघ्यार गर्न लागिन् । खानपिन गर्न सकिनन् । यस्तै अवस्थामा दुई/तीन बाँचेर संसार छाडिन् । त्यसपछि गोपालले बाँच्छीको पार्थिव शरीरलाई वारीको कुनामा लगेर समाधिस्थ त गर्यो । यस घटनाले उसको मनमा यति ठूलो चोट दिएछ कि तीन/चार दिनसम्म झोक्राई मात्र रह्यो । उसले बाच्छीको ज्यान बचाएर पाप गर्यो कि धर्म बुझ्न सकेन । पाप भनौँ भने बाच्छीलाई बाघको मुखबाट बचाएको थियो । धर्म भनौँ भने बाच्छीलाई बचाउन सकेन नै यसकै कारण बाघले भोकै रहनुपर्यो । बाच्छी बाँचेकी भए त केही थिएन तर, यहाँ त न बाच्छी बाँचिन् न बाघको पेट भरियो । उल्टै उसको आहारलाई जमिनमा गाड्नुपरेको थियो ।
गोठालो हुनु वा गोठालो जानुको अर्थ गाईको अघिपछि हिँडनु मात्र होइन । उनीहरूको सुरक्षा गर्नु पनि हो तर, यहाँ उसले गाईको सुरक्षा गर्न त सकेन नै । उल्टै बाघको मुखबाट खोसेर उसलाई भोकै राखेको थियो । यस्तैयस्तै चिन्ताले उसलाई खाइरह्यो ।
उसको अवस्था देखेर बाबुले सम्झाउँदै भने– ‘बेकारमा आफ्नो वशमा नभएको कुरा सोचेर किन चिन्तित भा’ छस् गोफ्ले ! तैँले सक्या त गर्या हो नि । जे सक्थिस् त्यही गरिस् । त्यतिबेला बाच्छी बचाउनु तेरो स्वधर्म थियो । तैँले त्यही गर्या छस्, जुन तेरो स्वधर्म थियो । बचाउने काम भगवान्को हो । कसलाई राख्ने कसलाई लाने भन्ने उनैले जान्या छन् । यसमा तेरो कुनै दोष छैन । बरू बचाउन नखोज्या भए दोषी हुन्थिस् । भो बिर्सिदे । गएको कुराको चिन्ता गरेर कसैको राम्रो भा’ खैन ।’ बाबुको कुराले सायद उसलाई छोएछ क्यारे । भूतलाई बिर्सेर भविष्यको चिन्ता गर्न लाग्यो ।
गजलकार एवं गीतकार प्रकट पंगेनी ‘शिव’को निधन भएको छ । जन्डिस र निमोनियाबाट गम्भीर बिरामी उनको पोखराको मणिपाल शिक्षण अस्पतालमा उपचारका क्रममा मंगलवार निधन भएको हो । स्वास्थ्यमा समस्या आएपछि पंगे...
दिवंगत साहित्यकार प्रकट पङ्गेनी (शिव) का प्रकाशन हुन बाँकी कृति गण्डकी प्रज्ञा–प्रतिष्ठानले प्रकाशन गरिदिने भएको छ । प्रतिष्ठानका कुलपति सूर्य खड्का विखर्चीको अध्यक्षतामा बिहीबार बसेको बैठकले गजलकार ...
गुणराज ढकाल सामाजिक सञ्जालमा अभ्यस्त हुन थालेपछि अध्ययन गर्ने बानी निकै घटेको छ । सामाजिक सञ्जालमा आउने टिप्पणीबाटै हामीले आफ्नो दृष्टिकोण बनाउने गर्दछौं । विषयको गहिराइसम्म पुगेर अध्ययन तथा विश्लेषण गर...
बहुप्रतिभाका धनी कीर्तिमानी गीतकार, कृतिकार डा. डीआर उपाध्याय/खनालको सिर्जनाले विश्वको कुना–कुनासम्म स्थान बनाएको छ । गिनिज बुक्स अफ रेकर्ड, बुक अफ अमेरिका, अष्ट्रेलिया, युकेलगायत विश्वका विभिन्न वल्र्ड रेक...
लेखक एवं पत्रकार अखण्ड भण्डारीको उपन्यास ‘बोरा’ विमोचन भएको छ । अन्नपूर्ण पोस्ट दैनिकका प्रधान सम्पादक भण्डारीको ‘बोरा’ उपन्यास शुक्रवार काठमाडौंमा आयोजित कार्यक्रममा विमोचन गरिए...
‘जब टेक्छु यो लमतन्न राजमार्ग टेकेँ जस्तो लाग्छ – आपाको आङ चालिस बसन्तअघि लक्का जवान हुँदा गिट्टि सपनाको अलकत्रा घोलेर बनाएका थिए रे आपाले यो मार्ग’ बीस बस...
राणा शासनकालको प्रशासनिक व्यवस्थामा 'माथि' भन्नाले प्रधानमन्त्रीलाई बुझाउँदथ्यो । राजाको शासनकालमा दरबार वा राजालाई माथि भनिन्थ्यो । कर्मचारीले इमान्दारिता छाडेमा वा अनैतिक काम गरेमा कुरा माथि पुग्दथ्यो ...
जेठ ६ गते नेपाल–चीनमैत्री मञ्चद्वारा आयोजित एक कार्यक्रममा नेपालका लागि चिनियाँ राजदूत छन सोङले नेपाल एक चीन नीतिमा प्रतिबद्ध रहेको बताउनुका साथै नेपालले कुनै पनि तत्त्वलाई चीनविरुद्धको गतिविधिमा लाग्न ...
नेपालमा भएका जनयुद्ध, जनआन्दोलन, मधेश आन्दोलन लगायतका आन्दोलनहरूको मूल आशय एकल जातीय एकात्मक राज्य संरचनालाई पुनर्संरचना गरी बहुलतामा आधारित समावेशी राज्य निर्माण गर्ने रहेको थियो । अर्थात्, जातीय उत्पीडन र आन्त...