काठमाडौं – सर्लाहीको रामनगर गाउँपालिकामा गोली लागेर मंगलबार कांग्रेस कार्यकर्ताको मृत्यु भयो । गाउँपालिकाको वडा नम्बर ४ का वडाध्यक्ष रामनरेश महतोमाथि सोमवार कुटपिट भएपछि भोलिपल्ट मंगलवार गोली प्रहारबाट उनका काका रामविलाश महतो मारिए ।

सोमवार र मंगलवार एकाएक कुनै विवाद बढेर गोलीकाण्ड भएको भने होइन । गाउँमा कांग्रेसबाट निर्वाचित वडाध्यक्ष महतो र स्थानीय नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) का कार्यकर्ताबीच विगत १ महिनादेखि विवाद चलिरहेको थियो । विवाद ‘भुसको आगोझैं’ भित्रभित्रै सल्किएर गोलीकाण्डको अवस्थामा पुगेको छ ।

विवादको शुरूवाती कारण स्पष्ट नभएपनि विवाद लामो समयदेखि चलिरहेको भने प्रष्ट भएको छ । असोज २८ गते नेकपा कार्यकर्ताले आफ्नो घरमा आक्रमण गरेको वडाध्यक्ष महतोले बताए । आक्रमणपछि महतो शान्तिसुरक्षा र आक्रमणकारीमाथि कारवाहीको माग गर्दै सर्लाहीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सीडीओ) द्रोण पोखरेल र प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) कोषराज पोखरेलसम्म पुगे । तर वडाध्यक्षको गुहार सीडीओ र एसपीले सुनेनन् ।

मुद्दा नै दर्ता गरेनन् : वडाध्यक्ष महतो

आफ्नो घरमा असोज २८ गते राति ११ बजे आक्रमण र कुटपिट भएको विषयमा प्रहरीमा निवेदन पेश गर्दा गर्दा नै नगरिएको वडाध्यक्ष महतोले बताए । ‘घरमा आक्रमण भएपछि म आफैं सीडीओ सापलाई भेट्न गए, प्रहरीले मुद्दा नै दर्ता गरेन,’ वडाध्यक्ष महतोले भने, ‘प्रहरी कार्यालयमा उजुरी दर्ता नगरेपछि हुलाकबाट उजुरी पठाएको थिए ।’

सीडीओले छानबिन समिति गाउँमै पठाउने भनेपछि प्रहरी निरीक्षकहरू गाउँमा आएपनि आक्रमणकारीमाथि कुनै कारवाही नभएको वडाध्यक्ष महतोले गुनासो गरे । ‘त्यसपछि गाउँमै अर्काे महिलाको घरमा पनि आक्रमण भएको छ,’ उनले भने, ‘गाउँमा शान्तिसुरक्षा बिग्रिँदै गएको थियो ।’ १–२ किलोमिटरको दूरीमा गाउँ नजिकै प्रहरी चौकी भएपनि प्रहरीले गाउँको विवादलाई गम्भीर रुपमा लिएन ।

साना–साना विवाद भइरहन्थे, गाउँमै मिलाउँथे : सीडीओ

सर्लाहीका सीडीओ पोखरेलले गाउँमा साना–साना विवाद भइरहने भएपनि आपराधिक घटना मंगलवार मात्रै भएको बताए । ‘साना–साना घटना भइरहन्थे, गाउँमै मिलाउँथे । सानोतिनो झगडा गर्छन्, मिल्छन्, यहाँको चलन यस्तै छ,’ पोखरेलले भने ।

रामनगर गाउँमा सामान्य विवाद मिलाउन ‘पञ्चायत’ गर्ने गरिन्छ । ‘पञ्चायत’मा विवादको समाधान खोजेर मेलमिलाप गराउने गरिएको छ । जिल्ला सदरमुकाम पुगेको र राजनीतिक विवादपछि भएको घटनालाई प्रशासन र प्रहरीले गाउँमै मिलाउन फर्काइदिएपछि विवादले उग्ररुप लिएको देखिएको छ । वडाध्यक्षदेखि राजनीतिक कार्यकर्ताबीच भएको विवादलाई पञ्चायतले किनारा लगाउन सकेन ।

रामनगरमा राजनीतिको कुरुप दृश्य : वडाध्यक्षमाथि कुटपिटदेखि गोलीकाण्डसम्म

जिल्ला प्रहरी कार्यालय सर्लाहीको मुद्दा फाँटका प्रहरी निरीक्षक कुन्दन देवले सहमति र छलफल गराउने घटनामा मुद्दामा नलैजाने गरिएको बताए । ‘छलफल गरेर सहमति गर्ने घटना भएकाले मुद्दामा नलगिएको हुन सक्छ,’ देवले भने ।

विवाद मिलाउन प्रहरी कार्यालयले छलफल बोलाउने गरेपनि कुनै दिन कोही पक्ष नआउने र कुनै दिन कोही पक्ष नआउने गरेका कारण दुवै पक्षबीच सहमति हुन नसकेको उनले बताए ।

‘पुरानो घटना र अहिलेको घटना फरक–फरक हो । हिजो वडाध्यक्षमाथि कुटपिट भएपछि आजको घटना भएको हो,’ उनले भने । वडाध्यक्षमाथि कुटपिट हुनुको कारण भने थाहा हुन नसकेको प्रहरी निरीक्षक देवले बताए ।

वडाध्यक्ष महतोले भने सीडीओ र प्रहरी सत्तापक्षको राजनीतिक प्रभावमा परेर कारवाही प्रक्रिया अगाडि नबढाएको आरोप लगाएका छन् ।