चैत १, २०८०
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
असार ८, २०७६
अमेरिका र इरानबीच अहिले युद्धको स्थिति बनेको छ । ओमानको खाडीमा तेल बोकेका दुईवटा मालवाहक जहाजमा १० दिनअघि बम आक्रमण गरिएपछि अमेरिकाको ट्रम्प प्रशासनले यसमा इरानी बलहरूको हात रहेको भन्दै आरोप लगायो ।
विवाद चर्किंदै जाँदा अमेरिकाले उक्त क्षेत्रमा सैनिक युद्धपोतहरू तैनाथ गर्यो । यसैबीच अमेरिकाको सैन्य ड्रोनले इरानको एयरस्पेसको अतिक्रमण गरेको भन्दै इरानी सैनिकहरूले होर्मुजको स्ट्रेट (जलप्रपात) माथिबाट त्यसलाई खसाइदिए । ड्रोन खसाइएपछि अमेरिकाका राष्ट्रपति ट्रम्पले इरानबाट ठूलो भूल भएको र उसले यसको मूल्य चुकाउनुपर्ने भनी बयान दिए ।
ड्रोन खसाएको सजायस्वरूप इरानमाथि आक्रमण गर्ने आदेश दिएर अन्तिममा ट्रम्पले त्यसलाई फिर्ता लिए । उनको यस कदमलाई केटाकेटीपन भन्दै पश्चिमी मिडियामा चर्को आलोचना भइरहेको छ ।
ट्रम्पले अनेकौं किसिमका बहुलट्ठीपूर्ण कदम चाल्ने गरेको भए पनि उनी युद्ध होस् र मान्छे मारिऊन् भन्ने चाहिँ नचाहने रहेछन् । त्यसैले यो आक्रमणका कारण थुप्रै मानिस मारिने भएपछि ट्रम्पले त्यसलाई रोक्ने आदेश दिएका हुन् ।
राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार जोन बोल्टन, परराष्ट्रमन्त्री माइक पम्पिओ र सीआईएकी निर्देशक जिना हास्पेलले ट्रम्पलाई इरानमाथि आक्रमण गर्न निकै जोड गरेको भए पनि हताहती नहोस् भनेर उनले आक्रमण रोक्न लगाए ।
ट्रम्पले टाइम पत्रिकासँगको अन्तर्वार्तामा इरानसँग सैन्य युद्ध नचाहेको बताएका छन् । इरानले आणविक हतियार विकास गर्न छोडेमा आयातोल्लाहसँग वार्ता गर्न आफू तयार रहेको बयान पनि दिएका छन् । ट्रम्पले सैन्य आक्रमणको डर मात्र देखाउने र वास्तवमा आक्रमण नगर्ने बरू यसलाई सम्झौताको माध्यम बनाउने गरेका छन् । उत्तर कोरियामाथि अग्निवर्षा गर्ने धम्की दिएको केही समयपछि नै उनले किम जोङ–उनसँग शिखरवार्ता गरेको कुरा यहाँ स्मरण गर्न सकिन्छ ।
तर ट्रम्पका सल्लाहकारहरू इरानमाथि आक्रमणका लागि उनलाई भड्काइरहेका छन् । अनि इरानका क्षेत्रीय शत्रुहरू साउदी अरब र इजरायल पनि उसमाथि आक्रमणका लागि अमेरिकालाई दुरुत्साहन गरिरहेका देखिन्छन् ।
ट्रम्पले इरानमाथि आक्रमण नगर्ने भने पनि युद्धको पृष्ठभूमि चाहिँ तयार पारेका हुन् । इरानसँग गरिएको आणविक सम्झौताबाट अमेरिकालाई झिकेर अनि उसमाथि कडा आर्थिक प्रतिबन्ध लगाएर ट्रम्पले नै युद्धको वातावरण बनाएका हुन् । उक्त प्रतिबन्धका कारण सिर्जना भएका क्रिया प्रतिक्रियामा ट्रम्प जिम्मेवार छन् भन्न त नमिल्ला तर यस्ता परिस्थिति निर्माणमा उनकै प्रमुख भूमिका छ ।
इरानले तेल बोकेका ट्यांकरमाथि आफूले आक्रमण गर्दै नगरेको बताउँदै आएको छ । आफूविरुद्ध षड्यन्त्र गर्ने शक्तिहरूले यो आक्रमण गराएको संकेत उसले दिएको छ ।
त्यसो त एक महिनाअघि बग्दाद स्थित अमेरिकी दूतावासनजिक भएको आक्रमणमा पनि इरानकै हात रहेको ट्रम्प प्रशासनले आरोप लगाएको थियो । अनि ओमानको खाडी हुँदै गइरहेका चारवटा तेल ट्यांकर इरानले नै ध्वस्त पारेको आरोप पनि उसले लगाएको थियो ।
तर यस्ता आक्रमण इरानलाई दोषी देखाएर युद्ध मच्चाउने षड्यन्त्र भएको विश्लेषकहरूले लेखेका छन् । हुन पनि अमेरिकाले झूटा कारण देखाएर युद्ध शुरू गरेको अनि युद्ध भएका देशलाई ध्वस्त पारेको प्रशस्तै उदाहरण भेटिन्छन् । नरसंहार गर्ने हतियार सद्दाम हुसेनले राखेको भन्ने आधारहीन आरोपको बलमा इराकमाथि आक्रमण गरेर अमेरिकाले उक्त देशलाई ध्वस्त पारेको धेरै वर्ष बितेको छैन ।
इरानविरुद्धको युद्ध चर्काउन युद्धपिपासु बोल्टनले पर्सियन खाडीमा अमेरिकी जलसेना र वायुसेना तैनाथ गरेको एक महिना मात्र भएको छ । इरानको आक्रामकतालाई प्रतिकार गर्न यसो गरेको उनले तर्क दिएका थिए ।
तर आधुनिक इतिहासमा इरानले कुनै पनि देशमाथि आक्रमण गरेको रेकर्ड छैन । पश्चिम एसियामा अमेरिकाले मच्चाएको विध्वंसपछि छाएको अस्थिरतामा इरान शक्तिशाली बनेर राजनीतिक प्रभाव बढाउँदै लगेको भए पनि उसले कुनै देशको अतिक्रमण भने गरेको छैन ।
तर इरानको आक्रामकताको बहाना बनाएर बोल्टन र पम्पिओ जस्ता युद्धपिपासुहरूले युद्ध चर्काउन भरमग्दूर प्रयास गरिरहेका छन् । तेल ट्यांकरमाथिको आक्रमणलाई त्यही युद्धको पूर्वाभ्यासका बुझ्नुपर्ने हुन्छ ।
इरानलाई विश्वबाट अलग्याउने हिसाबमा अमेरिकाले उसमाथि कठोर प्रतिबन्ध लगाएको भए पनि वास्तवमा वाशिङटनको विश्वसनीयता संकटमा परेको छ । उसले झूटा बहानामा युद्ध शुरू गरेर संसारका विभिन्न क्षेत्रलाई तहसनहस पारेकाले ऊ आफैं चाहिँ विश्वबाट दुत्कारिएको छ भन्न मिल्छ । त्यसैले त अमेरिकाले इरानमाथि लाद्न खोजेको युद्धलाई युरोपेली मुलुकहरूले समर्थन गरेका छैनन् ।
अमेरिकाले झूटको पुलिन्दाका आधारमा इरानसँग युद्ध गर्न खोज्नु निन्दनीय छ । आणविक हतियारमा वृद्धिदेखि आतंकवादलाई प्रायोजन गर्ने साउदी अरबलाई सहयोग लगायतका कदम चालेर अमेरिकी शासकहरूले विश्व समुदायविरुद्ध गम्भीर अपराध गरिरहेका छन् । युद्ध भड्काउनका लागि उनीहरू झूटा आक्रमण (फल्स फ्ल्याग अपरेसन) गर्न पनि हिचकिचाउँदैनन् ।
विश्वशान्तिका पक्षधरहरूलाई अमेरिकाको पछिल्लो कदमले झस्काएको छ । अमेरिकाका युद्धपिपासु सम्भ्रान्तहरूले जुन देशमा युद्ध शुरू गरेका छन्, त्यस देशलाई मात्र नभई वरपरका क्षेत्रलाई समेत ध्वस्त बनाएर अस्थिर बनाएका छन् । त्यही अस्थिरताको पृष्ठभूमिमा इस्लामिक स्टेट जस्ता हिंस्रक आतंकवादी समूहहरू जन्मिने गरेका छन् । त्यसैले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले अमेरिकाले शुरू गर्न खोजेको आपराधिक युद्धलाई रोक्ने प्रयास गर्नुपर्छ ।
अमेरिकाले अब उप्रान्त कुनै पनि विदेशी युद्ध नलड्ने भन्दै चुनाव जितेका ट्रम्पले आफ्ना युद्धपिपासु सल्लाहकारहरूको कुरा सुनेर युद्ध चर्काउलान् ? त्यो त समयले नै बताउनेछ ।
सर्वोच्च अदालतको परमादेशले प्रधानमन्त्रीबाट पदमुक्त भएपछि नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली बालुवाटारबाट रित्तो हात फर्केका थिए, २०७८ असार ३० गते । संसद् विघटनको अवगाल छँदै थियो, लामो समय सँगै राजनीति गर...
दुई–दुईपटक मिर्गौला फेरेको शरीर । मध्यजाडो नजिकिँदै गरेका मंसिरका चिसा दिन । त्यसमाथि वृद्धावस्था । यस्तो बेला ७० नाघेकाहरूको अधिकांश समय ओछ्यानमै बित्छ । नभए पनि घरको चार दिबारभित्र आराम गरेर अनि तात...
सत्ता र शक्तिको आडमा गैरकानूनी ढंगले सरकारी जग्गा हडप्ने नेपालको शक्तिशाली व्यापारिक घराना चौधरी ग्रुपमाथि राज्यको निकायले पहिलोपटक छानबिन थालेको छ । काठमाडौंको बाँसबारीमा ठूलो परिमाणमा सरकारी जग्गा...
अन्तिम समयमा आएर कुनै फेरबदल नभएको खण्डमा सम्भवत: आज एनसेलको शेयर खरिद बिक्री सम्बन्धमा छानबिन गर्न सरकारले गठन गरेको समितिले आफ्नो अध्ययन प्रतिवेदन बुझाउने छ । बहस चरम उत्कर्षमा पुगेका कारण एक निजी कम्पनीको अप्...
आफ्नो तेस्रो कार्यकालको दोस्रो वर्षलाई प्रभावकारी बनाउने भनी दाबी गरेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले कांग्रेस महामन्त्री गगन थापालगायत केही नेतासँग नियमित सल्लाह सुझाव लिन थालेका छन् । रा...
फागुन २१ मा नाटकीय ढंगले सत्ता समीकरण बदलिएको दुई महिना पनि नबित्दै नयाँ समीकरणका लागि कसरत भइरहेको संकेत देखिएको छ । नेपाली राजनीति तथा सत्ताका खेलाडीसँग निकट विश्वसनीय स्रोतले भित्रभित्रै अर्को नयाँ स...
नेपालको निजामती सेवा (समग्र प्रशासन) कम व्यावसायिक भएको आरोप लाग्दै आएको छ । कर्मचारीहरूमा बुझाइको स्तर सतही देखिन थालेको छ । सकारात्मक सोच पनि खस्किएको छ । प्रस्तुतिमा आत्मविश्वास होइन, हीनभावना देखिन थालेको ...
निरन्तर १८ वर्ष लामो कन्जरभेटिभ पार्टीको सरकारलाई विस्थापित गर्दै लेबर पार्टीका नेता टोनी ब्लेयर सन् १९९७ को मे २ मा बेलायतको प्रधानमन्त्री बन्न सफल भएका थिए । लेबर पार्टीका नेता जोन स्मिथको निधनपश्चात पार्टीको ...
जनता समाजवादी पार्टीमा आएको विभाजन पहिलो पनि होइन र अन्तिम पनि होइन । राजनीतिक दलमा आएको विभाजनको लामो शृङ्खला हेर्ने हो भने पनि यो न पहिलो हो, न अन्तिम । दुःखद् कुरा के भने राजनीतिक दल विभाजनको नयाँ कोर्...