मंसिर ६, २०८०
मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईं र नेकपा (एमाले)का नेता महेश बस्नेतले काठमाडौं उपत्यकामा बिहीवार छुट्टाछुट्टै प्रदर्शन गर्ने भएपछि सुरक्षा निकायहरू यतिबेला ‘हाई अलर्ट’मा छन् । नेपाल प्रहरीले प्...
ओखलढुंगाका उज्जनकुमार श्रेष्ठको हत्या अभियोग लागेका तत्कालिन माओवादी नेता बालकृष्ण ढुंगेलको सजाय माफीको प्रयास तत्कालिन बाबुराम भट्टराईको पालामा पनि भएको थियो । तर त्यतिबेला सर्वोच्चले उक्त सिफारिस कार्यान्वयन नगर्नु भन्ने आदेश दिएपछि ढुंगेलको सजाय माफीको प्रकृया रोकिएको थियो ।
यस पटक पनि सर्वोच्चमा उनको सजाय माफी विरुद्ध सुनुवाई चलिरहेको छ ।
ढुंगेलको जेलमा रहँदाको पछिल्लो आचरण ठीक भएको भन्दै कारागार व्यवस्थापन विभागले गणतन्त्र दिवसको अवसर पारेर कैद मिनाहा गर्न सिफारिस गर्यो । उक्त सिफारिस विरुद्ध सर्वोच्चमा रिट दायर भएको थियो । उक्त रिट उपर सुनुवाई जारी रहेकै बखत राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले ढुंगेलको कैद मिनाहा स्वीकृत गर्नुभएको हो ।
गणतन्त्र दिवसको अवसरमा ढुंगेल लगायत ८४० कैदीहरूको सजाय मिनाहा गर्ने गृहमन्त्रालयको सिफारिसलाई मन्त्रिपरिषद्ले स्वीकृत गरे लगत्तै राष्ट्रपति समक्ष पठाइएको थियो । ढुंगेलले ४० प्रतिशत कैद भुक्तान गरिसकेको एवं जेलमा असल चालचलन देखाएको निष्कर्षसहित गृहमन्त्रालयले सिफारिस तयार गरेसँगै मानवअधिकारवादीहरु क्रुद्ध भएका थिए ।
यसबीचमा अदालतले ढुंगेललाई रिहाई गर्ने सिफारिससहितको सक्कल फाइल आएपछि मात्र सुनुवाई गर्ने तयारी गरिरहेको थियो तर सुनुवाई प्रक्रिया नसकिँदै राष्ट्रपतिले ‘कैद मिनाहा’ स्वीकृत गरेपछि ढुंगेल रिहा भएका हुन् ।
पहिलो संविधानसभा २०६४ मा ओखलढुंगा निर्वाचन क्षेत्र नम्बर दुईका लागि नेकपा माओवादीबाट प्रत्यक्ष निर्वाचित बालकृष्ण ढुंगेल सभासद् रहेकै बेला सर्वोच्चले दोषी ठहर गरेको भएपनि ढुंगेल पक्राउ परेका थिएनन् ।
ढुंगेल पक्राउ पर्न नसकेको विषयलाई लिएर त्यतिबेलादेखि नै नेपालमा न्याय र कानूनको प्रत्याभूति नरहेको भन्दै मानवअधिकारवादी संघ संगठनहरूले आपत्ति जनाउँदै आन्दोलनसमेत गरेका थिए ।
सर्वोच्चले २०७३को चैत ३१ मा सात दिनभित्र ढुंगेललाई पक्राउ गर्न पुनः आदेश दियो । तर पनि ढुंगेल पक्राउ परेनन् ।
आदेश कार्यान्वयन नगरेको भन्दै अधिवक्ता दिनेश त्रिपाठीले तत्कालिन प्रहरी प्रमुख विरुद्धमा अवहेलना मुद्दा हालेपछि १४ कात्तिक २०७४मा ढुंगेल पक्राउ परेका थिए ।
आरोप
ओखलढुंगाको जिल्ला अदालतले उज्जन श्रेष्ठको हत्यामा दोषी ठहर गर्दै ढुंगेललाई २०६१ सालमा सर्वस्वसहित जन्मकैद सजाय सुनाएको थियो । जिल्ला अदालतको फैसलालाई पुनरावेदन अदालत राजविराजले उल्ट्याई दियो । त्यसपछि२०६६ सालमा सर्वोच्चले जिल्ला अदालतकको फैसलालाई सदर गर्दै ढुंगेललाई सर्वस्वसहित जन्मकैदको फैसला गरेको थियो ।
अब के होला ?
कर्तव्य ज्यान मुद्दामा सर्वस्वसहित जन्मकैदको सजाय पाएका ढुंगेललाई रिहाइ गर्ने सम्बन्धमा सर्बोच्चमा परेको पछिल्लो रिट सुनुवाई विचाराधिन रहेकै अवस्थामा राष्ट्रपतिबाट उनको कैद मिनाहा स्वीकृत हुनु एउटा संयोगमात्र मान्न सकिन्न ।
राष्ट्रपति कार्यालयले अदालतमा दायर भएको रिटको बारेमा केही बोलेको छैन तर मीरा खड्का र टंकबहादुर मोक्तानको संयुक्त इजलासले कैद मिनाहा सिफारिसको सक्कल फाइल हेरेपछि मात्र कुनै फैसला गर्न मिल्ने भन्दै जेठ १५ को लागि अर्को सुनुवाइको दिन तोकेका थिए ।
प्रत्येक वर्ष गणतन्त्र दिवसका दिन नेपालका विभिन्न जेलमा कैद भुक्तान गरिरहेका निश्चित समय कैद भुक्तान गरेको र आचरण राम्रो भएको पाइएमा कारागार व्यवस्थापन विभागले मन्त्रिपरिषदलाई रिहाइको सिफारिस गर्न सक्छ । मन्त्रिपरिषदले पारित गरेर राष्ट्रपतिले त्यसलाई स्वीकृत गरेपछि कारागार व्यवस्थापन विभागले गरेको सिफारिस तत्काल कार्यान्वयनमा जान्छ ।
यसमा सर्वोच्चले हस्तक्षेप गर्नुपर्ने कुनै कारण नदेखिएको एक अधिवक्ताले लोकान्तरलाई बताए ।
यदी जेठ १५ गतेको सुनुवाइमा सर्वोच्चले ढुंगेल रिहाइ हुन नहुने फैसला गर्यो भने मन्त्रिपरिषद् र राष्ट्रपतिको कार्यालय पनि कानूनी विवादमा तानिने छन् ।
बालकृष्णको अबको योजना
ढुंगेल रिहाइ लगत्तै आफ्नो पुरानो पार्टी माओवादी केन्द्रको ‘हेडक्वार्टर’ पेरिसडाँडा पुगेका थिए ।
ढुंगेल पेरिसडाँडा पुग्दा तत्कालिन माओवादीका कार्यकर्ताको बाक्लो उपस्थिति थियो । ढुंगेललाई फूलमालाले स्वागत गर्दै उनीहरुले ढुंगेललाई फसाएको र त्यसको मूल्य अदालतले तिर्नुपर्ने चेतावनी दिइरहेका थिए ।
पेरिसडाँडामा ढुंगेलसँग सेल्फी खिच्नेको भीड लागेको थियो ।
आफू मृगौलाको बिरामी भएको, अहिले रक्तचाप बढेको र आराम गर्नुपर्ने अवस्था देखाउँदै ढुंगेलले सञ्चारमाध्यमहरुमा खासै प्रतिक्रिया दिन मानेनन् ।
संक्षिप्त प्रतिक्रियाका क्रममा ढुंगेलले आफूलाई डलरवादीहरुले फसाउन खोजेको आरोप लगाए ।
आफूलाई पूर्वाग्रही तरिकाले फसाउनेहरूको विरुद्धमा कानूनी उपचार खोज्ने उनले बताए । वृहत शान्ति सम्झौतामा भएका प्रावधानहरूलाई लत्याएर निरन्तर एकजनाको मात्र राजनीतिक जीवनप्रति लक्षित गरेर आक्रमण गरिएको भन्दै उनले समयक्रमले सबैलाई न्याय दिलाउने बताएका थिए ।
अर्को प्रसङ्गमा उनले आफ्नो रिहाई बिशुद्ध कानूनसम्मत भएको भनेका छन् । ‘कुनै राजनीतिक शक्तिको आवरणमा म छुटेको होइन,’ लोकान्तरसँगको कुराकानीमा उनले भने ।
उनले विवेकशील साझाले आफ्नो रिहाइका सम्बन्धमा दिएको प्रतिक्रियाप्रति आक्रोश पोखे ।
स्वास्थ्यले साथ दिएसम्म आगामी जीवन राजनीतिमै बिताउने ढुंगेलले बताए ।
मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईं र नेकपा (एमाले)का नेता महेश बस्नेतले काठमाडौं उपत्यकामा बिहीवार छुट्टाछुट्टै प्रदर्शन गर्ने भएपछि सुरक्षा निकायहरू यतिबेला ‘हाई अलर्ट’मा छन् । नेपाल प्रहरीले प्...
मोहन वैद्यले नेतृत्व गरेको नेकपा (माओवादी क्रान्तिकारी)ले गरेको लालमार्च तथा सभामा कुर्सी हानाहान भएको छ । क्रान्तिकारीले १३१ औं माओ दिवसका अवसरमा काठमाडौंको शान्ति वाटिकामा गरेको मार्चपासमा कुर्सी हानाहान...
दशैं वरिपरि मुलुकमा केही राजनीतिक परिदृश्यहरू देखिए । दशैंको रौनकसँगै पूर्वमा कोशीको छालले केही तरंग ल्यायो । कोशी प्रदेशमा कांग्रेसभित्रको ‘अर्ध विद्रोह’ले पाँच दलीय गठबन्धनमात्रै धर्मराएन, कांग्र...
‘यो कस्तो तरिका हो के रोडमा हिँड्न पनि नपाउने ? म बौद्ध जाने बस कुरेर बसेकी हुँ के । तपाईंहरू किन ममाथि आवश्यकताभन्दा बढी निगरानी गरिरहनु भएको छ,’ मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंका कार्यकर्ता...
जसपाबाट उपराष्ट्रपतिमा रामसहाय यादवको उम्मेदवारी कायम भएको छ। सत्ता गठबनधनको तर्फबाट उपराष्ट्रपतिको उम्मेदवार बनाइएका जसपा नेता रामसहाय प्रसाद यादवको उम्मेदवारी निर्वाचन आयोगले कायमै राख्ने ...
नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य डा. चन्द्र भण्डारीले समस्त कांग्रेसजन र नेपाली जनताले डा. शेखर कोइरालालाई एक पटक कांग्रेस सभापति भएको हेर्न चाहेको बताएका छन् । कोइराला वर्तमान र भविष्य हेर्न सक्ने नेता भएको उ...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...