रोजगारीका अवसरहरू सिर्जना हुन नसक्दा नेपाली युवा पुस्तामा विदेश जाने लहर बढ्दैछ  । पढ्न भनेर अस्ट्रेलिया, अमेरिका, क्यानडा, जापान लगायतका देशमा जानेहरूको लर्को झनै लामो बन्दै गएको छ । 

चुनावताका पुरानादेखि नयाँ दलहरूले रोजगारीलाई पहिलो प्राथमिकता दिएका छन् । सत्तारुढदेखि प्रमुख प्रतिपक्षी दलका घोषणापत्र हेर्ने हो भने नेपालमै रोजगारीका अवसर प्राप्त भइहालेजस्तो देखिन्छ । तर व्यवहारमा त्यस्तो देखिँदैन । यसले गर्दा विदेश गएको पछिल्लो पुस्ता उतै पलायन भइरहेका छन् । कोही अपवादसमेत छ । विदेशमा पढेर पनि काम गर्न स्वदेशमै फर्किएका छन् । यसको अपवादमध्ये एक हुन्– सौजन्य राजभण्डारी । 

जापानको ह्यागो मेडिकल युनिभर्सिटीमा न्युरोलोजी (स्नायुसम्बन्धी) विषय) पढेका डाक्टर सौजन्य राजभण्डारीलाई भने नेपालप्रतिको मोहले तानेको छ । सेवा–सुविधा र काम गर्न सहज जापानमै भए पनि आफ्नै माटोको मायाले यतै तानेको उनी बताउँछन् ।

सौजन्य विसं २०४८ फागुन ८ गते दुर्गम मानिने जिल्ला सोलुखुम्बुमा जन्मिएका हुन् । दूधकुण्ड घर भएका उनको बाल्यकाल भने सहज रुपमै बित्यो । बुवा–आमा नै निजी क्षेत्रमा जागिरे भएकाले उनलाई सहज भएको हो । बुवा हरिनारायण राजभण्डारी र आमा शर्मिला श्रेष्ठ दुवै अहिले जागिरबाट अवकास लिइसकेका छन् । बुवा सामाजिक काममा अग्रसर छन् । आमा पूर्वशिक्षिका हुन् । उनी गणितको शिक्षक थिइन् । बहिनी सुयसा राजभण्डारी पनि एमबीबीएस पढेर स्वदेशमै काम गर्न लागिपरेकी छिन् ।

बाल्यकालमा खेलकुदमा रुचि राख्थे सौजन्य । टीममा खेलिने बास्केटबल र फूटबलप्रति उनको रुचि थियो । ‘सानैदेखि खेलकुदमा रुचि राख्थेँ । टीम मन पराउँथे । टी बनाएर खेलिने बास्केटबल र फूटबलप्रति मेरो विशेष रुचि थियो,’ उनी भन्छन् । 

त्यसपछि सौजन्यलाई विराटनगर ‘सिफ्ट’ गरियो । कक्षा नर्सरी उनले विराटनगरमा पढे । उनले त्यसपछि काठमाडौंको ईपीएस स्कूलमा पढे । उनले सोही स्कूलबाटै एसएलसीसम्म पढे । एसएलसीमा उनले डिस्टिङ्सन नै ल्याए । यसपछि उनी हिमालय ह्वाइटहाउस कलेजमा विज्ञान विषय लिएर आईएस्सी पढ्न थाले । त्यहाँ उनले छात्रवृत्तिमा पढेका थिए, फेरि डिस्टिङ्सन नै ल्याए । त्यतिबेला पढ्दापढ्दै  डाक्टरको ‘इन्ट्रान्स’को तयारी गर्ने ‘ट्रेन’ नै थियो । उनले भने एमबीबीएस पढ्नका लागि काभ्रेको धुलिखेलस्थित काठमाडौं विश्वविद्यालयमा फारम भरे । पास पनि भइहाले ।

जब न्युरोका बिरामी रिफर गरेको देखे... 

विसं २०७४ सालतिर हो । सौजन्यले एमबीबीएस पढ्दा न्युरोका धेरै बिरामी देखे । तर न्युरोसम्बन्धी उपचार नेपालमै कम हुने गरेको थियो । अस्पतालहरूमा न्युरोका बिरामी आउँदा कहाँ ‘रिफर’ गर्ने भनेर छलफलसमेत हुने गरेको पनि उनले स्मरण गरे । ‘यो देखेपछि मलाई पनि न्युरोसम्बन्धी  पढ्ने रहर लाग्यो । एमबीबीएस सकिएपछि काठमाडौंको माइतीघरमा रहेको अन्नपूर्ण न्युरो अस्पतालमा काम गर्न थालेँ,’ उनले भने । त्यहाँ उनले एक वर्ष काम गरे । अप्रेसन थिएटरमा उनको ड्युटी पर्दैन थियो । तर उनले अप्रेसन थिएटरमा गएर सघाउने गरेका थिए । उनलाई त्यसलाई थप हौसला मिल्यो । रिसर्च पनि गर्ने गर्थे ।

त्यहाँ डा वसन्त पन्तको ‘अन्डर’मा काम गर्दा धेरै कुरा सिक्ने मौका  पाएको उनी बताउँछन् । त्यो अस्पतालमा काम गर्न उनीसहित १५ जनाले निवेदन दिएका थिए । तर सौजन्य मात्रै छानिएका थिए । 

‘जापानको युनिभर्सिटीमा पढ्नका लागि पनि इन्ट्रान्स दिनुपथ्र्याे,’ उनले भने, मैले अन्नपूर्णमै काम गर्दा त्यसको तयारी गरेको थिए,’ उनले थपे, ‘डा वसन्त पन्त तथा डा प्रवेश राजभण्डारी लगायतका सिनियरले  मलाई ठूलो सहयोग गर्नुभयो ।’

विदेशबाट फर्किएर स्वदेशको सेवामा

‘इन्ट्रान्स’मा नाम निकालेपछि सौजन्य विसं २०७५ सालतिर डाक्टर पढ्नका लागि जापान गए । यसअघि लामो समयसम्म परिवारलाई छोडेका थिएनन् । काठमाडौंमा होस्टलमा बसे पनि उनलाई भेट्न परिवार आइरहन्थे । यसैले विदशेमा बस्दा गाह्रो भएको उनी बताउँछन् ।

विदेश गए पनि सौजन्यमा पहिलेदेखि नै फर्किएर नेपालमै केही गर्नु भन्ने सोच थियो । उनका अनुसार नेपालमा टाउकाको अप्रेसन गर्दा टाउको खोलेर मात्रै अप्रेसन गर्नु पथ्र्याे । टाउको नखोली अप्रेसन गर्ने जनशक्ति अहिले पनि अभाव नै छ । ‘नेपालको यस्तै जनशक्ति अभाव देखेर मलाई स्वदेशमै केही गर्ने अठोट आएको हो,’ उनी भन्छन् ।

एमबीबीएसको पाँच वर्षे पढाइ सकेपछि सौजन्य गत असोजमा स्वदेश फर्किएका छन् । अहिले पहिले आफूले पहिलो अनुभव लिएको काठमाडौंको अन्नपूर्ण न्युरो अस्पतालमै काम गरिरहेका छन् । त्यहाँका बिरामीलाई सकेको सेवा दिइरहेका छन् । उनी न्युरोमा भएको जनशक्ति अभावलाई टाल्ने कोसिसमा लागिरहेका छन् ।