कात्तिक २५, २०८०
बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...
काठमाडाैं | मंसिर १०, २०८०
‘मेरो किड्नी बिकाउमा छ । कसैलाई चाहिन्छ भने सम्पर्क गर्नुहोला । मलाई व्यवहार चलाउन धेरै गाह्रो भएको हुनाले किड्नी बेच्न खोजेको हो । नेपाल सरकारसँग पनि मेरो अनुरोध छ, नरोक्नका लागि । ब्लड ग्रुप ए,’ एउटा ‘ह्वाइट पेपर’मा लेखिएको यो सन्देश अहिले सामाजिक सञ्जालमा ‘भाइरल’ छ ।
ज्याला मजदुरी गरेर गुजारा गर्ने नवलपरासी–बर्दघाट सुस्ता पूर्व कावासोती –१३ बुढौलीकुनाका टकबहादुर परियारले चारैतिरबाट साहु र बैंकको ऋणले घेरिएपछि यस्तो सूचना निकालेका हुन् ।
परियारले यो सन्देश गाउँका बिजुलीका पोल, खम्बा र सार्वजनिक स्थलमा आफ्नो मोबाइल नम्बरसहित टाँसेका छन् । यसरी टाँसिएको सूचना अहिले सामाजिक सञ्जालमा समेत भाइरल छ ।
बैंकको ऋण तिर्न नसकेपछि आफ्नै मिर्गौला बिक्रीमा राखेको टकबहादुरले सुनाए ।
उनको उतारचढावपूर्ण जीवनकथा सुन्ने जो कोहीको मनलाई पनि यसले विक्षिप्त बनाउँछ । सानो बैंकिङ कर्जा र सापटीले टकको जीवनलाई अँध्यारो बनाएको छ । चुलिँदो ऋण र आर्थिक भार कम गर्न रोजगारीको सिलसिलामा संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई) पुगेका उनी दशैं मनाउने गरी घर फर्किए ।
साढे दुई वर्षअघि टक निःशुल्क टिकट र भिसामार्फत रोजगारीका लागि परदेश लागेका थिए । १५ हजार ऋण लिएर विदेश गएका टकलाई शुरूमा काम गर्ने उद्योगले पारिश्रमिक दिएन । त्यसपछि महिनाको ५० हजार तलब दिने अर्को उद्योगमा काम शुरू गरे । विदेश जानुअगाडि उनले गाउँलेहरू र फाइनान्ससँग १० लाख रूपैयाँ ऋण लिएर ‘पिकअप’ भ्यान निकालेर चलाएका थिए ।
गाडीको कमाइबाट ऋणको ब्याज र घर खर्च जसोतसो चलेको थियो । गाडी भाडामा चाहियो भनेर विभिन्न मानिसहरूले फोन गर्दा श्रीमतीले शंका गर्न थालिन् । महिलाको फोन आउँदा श्रीमतीले अर्कैसँग लागिस् भनेर निहुँ खोज्न थालिन् । एकदिन दुईदिन श्रीमतीसँग झगडा बढ्न थाल्यो । घरबार बिग्रनुभन्दा बरु आफैं विदेश गए ।
गाडी खरिद गर्दाको ४ लाख रुपैयाँ ऋण बाँकी नै थियो । विदेश जान भनेर काठमाडौंतर्फ लागेपछि श्रीमतीले दुई लाखमा गाडी बिक्री गरिदिइन् ।
विदेश रहेकै बेला श्रीमतीले तिमीले ऋण तिर्न सक्दैनौ, म पनि विदेश जान्छु, नाता प्रमाणित गर भनेपछि छोरालाई भनेर नाता प्रमाणित गरिदिए ।
आफूले श्रीमतीका लागि दुबईकै एक ब्युटीपार्लरमा काम खोजिदिए पनि एजेन्टमार्फत भिजिट भिसामा दुबई हुँदै श्रीमती कुवेत पुगेको उनले बताए । परियारका अनुसार ५ महिनाअघि श्रीमती कुवेत पुगेकी हुन् । कुवेत पुगेकी श्रीमतीले फोन र अन्य सामाजिक सञ्जाल ब्लक गरेको परियारले बताए ।
अहिले गाडी निकाल्दाको र अन्य व्यक्तिहरूसँग लिएको ऋण करिब ८ लाख रुपैयाँ बाँकी रहेको छ । परियारले स्वरोजगार बैंकबाट निकालेको २ लाख ५० हजारको मासिक १४ हजार ५०० किस्ता तिर्नुपर्छ । छिमेक लघुवित्तबाट ल्याएको २ लाख रूपैयाँमध्ये ५० हजार तिर्न बाँकी छ । स्थानीय सहकारीलाई ५० हजार तिर्न बाँकी छ । अन्य छिमेकीहरूसँग ५० हजारदेखि डेढ लाखसम्म मासिक २ रूपैयाँ ब्याजमा लिएको गरी करिब ८ लाख ऋण बाँकी रहेको उनले बताए । ब्याजमा लिएको पैसाको ३/४ वर्षदेखि तिर्न नसक्दा ऋण चुलिँदै गएको परियारले बताए ।
‘कतैबाट पनि ऋण तिर्न सक्ने उपाय नदेखेपछि मिर्गौला बिक्री गर्ने सोचमा पुगें,’ उनी भन्छन्, ‘डक्टरसँग पनि सल्लाह गरें । ऋणबाट मुक्ति पाउन यो निर्णय मेरो हो । विभिन्न ठाउँदेखि विदेशबाट समेत मिर्गौलाका लागि फोन आइरहेको छ ।’ गत वर्ष खेत जोत्दा लागेको २ हजार ऋण समेत तिर्न नसक्दा घरमा पालेका ३ वटा हाँस समेत उठाएर लैजान्छु भन्दै साहु घरमा आएको उनले दुखेसो पोखे ।
सम्पत्तिको नाममा परियारको केही छैन । २ कठ्ठा उब्जनी नहुने जग्गा छ । ५ धुरमा काठको खाँवा हालेर टिनले छाएको कच्ची घर छ । ती सबै ऐलानी जग्गा हुन् । घरको खाँवा र टिन पनि पुराना भएर बर्खामा पानी चुहिने र जाडोमा चारैतिरबाट चिसो आउने गर्छ ।
परियार तीन भाइमध्ये परियार कान्छा छोरा हुन् । आमा र बाबु पनि परियारसँगै छन् । आमा प्रेसर र दमको रोगी रहेको र पैसा नहुँदा उपचारसमेत गराउन नसकेको उनले सुनाए ।
किड्नी बिक्रीको पम्प्लेट देखेपछि परियारलाई भेट्न विभिन्न व्यक्तिहरू उनको घरमा पुग्ने गरेका छन् । परियारले किड्नी बेच्नुबाहेकको विकल्प नरहेको भन्दै त्यसका लागि विभिन्न ठाउँबाट फोन आएको बताए ।
कानूनतः मिर्गौला खरिद/बिक्री गर्न पाइँदैन । तर, विकल्पै नभएकाले त्यसो गर्नु आफ्नो बाध्यता रहेको परियारको भनाइ छ । उनले किड्नीको मूल्य २० लाख रुपैयाँ लगाएका छन् । सर्जरी खर्चसहित अन्य खर्च किड्नी लिनेले नै तिनुपर्ने उनले बताए । ‘मैले २० लाख मेरो खातामा पठाएपछि मात्र अपरेसन कक्षमा जान्छु भनेको छु । उहाँहरूले सम्पर्क गर्छु, भन्नुभएको छ,’ परियारले भने ।
‘मसँग मर्नु वा किड्नी बेच्नुबाहेकको विकल्प छैन । कि सरकारले ऋण तिर्ने वातावरण मिलाइदिनुपर्यो, कि किड्नी बेच्न दिनुपर्यो,’ उनले भक्कानिँदै भने ।
बाबालाई ऋणले थिचेपछि उनका छोराछोरी विद्यालय जान छाडे । ‘कक्षा ९ मा पढ्ने जेठो र कक्षा ४ मा पढ्ने कान्छो दुवै छोराले घरको आर्थिक अवस्था दयनीय भएपछि स्कूल जान छाडेको छन् । दशैंतिहारमा ममीको फोन आउँछ भनेर छोराहरूले आश गरेका थिए, तर फोन आएन । छोराहरूको चाडपर्व आमाको फोनकै आशमा बित्यो,’ उनले भने ।
कावासोती नगरपालिका वडा नम्बर १३ का वडाध्यक्ष लालबहादुर गुरुङले टकको आर्थिक अवस्था कमजोर रहेको बताए ।
‘उनले मिर्गौला बिक्रीमा भन्ने पम्प्लेट टाँसेपछि हामीले बुझेका थियौं,’ वडा अध्यक्ष गुरुङले लोकान्तरसँग भने, ‘गरिबीसँगै उनीको पारिवारिक असन्तुलन पनि देखिन्छ । गाडी किनेर चलाएका उनको त्यसैबाट आर्थिक अवस्था बिग्रिएको रहेछ ।’
जिल्ला प्रहरी कार्यालय नवलपरासी पूर्वका डीएसपी वेदबहादुर पौडेलले मिर्गौला बिक्रीको पेपर टाँस्दै हिँडेपछि टकलाई कार्यालयमा ल्याएर काउन्सिलिङ गरिएको बताए । ‘हामीले कार्यालयमा ल्याएर उनको पृष्ठभूमि बुझियो,’ डीएसपी पौडेलले लोकान्तरसँग भने, ‘हामीले ऋण सबैलाई लाग्छ, ऋण लाग्दैमा गैरकानूनीरूपमा अंग बिक्री गर्छु भन्दै हिँड्न मिल्दैन भन्यौं । धेरै सम्झाएर पठाएका छौं, आर्थिक रूपमा विपन्न भएर विक्षिप्त भएपछि उनले लेख्दै हिँडेका रहेछन् ।’
बुटवलका कुलचन्द्र पाण्डे सफल पर्यटन व्यवसायी हुन् । कुनै समय भारतको एउटा कम्पनीमा काम गरेका पाण्डे अहिले रूपन्देहीमा ‘एसियन ब्राण्ड’ चम्काउने ‘टुरिजम’ उद्यमीका रूपमा चिनिन्छन् । तीन दशकअघि...
रोल्पाका देवराज बुढामगर गाउँकै साधारण किसान हुन् । परिवर्तन गाउँपालिका–४ पाथावाङ निवासी देवराजका ६ छोरी र एक छोरा सरकारी जागिरे छन् । छोराको आसमा ६ छोरी जन्माए देवराज र उनकी श्रीमती नन्दाले । हुन पन...
भगवान् गौतम बुद्धको जन्मस्थल लुम्बिनी विश्वकै लागि शान्तिक्षेत्र हो । यो क्षेत्र आउँदो महिना विशेष हुने भएको छ । विश्वकै प्रतिष्ठित र ठूलो पुरस्कार मानिने नोबेल पुरस्कार विजेताहरूको जमघट हुने भएपछि विशेष हुन लागेक...
समय : आइतवार बिहान ७ बजे स्थान : नलगाड नगरपालिका, १ चिउरी, जाजरकोट (भूकम्पले सबैभन्दा धेरै क्षति पुर्याएको ठाउँ) ‘मेरी आमालाई किन यस्तो भयो ? मलाई पनि बाँच्न मन छैन,...
नृत्यका पारखीहरूका लागि लुम्बिनी प्रदेशमा लोकप्रिय नाम हो किशोर थापा । रुपन्देहीका किशोरको परिचय खाली नृत्यकार (डान्सर)मा मात्र सीमित छैन । उनी नृत्य निर्देशक, गायक, मोडल र फूटबल खेलाडीको रूपमा समेत उत्तिकै च...
प्रगतिशील राजनीतिको 'फ्रन्टलाइन'मा देखिने नेताहरू जति कठोर हुन्छन्, त्यो भन्दा बढी ‘इमोसनल र सेन्टिमेन्टल’ पनि हुन्छन् । त्यस्तै ‘इमोसनल फिलिङ्स’का बाबजुद परिस्थितिले कठोर बन्दै गएक...
धेरै पहिलेको कुरा हो एक जना सज्जनका दुई भाइ छोरा थिए । उनीहरूबीच निकै मिल्ती थियो । एकपटक भगवान्ले आएर वरदान माग भनेकाले उनीहरूले अमरताको वर मागेका थिए । उनीहरूको कुरा सुनेर भगवान्ले भने– ‘...
ललितपुरको गोदावरीस्थित सनराइज हलमा नेकपा (एमाले)का दुई महत्वपूर्ण कार्यक्रम भए । एमालेको प्रथम विधान महाधिवेशन (२०७८ असोज १५ र १६ गते) सनराइज हलमै भएको थियो । विधान महाधिवेशनले विभाजनदेखि चौतर्फी घेराबन्दी...
हामी १५औं अन्त्य गरेर १६औं योजनाको तयारीमा जाँदै छौं । दलका शीर्ष नेताबीच १६औं योजनाको विषयमा छलफल भएको छ । १५औं योजनाको असफलता र नमिलेका कुरालाई १६औं मा सुधार्छौं । हाम्रो गन्तव्य कहाँ हो भन्ने संविधानले ...