कात्तिक १९, २०८०
जाजरकोटलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर शुक्रवार मध्यरातमा गएको भूकम्पले कर्णाली प्रदेशका जिल्लामा धनजनको ठूलो क्षति पुर्यायो । आइतवार बिहानसम्म १ सय ५७ जनाको मृत्यु भएको छ भने सयौं घाइते भएका छन् । सयौंको संख्याम...
जलस्रोतलाई नेपालको महत्त्वपूर्ण स्रोतमध्येको एक मानिन्छ । ‘पानी नभए प्राण रहन्न’ भन्ने शाश्वत सत्यको सन्दर्भमा नेपालको जलस्रोत ठूलो प्राकृतिक वरदान हो । माल पाएर चाल नपाउनु अर्कै कुरा हो । पिउने पानी, सिंचाइको पानी र बिजुली निकाल्ने पानीको परिचालन र सदुपयोग गर्न सक्दा हामी नेपाली स्वस्थ र सम्पन्न हुनेमा द्विविधा छैन । बिजुली सफा इन्धन भएको हुनाले त्यसको उत्पादन र उपयोग बढाई विदेशबाट महँगो पेट्रोलियम पदार्थ आयात गर्ने प्रचलन घटाउन सकिने टड्कारो सम्भावना छ ।
नेपालको जलविद्युत् क्षमता आन्तरिक खपतपछि बचत समेत हुने विभिन्न अध्ययन छन् भनिन्छ । तर हालको उत्पादन क्षमताभन्दा धेरै नै कम छ र त्यसले विद्यमान माग समेत धान्न सकेको छैन । अहिले नै चारसय मेगावाट भारतबाट आयात भैरहेको छ । बिजुलीको माग निरन्तर बढ्ने क्रममा छ र हाल निर्माणाधीन परियोजनाबाट हुने उत्पादन पनि नेपालमै खपत हुने अवस्था छ । यातायातका साधन बिजुलीबाट गुडाउने, साना-ठूला उद्योग कल-कारखानाको इन्धन आवश्यकताको पूर्ति गराउने, पर्यटन व्यवसायलाई सहयोग पुग्ने केबलकार आदिको सञ्चालन पनि बिजुलीबाटै गराउने नीति अबलम्बन गरिएमा नेपालको उत्पादनको धेरै अंश मुलुकमै खपत हुने देखिन्छ । कृषिक्षेत्रको विकासमा पनि सिंचाइ, मल कारखानाहरूको जरुरत पर्छ । उद्योग-धन्धा, व्यवसाय फस्टाए नेपालमै रोजगारीका अवसर वृद्धि हुन्छन् र देशका युवाले विदेशिनुपर्दैन । कर राजस्वहरू स्वत: बढेर जानेछन् ।
यस वास्तविकतालाई योजनाकार र नीति-निर्धारकहरूले बुझेका छैनन् भन्न मिल्दैन । तर कार्यशैली हेर्दा सही निर्णयहरू भइरहेको जस्तो लाग्दैन । बिजुली निकासी गरेर विदेशी मुद्रा आर्जन गर्ने विषयलाई प्राथमिकता दिइनु जस्ता कुराले यसै स्थितिलाई इङ्गित गर्दछ । आयोजना नै विदेशीलाई सुम्पिने कुरा आलोचनामुक्त नरहेका बखत नेपालमा उत्पादित बिजुली भारतले किनिदिने र बङ्गलादेशतिर पनि पठाउन सकिने जस्ता कुराहरू चर्चामा छन् । सरकारले यसलाई ठूलै उपलब्धि झैं प्रचार गरिरहेको छ । यो बुझ्न नसकिने विषय हो । मुलुकको दीर्घकालीन हितलाई बन्धकी राखेर सन्धि, सम्झौता र सहमतिहरू गर्न हतार नगरौं । पछि पछुतो गरेर के हुन्छ र ?
जाजरकोटलाई केन्द्रबिन्दु बनाएर शुक्रवार मध्यरातमा गएको भूकम्पले कर्णाली प्रदेशका जिल्लामा धनजनको ठूलो क्षति पुर्यायो । आइतवार बिहानसम्म १ सय ५७ जनाको मृत्यु भएको छ भने सयौं घाइते भएका छन् । सयौंको संख्याम...
संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टिनियो गोटरेसको भ्रमणका बेला नेपालको शान्ति प्रक्रिया फेरि एकपटक अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमाझ चर्चाको विषय बनेको छ । नेपालको शान्ति प्रक्रियाको शुरूआती चरणमा राष्ट्र संघले सहजीक...
कार्यभार सम्हालेको एक वर्ष पुगेको अवसरमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले मंगलबार राष्ट्रका नाममा सम्बोधन गर्दै कार्यशैली परिवर्तनको घोषणा गरेका छन् । ४५ मिनेट लामो सम्बोधनमा प्रचण्डले एक वर्षमा...
प्रतिनिधिसभाको पहिलो अधिवेशनमा नेता/सांसदको हाजिरी लोकान्तर डट्कमले सार्वजनिक गरिदिएपछि नेताहरूको जवाफदेहिताको बहस शुरू भएको छ । जनप्रतिनिधिको सर्वोच्च थलो संसद्मा ठूला भनिएका दलका शीर्ष न...
काकाकुल काठमाडौंको सपना र विकासको विद्रूप नमूना बनेको मेलम्ची खानेपानी आयोजना फेरि एकपटक उद्घाटन गरिएको छ । सिंहदरबारस्थित प्रधानमन्त्री कार्यालयमा बनाइएको धारो खोलेर प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रच...
संघीयताप्रति नै वितृष्णा जगाउने गरी कोशी प्रदेशसभामा भइरहेको संविधानको खेलबाडमाथि सर्वोच्चले रोक लगाइदिएको छ । मुख्यमन्त्रीका रूपमा कांग्रेस संसदीय दलका नेता उद्धव थापाले प्रदेश सभामा लिएको विश्वासको मतसम्बन्...
नेपाली कम्युनिस्ट आन्दोलन कतिपटक विभाजन भयो ? पुनः एकता, मोर्चा गठन, विघटनलाई हेर्दा यसको जोडघटाउको लामै शृङ्खला बन्छ । र, त्यसमा मूलधारको राजनीतिबाट विभाजित कम्युनिस्ट पार्टी अर्थात् वामपन्थी पार्टीहरूको विसर्...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...